آغاز پایان / نشانه های مثبت از توافق برد-برد

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، پایان مذاکرات هسته ای و 12 سال تلاش برای رسیدن به یک شرایط متعادل آغاز شد و تنها ساعاتی تا حصول یک توافق برد -برد باقی مانده است. امروز دیگر کسی به دنبال برد یک طرفه نیست، اشتاین مایر، وزیر امورخارجه آلمان که به هتل کوبورگ می رسد حرف رییس جمهوری ایران را تکرار می کند:" یا همه ما با هم برنده می شویم و یا همه ما با هم می بازیم" طرف غربی دیگر می داند که مذاکرات باید به نفع هر دو طرف پایان یابد و نمی شود یک طرف برنده ماجرا باشد و یک طرف بازنده، این همان شعاری است که حسن روحانی هم در تبلیغات انتخاباتی و هم پس از جلوس بر کرسی ریاست جمهوری بر آن تاکید کرد.

حالا دیگر همه اتفاقات مذاکرات در هتل کوبورگ رخ نمی دهد، همه شهر وین خود را آماده سناریوی پایان مذاکرات می کنند. دولت اتریش که همه تلاش خود را به کار گرفت تا مذاکرات در وین خاتمه یابد و توافق به نام این شهر ثبت شود این ساعت‌ها خود را آماده می کند تا پایانی باشکوه برای 12سال جدال هسته ای رقم بزند. مقر سازمان ملل در وین هم در چنین شرایطی بسر می برد، این سازمان هم در بخشی از توافق نقش دارد و هم باید باعث شود هیچ دولتی نتواند از توافق عدول کند. هم دولت اتریش و هم سازمان ملل در این ساعات تلاش می کنند تا نقش مهمی در پایان مذاکرات داشته باشند.

تلاش و تدبیر تیم مذاکره کننده تا امروز موثر و مفید بوده، آنها با یک ابتکار عمل خوب و درست موضوع حل و فصل pmd را خواستار شدند و در واقع اهرم فشار را از دست غرب خارح کردند، سفر آمانو و پس ار آن کارشناسان آژانس انرژی اتمی به تهران باعث شد طرف غربی تا حد زیادی خلع سلاح شود. این موضوع یکی از مواد اختلافی طرفین بود، در واقع بحث بازرسی های غیر متعارف از همین موضوع ناشی می شد و ایران با پیش دستی نه تنها جلوی بازرسی های نامتعارف را گرفت بلکه زمینه را برای فراهم شدن فضای مثبت آماده کرد.

موضوع مورد اختلاف دوم بحث تحریم های تسلیحاتی بود، طرف غربی به دلیل شرایط منظقه تمایل نداشت این تحریم ها را به سرعت بردارد و البته ایران هم یک زمان بندی منطقی را می پذیرفت. به نظر می رسد این موضوع هم حل شده و قرار است تحریم لوازمی که استفاده دوگانه دارند در کوتاه مدت و لوازمی که تنها استفاده تسلیحاتی دارند در یک برنامه زمانی منطقی لغو شوند.

بحث سوم در رابطه با همزمانی یا مراحل اجرای توافق بود که در این موضع هم اختلاف وجود داشت، بر اساس آنچه که برنامه ریزی شده پس از توافق به سرعت شورای امنیت سازمان ملل باید قطعنامه صادر کند و این قطعنامه در مجلس شورای اسلامی ایران و کنگره آمریکا مورد بررسی قرار گیرد و پس از یک‌ماه طرفین آن را تایید کنند، زمانی که قطعنامه از طرف دولت دو کشور تایید شد آن روز، روز توافق لقب خواهد گرفت. در روز توافق همه تحریم های اقتصادی و بانکی ناشی از موضوع هسته ای توسط اتحادیه اروپا، دولت و کنگره آمریکا و سازمان ملل لغو خواهند شد. آخرین مرحله هم روز عملیات خواهد بود که هر دو طرف پس از آماده سازی شرایط، به روز اجرا خواهند رسید. این روز تقریبا با اواخر سال میلادی مصادف می شود.

یکی از نقاط اختلافی دیگر که وجود داشت بحث R&D  یا همان موضوع تحقیق و توسعه بود، غرب تلاش داشت محدودیت بیشتری را به ایران تحمیل کند ولی تیم مذاکره کننده این محدویت نامتعارف را نپذیرفت، این موضوع در مراحل پایانی جزو مباحث اصلی است و ایران در این زمینه زیاده خواهی طرف غربی را نمی پذیرد، در این زمینه هم پیشرفت های مهمی صورت گرفته و احتمالا تا ساعات آینده توافق در R&D هم حاصل می شود.

دلیل طول کشیدن مذاکرات و تمدید چند روزه آن بیشتر از اینکه به موضوعات ایران با غرب مربوط باشد به دلیل نا هماهنگی طرف مقابل است. در واقع موضوعات اصلی ایران و 5+1 تا حدود زیادی حل شده ولی به دلیل ناهماهنگی درونی طرف غربی هنوز نتیجه کامل به دست نیامده است. کشورهای 5+1 درون خود مشکل دارند و نمی توانند سر موضوعات با یکدیگر به تفاهم برسند به همین دلیل هم بحث به درازا کشیده است. کشورهایی مثل آلمان، روسیه، چین و حتی انگلیس دوست ندارند دست خالی از این مذاکرات خارج شوند و البته آمریکا هم تلاش می کند تا افتخار اصلی توافق را به نام خود ثبت کند. فرانسه اگر چه در مصاحبه ها تند نشان می دهد ولی در جلسات انفعال بیشتری دارد. این نشان می دهد همه به دنبال توافق هستند و اراده لازم وجود دارد ولی ناهماهنگی در برخی موضوعات و فشار بی اندازه رژیم صهیونیستی و برخی دیگر از کشورها باعث می شود تصمیم گیری آنها زمان‌بر باشد.

به هرحال، با توجه به همه نشانه ها، طرفین سخت درگیر کار هستند و از دقایق اولیه صبح تا پاسی از شب در اتاق مذاکره می نشینند تا نهایتا در 30 ساعت آینده خبر توافق را از طریق رسانه ها به مردم جهان مخابره کنند.