رستاخیز اهداف اصلی عاشورا و ارزش‌های دینی را زیر سوال برده است/ جرات ساخت فیلم‌های دینی را از فیلمسازان نگیریم/ اظهارنظرها براساس نسخه اولیه فیلم است

به گزارش خبرگزاری برنا، اوایل دهه 80 زمزمه هایی مبنی بر ساخت یک پروژه عظیم تاریخی توسط احمدرضا درویش کارگردان نام آشنای سینمای ایران شنیده شد.

پس از طی مراحل تحقیقاتی و پیش تولید که حدود هفت سال به طول انجامید، احمدرضا درویش به آغاز فیلم برداری یکی از مهم ترین فیلم های کارنامه کاری اش نزدیک تر می شد وسرانجام سال 89 اولین روزی بودکه عوامل فیلم سینمایی رستاخیز این اثر را پس از فراز و نشیب های بسیار جلوی دوربین بردند.

فیلم در سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر به پرده نقره ای رنگ دیده شد ،جشنواره ای که در قبل از این اکران داورانی فیلم هایش را دیده اند ، رییس جشنواره که انتخابی از سوی وزارت ارشاد است و نماینده این سازمان محسوب می شود اکران این فیلم را بلامانع اعلام کرد بود. فیلم در پس این دریافت مجوز ها در جشنواره فیلم فجر اکران شد ،در پس آن همان جشنواره فجر که مطرح ترین جشنواره سینمایی کشور است که عنوان بین المللی را هم همراه خود دارد در  ۱۱ بخش نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد که  در نهایت در ۸ بخش از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی  سیمرغ بلورین دریافت کرد .

*آغاز اعتراض

نگاه ها تا پایان جشنواره فجر و اکران این فیلم بر قصه و نوع پرداخت به داستان تاریخی این فیلم آنقدر مثبت بود که بلورین سیمرغ ها را از کارگردان گرفته تا دیگر عوامل این اثر سینمایی بر دستان خود دیده و به خانه هایشان بردند. اما هر چه به زمان اکران عمومی این فیلم نزدیک تر می شدیم این مثبت گفتن ها و این مثبت نگاه کردن ها جای خود را به اعتراض داد .

اعتراضی که در پس نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل عباس(ع) با بازی بهادر زمانی هر روز پررنگ تر شد. این اعتراض ها که همچنان هم هست در حالی مطرح شد و ادامه دارد که پیش از اکران اولیه در کاخ جشنواره و به تماشا گذاشتن این فیلم برای نگاه منتقدان و اصحاب رسانه، کارگردان وتهیه کننده این اثر تاریخی سینمایی کشور، از چند تن از مراجع دینی در قم برای نشان دادن تصویر حضرت ابوالفضل عباس(ع) اجازه دریافت کرده بود.

 اعتراضات با بعد  تحریف تاریخ و یا هتک حرمت به ائمه معصومین مطرح شد، اعتراضاتی که  نمایش و اکران عمومی این فیلم  تاریخی مذهبی را به تعویق انداخته بود مورد بررسی قرار گرفت، بالاخره پس از کش و قوس های فراوان در شهریورماه سال گذشته اعلام شد که این فیلم با تغییراتی مجوز اکران دریافت کرده است.

مهمترین مسائلی که اکران این فیلم را به تاخیر می انداخت و محل مناقشه بود به تصویر کشیدن چهره حضرت علی اکبر(س)، روایت داستان عشق بکیر پسر حُر، ریختن خون حضرت علی اصغر(س) بر زمین و مکانی که حربن یزید ریاحی همراه با سپاهیانش پشت سر امام حسین (ع) اقامه نماز می کنند، بوده است که در نسخه نهایی اکران عمومی این موارد برطرف شد.

این اعتراضات در حالی مطرح شد که محسن مومنی شریف رییس حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی در مراسم رونمایی در باغ موزه دفاع مقدس که تیرماه سال جاری برگزار شده بود  بر ضرورت اکران عمومی رستاخیز تاکید کرد و جایگاه این فیلم در جهان اسلام پراهمیت دانست. وی از منتقدان خواست که جرات ساخت فیلم های دینی را از فیلمسازان نگیرند. . وی حتی کوتاه شدن 40 دقیقه ای فیلم را لطمه ای جدی دانست که به بدمه اصلی این اثر وارد شده است.

رستاخیز با سرگروهی سینما آزادی روز عید فطر اولین اکران عمومی خود را آغاز کرد. اکرانی که تنها یک سانس دوام داشت و با موج گسترده اعتراضات در مقابل سینماها مواجه شد. بیشترین اعتراض و انتقاد به نمایش تصویر حضرت عباس(ع) باز می‌گردد. این در حالی است که بیش از این بارها از مراجع تقلید پرسیده شده بود که آیا نمایش صورت معصومین و بزرگان دین اشکال دارد و آنان جواب داده بودند که اگر توهینی به همراه نداشته باشد و یا شان حضرت حفظ شود مانعی ندارد.

احمدرضا درویش در پس این اعتراضات چنین توضیح داد: «در هر زمینه‌ای باید به متخصص آن مراجعه کرد. در زمینه مسائل دینی نیز ما به متخصصان آن که علمای دین هستند؛ مراجعه کردیم.  ما مجموعه نظرگاه‌ها را بررسی کردیم و مهم این است که ببینیم از درون این مجموعه یا نظرگاه‌ها چه چیزی استخراج می‌شود. دوم اینکه تلاش داشتیم به وظیفه شرعی خود پایبند باشیم. من موظفم به نظر مرجع تقلید خودم دقت و براساس آن عمل کنم و همین کار را کردم. در بحث تشبه به چهره معصومین(س) بسیاری از علما مشکلی با آن ندارند و آن را رد نکرده‌اند ولی شرطی وجود دارد و آن شرط این است که وهنی به‌وجود نیاید و خدایی نکرده تعرض و توهینی نشود. فیلم رستاخیز نه تنها در نشان دادن چهره بلکه در مباحث زیبایی‌شناختی رویدادها و حتی ظاهر چهره‌ها به متخصصان مراجعه کرده است و دیدگاه‌های مراجع بسیار مورد توجه بوده است.»

در این میان فضای مجازی هم در این ناآرامی ها بی تاثیر نبود. به موازات اعلام اعتراض منتقدان، پیام‌ها و فراخوان‌هایی در فضا منتشر شده بودکه مخالفان را به گردهمایی در مقابل وزارت ارشاد تشویق کرد. علاوه بر آن پیامی نیز در فضای مجازی به‌خصوص در تلگرام منتشر شده است. در این پیام آمده است: «دفتر آیت‌الله وحیدخراسانی ضمن ابراز ناراحتی از نشان‌دادن تمثال و تصاویر مربوط به چهره حضرت عباس(ع) و تکرار آن، دیدن این فیلم را توسط مقلدانشان جایز ندانست». دفتر آیت‌الله وحیدخراسانی نیز پیش از آغاز اکران این فیلم از احتمال واکنش گسترده این مرجع تقلید داده بود.

بعد از توقف اکران فیلم سینمایی رستاخیز در پی اعتراض ها و تجمع های پراکنده؛ هنرمندان کشور نیز ساکت نماندند و هر کدام به نوبه خود در دفاع از این فیلم و برخورد با برخی جریان ها در سینما سخن گفتند. به طور مثال؛ سید رضا میرکریمی کارگردان و مدیرعامل خانه سینما در مصاحبه ای در دفاع از ادامه اکران فیلم سینمایی رستاخیز اظهار کرده بود: اینکه بخشی از مردم نگرانی‌هایی در مورد فیلم‌های مربوط به زندگی معصومین داشته باشند چیز خوبی است، ولی باید در این زمینه از هر نوع نگاه توأم با افراط و تعصب بی‌منطق پرهیز کرد.

او خاطرنشان کرد: برخی از حواشی و ایراداتی که این روزها به فیلم آقای درویش گرفته می‌شود، مربوط به نسخه اولیه فیلم است که در نسخه‌های بعدی برطرف شده است و بهتر آن است که از هر گونه اظهار نظر شتابزده قبل از اکران نسخه جدید فیلم اجتناب شود.

میرکریمی در پایان خاطرنشان کرد: البته در هر صورت احمدرضا درویش و تیم سازنده «رستاخیز» پاداش نیت صادقانه خود را خواهند گرفت و هر نوع دشواری در این راه منفعتی در پی خواهد داشت.

نام هایی چون، ابوالفضل جلیلی، داوود میرباقری، فرهاد توحیدی، فرشته طائرپور و غیره نیز درتقبیح توقف اکران فیلم سینمایی رستاخیز واکنش نشان دادند.

در مقابل هم بودند سینماگرانی که به اعتراض اکران رستاخیز برخواستند. فرج الله سلحشور که به ساخت آثار دینی مشهور است و خود از کسانی بود که در آخرین ساخته تلویزیونی اش چهره حضرت یوسف(ع) را نشان داده بود با اعتراضی شدید اللحن به احمدرضا درویش در خصوص نشان دادن تصویر حضرت ابوالفضل عباس(ع) اعتراض کرده بود.

وقتی صدای اعتراض سلحشور بلند شد خبرنگار خبرگزاری برنا با وی تماس گرفت و وی چنین از فیلم رستاخیز و علت اعتراض خود گفت: من این فیلم را ندیدم اما مخالف اکران آن هستم، چراکه طبق نظر مردم و مسئولان این اثر اهداف اصلی عاشورا و ارزش های دینی را زیر سوال برده است و باید با ادامه اکران آن و عوامل سازنده شدیدا برخود قضایی و قانونی شود.

در ادامه خبرگزاری برنا به سراغ یک نویسنده و قرآن پژوه که فیلم رستاخیز را به تماشا نشسته بود رفت و حجت الاسلام محمد علی ایازی با تاکید براینکه اگر همین طور پیش برویم باید در سینمای دینی را تخته کنیم» گفت :«درباره حواشی که بعد از اکران فیلم سینمایی رستاخیز پیش آمد واقعا متاسفم و نمی دانم آن هایی که به اکران این فیلم  دینی و قرآنی اعتراض دارند آیا این فیلم را به طور کامل دیده اند یا خیر.»

وی با اشاره به اینکه چگونه است که در سالیان گذشته ما در آثار مختلف سینمایی و تلویزیونی چهره پیامبران الهی را نشان دادیم و حتی مردم از آن اثر هم استقبال کردندادامه داد: کسانی که امروز دلواپس و منتقد اکران فیلم رستاخیز هستند و می گویند با نمایش این فیلم شان دین و ارزش های انقلاب زیر سوال رفته است آن زمان چرا اعتراضی نکردند. اگر نشان دادن چهره حضرت عباس (ع) یکی از ایرادات اکران فیلم رستاخیز است پس چگونه است که در آثار گذشته که حتی از تلویزیون رسمی و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده چهره پیامبران الهی به وضوح و بدون هیچ مشکلی به روی آنتن رفته است. اگر آن بدون مشکل و ایراد بود قطعا کار آقای درویش هم مشکلی ندارد. با شناختی که از آقای درویش دارم می دانم ایشان حتما در مراحل قبل از فیلمبرداری با تحقیق تخصصی و شناخت کامل و همفکری با علمای دین و افراد مذهبی این اثر را جلوی دوربین بردند. اینگونه نبوده که یک روز از خواب بیدار شوند و تصمیم بگیرند فیلمی این چنین عظیم و مهم در عرصه مذهبی کشور بسازند که قطعا این اثر می توانست تا سال ها در سینمای ایران و حتی در عرصه بین المللی نام ما را دوباره بر سر زبان ها بیاندازد.

حجت الاسلام محمدعلی ایازی نویسنده کتب اسلامی و قرآن پژوه درباره توقف اکران فیلم سینمایی رستاخیز به خبرنگار سینمایی خبرگزاری برنا گفت: قطعا این اتفاق نه به نفع سینماست، نه به نفع آن هایی که در حوزه دین و فرهنگ فعالیت می کنند.  نمی شود با هر تجمعی که معلوم نیست از کجا شروع شده وزارت ارشاد از حق قانونی و مواضع خود عقب نشینی کند و در برابر بعضی از بی قانونی ها نتواند راه درستی را در پیش بگیرد. مجوز اکران و پروانه نمایش در حوزه اختیارات وزارت ارشاد و حق قانونی این نهاد فرهنگی است. وزارت ارشاد باید در این مواقع حساس بتواند بهترین تصمیم را بگیرد و نباید زحمات یک گروه فیلمسازی که سال ها وقت و هزینه خود را صرف ساختن این اثر کردند را نادیده گرفت.

وی ادامه داد: اگر همین طور پیش برویم باید در سینمای دینی را تخته کنیم چراکه این روزها هر کس از راه می رسد بدون هیچ تخصصی و یا حتی بدون اینکه فیلم را دیده باشد درباره آن نظر می دهد و خواستار پایین کشیدن این فیلم از پرده می شود. از هر زاویه ای که به آن نگاه کنیم این کار نه انسانی است و نه دینی و خسارات وارده چه روحی چه مالی به هنرمندانی که برای تولید این اثر زحمت کشیده اند را نمی توان جبران کرد.

ایازی در پایان گفت: من و همکارانم امیدواریم با ادامه جلسات تخصصی و پیگیری هایی که توسط وزیر ارشاد انجام شده اکران این فیلم ادامه پیدا کند و دیگر شاهد وقوع چنین ناهنجاری هایی در حوزه سینما و فرهنگ کشور نباشیم.

با پایان یافتن سخنان حجت الاسلام ایازی این سخن محسن مومنی  شریف -رییس حوزه هنری در ذهن پررنگ شد :« جرات ساخت فیلم های دینی را از فیلمسازان نگیریم.»