خطر واقعی هسته‌ای، ایران یا کره شمالی نیستند

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، شبکه الجزیره در گزارشی آورد؛ هفتاد سال پس از نخستین انفجار اتمی در صحرای نیومکزیکو و حدود 25 سال پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هم روسیه و هم آمریکا با پشت سر گذاشتن تاریک ترین روزهای رقابت خود توانسته اند ژست هسته ای خود را باز یابند. در حال حاضر تقریبا 16 هزار سلاح هسته ای در جهان وجود دارد و آمریکا و روسیه 94 درصد از این تسلیحات را در اختیار دارند. بدتر از همه آن که هزار و هشتصد سلاح هسته ای آمریکا و روسیه تقریبا آماده شلیک هستند.

این در حالی است که افراد کمی از این خطرات آگاهی دارند. بسیاری از افراد این خطرات را به فراموشی سپرده اند. آنها فکر می کنند تنها تهدید هسته ای این است که ایران ممکن است به یک سلاح هسته ای دست پیدا کند و هدف اصلی آنها ممانعت یا مهار این تهدید هسته ای است. آنها در اشتباه اند. روزی خواهد رسید که با بحرانی مواجه خواهیم بود که کشور ما، منطقه ما و حتی سیاره ما را تهدید می کند.

خبرهای خوبی نیز وجود دارد. حجم این زرادخانه های هسته ای طی 30 سال گذشته کاهش یافته است. زمانی که رونالد ریگان رئیس جمهور آمریکا و لئونید برژنف در دهه 1980 موشک های هسته ای جدیدی را روانه اروپا می کردند بیش از 70 هزار سلاح هسته ای در جهان وجود داشت. تظاهرات گسترده و خردمندی ریگان و میخائیل گورباچف که جایگزین برژنف شده بود، به دست یابی به معاهده هایی در زمینه کنترل تسلیحاتی منجر شد که این معاهده ها سبب کاهش 50 درصدی زرادخانه هسته ای شدند.

خویشتن داری این دو ابرقدرت هسته ای پیامدهای مثبت دیگری نیز داشت. طی 30 سال گذشته کشورهای بیشتری از تسلیحات هسته ای خود دست برداشتند تا این که بخواهند تلاش کنند به این تسلیحات دست یابند.

در حالی که کارشناسان و مقامات در حال حاضر از «کشورهایی همانند ایران و کره شمالی» سخن می گویند، در واقع تهدید واقعی از این دو کشور نشأت نمی گیرد. جدا از هشت کشور-برزیل، آرژانتین، آفریقای جنوبی، بلاروس، اوکراین، قزاقستان، عراق و لیبی- که برنامه هایی در زمینه هسته ای داشتند، هیچ دولت دیگری در تلاش برای کسب قابلیت سلاخت تسلیحات هسته ای نیست.

الجزیره مدعی شد: خبرهای بهتری نیز وجود دارد. توافق هسته ای با ایران گامی مهم در جهت متوقف کردن روند گسترش تسلیحات هسته ای محسوب می شود. اگر بتوانیم برنامه هسته ای کره شمالی را مهار کنیم یا به توافقی مشابه با این کشور دست یابیم، امکان گفتگو درباره پایان یافتن موج اشاعه که هفتاد سال پیش آغاز شد، وجود خواهد داشت. مقامات اطلاعاتی جهان می گویند کشور دیگری وجود ندارد که در تلاش برای هسته ای شدن باشد.

اما حتی با کاهش خطرات اشاعه، خطرات مرتبط با محاسبات اشتباه یا استفاده عمدی از تسلیحات هسته ای موجود بسیار بالاست.

در ژانویه 1995، جنگ هسته ای جهانی تقریبا آغاز شد. مقامات ارتش روسیه یک راکت نروژی مخصوص سنجش شرایط آب و هوایی را با یک موشک بالستیک آمریکایی اشتباه گرفتند. مقامات بلندپایه بوریس یلتسین رئیس جمهور وقت روسیه به او گفتند روسیه هدف حمله قرار گرفته است و او باید صدها موشک هسته ای را به سوی آمریکا شلیک کند. او به نخستین رئیس جمهور روسیه تبدیل شد که قصد داشت از گزینه هسته ای استفاده کند. اما یلتسین به مقامات آمریکایی اعتماد کرد و مطمئن بود که هیچ بحران پنهانی وجود ندارد که سبب ایجاد یک حمله ناگهانی توسط آمریکا شود. یلتسین به این نتیجه رسید که رادارهایش اشتباه کرده اند. به همین دلیل گزینه هسته ای کنار گذاشته شد.

در سال 1958، خدمه یک فروند هواپیمای B-47 آمریکا به صورت اشتباهی اقدام به رها کردن یک بمب (هسته ای) در میرتل بیچ در کارولینای جنوبی کردند. خوشبختانه، تنها مواد منفجره متعارف این بمب منفجر شد.

در سال 1961، یک جنگنده B-52 حامل دو بمب هسته ای در نزدیکی گلدزبرو در کارولینای شمالی سقوط کرد. چتر یکی از بمب ها عمل کرد و این بمب به صورتی امن فرود آمد اما چتر بمب دیگر عمل نکرد اما تنها یک نقص فنی سبب شد این بمب منفجر نشود.

با کاهش تسلیحات هسته ای آمریکا، این گونه حوادث نیز کاهش یافتند اما پایان نیافتند. در سال 2007، یک جنگنده B-52 از داکوتای شمالی به سوی لوئیزیانا پرواز کرد. این جنگنده حامل 12 موشک کروز بود. شش موشک کروز به کلاهک هسته ای مجهز بودند. این موشک ها آسمان آمریکا را طی کردند.

موضوع دیگر این است که تسلیحات هسته ای در جهان در حال فرسوده شدن هستند. ما در حال حاضر در عصر انتقال به سر می بریم. تسلیحاتی که طی رقابت جنگ سرد در دهه 1980 ساخته شده بودند در حال خارج شدن از دور هستند. اکنون دوره خوبی برای آمریکا، روسیه و دیگر کشورها برای تعطیلی این زرادخانه ها و صرفه جویی چندین میلیارد دلاری است.

کشورهای هسته ای در حال خالی کردن خزانه خود برای ساخت نسل جدیدی از مهلک ترین تسلیحات هستند. همان گونه که هانس کریستنسن و رابرت نوریس اعلام کرده اند، «کشورهای هسته ای برنامه هایی در جهت مدرنیزه کردن تسلیحات هسته ای دنبال می کنند که این اقدام سبب می شود دوره هسته ای برای مدت زمان نامحدودی ادامه داشته باشد. برنامه های در جهت ارتقا تسلیحات هسته ای که در سراسر جهان ادامه دارند شامل دست کم 27 موشک بالستیک ، 9 موشک کروز، هشت کشتی، پنج بمب افکن؛ هشت کلاهک و هشت کارخانه تولید تسلیحات می شوند.»

جهان دیگر به تسلیحات هسته ای نیاز ندارد. روسیه در حال حاضر با هفت هزار و 500 کلاهک بزرگترین زرادخانه را در اختیار دارد. آمریکا با هفت هزار و 100 کلاهک در رتبه دوم قرار دارد. دیگر کشورهای هسته ای تسلیحات به مراتب کمتری در اختیار دارند. فرانسه 300 کلاهک، چین، 250 و انگلیس 225 کلاهک در اختیار دارد. پاکستان حدود 120 و هند 110 کلاهک در اختیار دارند.

با آن که اسرائیل هرگز به داشتن ذخایر تسلیحات هسته ای اذعان نکرده است اما تخمین زده می شود حدود 80 سلاح هسته ای در اختیار دارد. کره شمالی مواد لازم برای ساخت حدود 10 بمب در اختیار دارد.

تسلیحات هسته ای کم هزینه نیستند. بر اساس تخمین ها، هزینه ها در ارتباط با تسلیحات هسته ای آمریکا طی یک دهه آینده به 348 میلیارد دلار خواهد رسید و این در حالی است که کارشناسان کنترل تسلیحاتی بر این باورند این رقم طی 30 سال آینده به یک تریلیون دلار خواهد رسید. روسیه نیز در حال افزایش نقش تسلیحات هسته ای در راهبرد خود است.

اما چرا؟ کارشناس شبکه الجزیره در ای باره پاسخ داد: به دشواری می توان ماموریتی را تصور کرد که در آن به حتی یک بمب هسته ای نیاز باشد. حداکثر این که، ممکن است روزی برسد که برای اجرای یک ماموریت، به یک، ده یا حداکثر 500 بمب هسته ای نیاز باشد. این در حالی است که آمریکا هفت هزار سلاح هسته ای در اختیار دارد.

پاپ فرانسیس امسال در کنفرانس مقابله با تهدید های هسته ای در وین اعلام کرد: «تسلیحات هسته ای در حال هدر دادن ثروت ملت ها هستند.»‌ او ایده حفظ این زرادخانه های عظیم را به هر دلیلی زیر سوال برد. او گفت این تسلیحات وحشتناک باید برای همیشه ممنوع شوند.