به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، علی لاریجانی در نشست علنی امروز (چهارشنبه 28 مرداد) مجلس شورای اسلامی، در نطق پیش از دستور به کودتای 28 مرداد اشاره کرد و گفت: این کودتا در تاریخ روابط ایران، آمریکا و انگلیس یک نقطه بسیار تاریک خواهد بود و هیچگاه ملت ایران رفتار این کشور را از حافظه تاریخی خود حذف نمی کند.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه درباره کودتای 28 مرداد کتاب ها، مقالات و اظهارات سیاسی زیادی انجام شده است، ادامه داد: برخی کشورها اسناد و مدارکی در مورد کودتای 28 مرداد به خاطر مرور زمان منتشر کردند که کمک می کند ابعاد حادثه بسیار غم انگیز که درس آموز برای همه ادوار تاریخ ایران است را بهتر بشناسیم.
وی ادامه داد: شاید با یک دسته بندی بتوان گفت دو سنخ عامل کودتای 28 مرداد بودند یک عامل خارجی که عمدتا آمریکا و انگلیس محور آن بودند و یکسری عوامل داخلی.
دکتر لاریجانی تشریح کرد: در آن زمان در داخل کشور مشکلاتی با بی توجهی ها، بدفکری ها، کج اندیشی و اختلافاتی به وجود آمد که مجموعه این دو عوامل باعث شد تا دولت ملی مصدق با اقداماتی که در تهران سامان داده شد سرنگون شود.
وی با بیان اینکه بد نیست به چند عامل خارجی و داخلی این موضوع توجه کنیم، ادامه داد: بعد از قضایای ملی شدن صنعت نفت که یک مسئله مهم در تاریخ ایران بود، یک روش آمریکا و انگلیس با محوریت انگلیس دنبال شد که با عنوان سنگ اندازی در مقابل این اقدام می شود از آن یاد کرد و از اینجا موضوع اصلی آغاز شد.
رئیس مجلس افزود: آمریکا و انگلیس چند سرمایه عمده در این راه به کار بستند اولین سرمایه کارشناسانی بودند که تجربه فراوان در کار کردن در ایران داشتند آنها به زبان فارسی مسلط بودند و روابط دوستانه ای با نخبگان قدیمی برقرار کردند و از این راه یک شبکه سیاسی در ایران شکل دادند این افراد اشخاصی مانند هایمن، رابین زینر و ... بودند این افراد به فرهنگ ایران تسلط داشتند و با نخبگان ایران آشنایی نزدیکی برقرار کردند.
دکتر لاریجانی گفت: سرمایه دیگری که به کار بردند شبکه اطلاعاتی قوی در درون کشور بود که این موضوع در جنگ جهانی دوم شکل گرفت و آنها هم در درون نیروهای مسلح و هم در بین اقشار مختلف چنین شبکه ای را داشتند.
وی افزود: موارد زیادی در اسناد و مدارک است که تحت عناوین مختلف از این شبکه ها اسم برده شده است مثلا سه برادر بازرگان بودند به اسم های اسدالله، سیف الله و قدرت الله رشیدیان که اینها نقش مهمی در شبکه اطلاعاتی بین کسبه و برخی سیاسیون ایجاد کرده بودند.