گروگان‌گیری‌های سریالی در آفریقا

به گزارش خبرگزاری برنا،ابتکار نوشت :گروه بین الملل- آفریقا گرفتار تروریسم است و وضعیت بهتری نسبت به خاورمیانه ندارد. هرچند که در صدر اخبار قرار ندارد اما وقایع تروریستی در این منطقه نه تنها چیزی از داعش کم ندارد بلکه می‌توان گفت اقدامات گروه‌های تروریستی مانند بوکوحرام از هم کیشان خاورمیانه ایشان هولناک تراست تا جایی که موسسه صلح و علوم اقتصادی، گروه شبه نظامی بوکو حرام را مرگبارترین گروه تروریستی در جهان اعلام کرد. روز گذشته افرادی مسلح و ناشناس به هتل رادیسون بلو در شهر باماکو حمله کرده و تعداد 170 نفر را به گروگان گرفتند. بعضی خبرگزاری‌ها از آزاد شدن 80 نفر از گروگان‌ها خبر دادند و تعداد کشته‌ها را بین 3 تا 9 نفر تا عصر روز گذشته پیش بینی کرده‌اند. هر چند که هنوز ماهیت گروگانگیرها و افراد مسلح افشا نشده اما بعید نیست که بوکوحرام یا القاعده که در این منطقه ریشه دوانده پشت این قضیه باشد. اینکه بوکوحرامی‌ها کیستند و چگونه تشکیل شده‌اند و زمینه پیدایش این گروه‌ها چه بوده است نیازمند کنکاش و بررسی است. همانگونه که اقدامات تروریستی در سوریه، عراق، بیروت و فرانسه محکوم است و به آنها پرداخته می‌شود، اقدامات تروریستی در آفریقا نیز نباید فراموش شود و نیازمند همدردی و مبارزه جهانی با این اقدامات است.

نیجریه پرجمعیت‌ترین و بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت در آفریقاست. ششمین صادرکننده بزرگ نفت در اوپک، سرزمین جنگ‌های استقلال‌طلبانه، کودتاهای نظامی، درگیری‌های قبیله‌ای، سوءمدیریت سیاسی و فساد بی‌انتهای اقتصادی. نام نیجریه از زمان استقلال آن در سال ۱۹۶۰ یادآور کودتا و نظامی‌گری است، ژنرالی قدرت را به دست می‌گیرد و حقوق بشر به گسترده‌ترین شکلی پایمال می‌شود. بعد از مدتی کوتاه، ژنرال دیگری علیه ژنرال قبلی کودتا می‌کند. نیجریه از دو بخش تشکیل شده است، جنوب با اکثریتی مسیحی و شمال با اکثریتی مسلمان. مشکل اصلی نیجریه تفکیک مذهبی نیست بلکه شکاف اجتماعی‌ست. روسای جمهور این کشور اغلب کسانی از شمال هستند اما شمال تبدیل به منطقه‌ای بحران‌زده شده است. امروزه نیجریه معرف سرزمینی است که در آن ۲۰۰ یا ۳۰۰ دختر دانش‌آموز از مدرسه شبانه‌روزی ربوده می‌شوند و دیگر اثری از آن‌ها نیست، به همین راحتی. میزان بیکاری، بیسوادی، فقر، سوءتغذیه و مرگ نوزادان بیشتر از جنوب است. فاجعه‌ای اجتماعی در شمال نیجریه شکل گرفته و پاسخ به این فاجعه بوکو‌حرام است. پلیس شدیدا فاسد و غیرقابل اعتماد است. ارتش به خشونت و سرکوب بی‌رحمانه شهرت دارد و هیچ شکلی از خشونت و نقض حقوق بشر برایش غریبه نیست. ارتش همان نیرویی‌ست که اختلاف و درگیری با بوکوحرام را به جنگی رسمی تبدیل کرده است.برای بسیاری این وضعیت قابل پیش‌بینی بوده؛ مانند همه شورش‌های قبلی مسلمان‌ها. از آن زمان تا کنون شمال نیجریه بیش از پیش به منجلاب فقر و بی‌عدالتی فرو رفته است که بازتات آن را در خشونت‌های بی‌رحمانه بوکوحرام می‌توان مشاهده کرد. آدم‌ربایی، تله‌های انفجاری، بمب‌گذاری، عملیات انتحاری، حملات مسلحانه… تقریبا روزی نیست که عملیات این باند تروریستی قربانیان جدیدی نطلبیده باشد. کشف منابع عظیم نفتی در دلتای نیجریه، نفرینی بود که فلاکت به ارمغان آورد.درآمدهای کلان نفتی در نیجریه، جایی در توسعه و سرمایه‌گذاری ندارند. این درآمد تنها صرف روغن‌کاری پیچ و مهره دستگاه قدرت و داد و ستد یک فشر عمیقا فاسد می‌شود. شمار فقرای این کشور از دوران پیش از استقلال در ۵۴ سال پیش بالاتر است. نصف بیشتر جمعیت ۱۷۰ میلیونی این کشور مجبور به گذران زندگی با روزی یک دلار هستند.

جنبش میتاتسین

قیام‌های شمال نیجریه علیه هنجارهای غربی تاریخی طولانی دارند و به هیچ وجه “اختراع” بوکوحرام نیست. جنبش میتاتسین در دهه هشتاد میلادی نیز یک جریان شبه‌نظامی بود و به سختی توسط ارتش سرکوب شد.جنبش میتاتسین به رهبری محمد مروا، واعظی اهل کامرون در دهه هفتاد میلادی آغاز شد.هواداران این جنبش جوانان بیکار و محروم از آموزش بودند که علیه سیاست‌های جدید اقتصادی، ارزش‌های غربی و حتی نهادهای رسمی مذهبی و مساجد عصیان کردند.این جنبش در اوایل دهه هشتاد میلادی پس از ناآرامی‌های کانو، توسط ارتش سرکوب شد. طبق آمار رسمی بیش از چهار هزار نفر از جمله رهبر آن در این سرکوب کشته شدند.کانو دومین شهر بزرگ نیجریه است و هم اینک کانون بوکوحرام به شمار می‌رود.

بوکوحرام

گروه "بوکوحرام" که به القاعده غرب آفریقا مشهور است، یک گروه شبه نظامی با رویکردهای اسلامی به سبک دیگر گروه‌های تروریستی مانند داعش و القاعده و... است که مفهوم و معنای آن در زبان بومی و محلی نیجریه "آموزش غربی -غیراسلامی- حرام" است. نام اصلی این گروه به زبان عربی "الجماعه اهل السنه للدعوه و الجهاد" است. می‌توان گفت این گروه در سال2002 توسط فردی بنام «محمد یوسف» پایه گذاری شد. گفته می‌شود که محمد یوسف نام بوکوحرام را برای گروه تحت فرمان خود برگزید تا از این طریق از شیوه غربی آموزش و پرورش در نیجریه که مغایر با رویکر اسلامی است ابراز کند. گروه بوکو حرام مانند دیگر گروه‌های غیر دولتی و دولتی دارای یک سری اصول و مرامنامه مختص به خود است. اساس فکری و اندیشه‌های این گروه، بر پایه چند اصل بنیادین استوار است. مهم‌ترین این اصول تاسیس حکومت اسلامی در نیجریه با قدرت نظامی و سپس اجرای قوانین اسلامی در تمامی استان‌های این کشور است. این در حالی است که قوانین اسلامی در 12 استان شمالی نیجریه حاکم بوده ولی به طور دقیق اجرا نمی‌شود و در دستگاه‌های دولتی نیز خبری از اجرای قوانین اسلامی نیست. فعالیت‌های اولیه این گروه توسط تعدادی از جوانان هم‌فکر با محمد یوسف در مسجد مرکزی شهر مادیگوری در ایالت بورنو آغاز گردید. هر چند در اوایل تشکیل این گروه شدت خشونت به شکل امروزی نبود اما در سال 2009 وقایعی منجر به افزایش درگیری این گروه با پلیس و نیروهای دولتی شد.در پی این حوادث بود که گروه بوکوحرام دست به چندین عملیات تروریستی زد و مبارزات مسلحانه در پنج استان شمالی نیجریه به سرعت منتشر شد و چندین روز هم به طول انجامید. بعد از این اتفاقات و از سال 2010 شدت مبارزات دولت و با این گروه و اقدامات تروریستی و گروگانگیری بوکوحرام در کشورهای مختلف آفریقا بویژه نیجریه و کامرون و مالی تشدید شد. انفجار بازار ابوجا در پایتخت نیجریه در دسامبر 2010، انفجار ایستگاه پلیس مادیگوری در ژانویه 2011، انفجار دفتر ملی انتخابات محلی در مادیگوری در آوریل 2011، و نیز انفجار مقر سازمان ملل در ابوجا در اوت 2011 میلادی از مهم‌ترین حملات بوکوحرام پس از تغییر رویکرد خود بود.

بوکو حرام ازداعش هم بدتر است

موسسه صلح و علوم اقتصادی، گروه شبه نظامی بوکو حرام را مرگبارترین گروه تروریستی در جهان اعلام کرد. در همین رابطه ، یونایتدپرس گزارش داد که موسسه صلح و علوم اقتصادی در گزارشی اعلام کرد بوکو حرام در سال 2014 میلادی هفت هزار و 512 نفر را کشته که این تعداد 300 درصد بیشتر از سال 2013 میلادی بوده است.بر اساس این گزارش، گروه تروریستی داعش بیش از هر گروه تروریستی دیگری توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده اما سال گذشته میلادی شش هزار و 73 نفر را کشته که این تعداد کمتر از آمار کشتارهای گروه بوکو حرام بوده است.در عین حال، شبه نظامیان فولانی نیجریه در سال 2014 میلادی هزار و 129 نفر را کشته‌اند که این تعداد 63 نفر بیشتر از سال 2013 میلادی بوده است.وزارت امور خارجه آمریکا در سال 2013 میلادی، بوکو حرام را در فهرست گروههای تروریستی خارجی قرار داد.بوکو حرام ماه مارس به پیروی از گروه داعش متعهد و به متحد این گروه در غرب آفریقا تبدیل شد.در گزارش موسسه صلح و علوم اقتصادی، حملات گروههای شبه نظامی در جهان در مقایسه با سال قبل از آن، هشتاد درصد افزایش داشته که این میزان افزایش در 15 سال گذشته بی‌سابقه بوده است.در سال دو هزار میلادی، سه هزار و 329 نفر در حملات شبه نظامیان کشته شدند در حالی که در سال 2014 میلادی تعداد کشته‌ها در این حملات با نه برابر افزایش به 32 هزار و 658 نفر رسید. اغلب این حملات در پنج کشور متمرکز بوده و حدود 78 درصد کشتارهای تروریستی در سال 2014 میلادی در افغانستان، عراق، نیجریه، پاکستان و سوریه بوده است.تعداد قربانیان فعالیت‌های تروریستی سال گذشته در کشورهای دیگری از قبیل کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، سومالی، سودان جنوبی، یمن و اوکراین نیز افزایش یافته است.در این گزارش همچنین آمده است تعداد کشورهایی که دست کم یک بار چنین کشتارهایی را تجربه کرده‌اند با هشت مورد افزایش در سال 2014 میلادی در مجموع به 67 کشور رسید که این آمار کشورهای غربی از جمله استرالیا، اتریش، بلژیک، کانادا و فرانسه را شامل می‌شود.

گروگان‌گیری 170 نفر به دنبال حمله تروریستی به هتلی در مالی با 9 نفر کشته

آفریقا مانند خاورمیانه جزو مناطق پیرامون نظام جهانی محسوب می‌شود که تامین کننده مواد خام و نیروی کار ارزان مناطق مرکزی و نیمه پیرامونی محسوب می‌شود. در مناطقی که فقر و استبداد دست به دست هم می‌دهند و با توجه به منایع طبیعی شان زمینه ساز حضور بیگانه گان می‌شوند گروه‌های افراطی و رادیکال و حملات تروریستی به دنبال جایگزینی برای وضع موجود بوجود می‌آیند و ناامنی و جنگ داخلی به پدیده رایجی تبدیل می‌شود. هرچند خاورمیانه در صدر اخبار جهانی قرار دارد اما کشورهای آفریقا نیز راز این بابت دست کمی از خاورمیانه ندارد و از این منظر نباید به فراموشی سپرده شوند. بنا به گزارش ایسنا، روز گذشته افراد مسلح با حمله به هتل "رادیسون بلو" در شهر باماکو پایتخت مالی 170 نفر را گروگان گرفتند. روزنامه دیلی میرِر انگلیس به نقل از منابع آگاه گزارش داده که تا کنون دست کم 9 نفر در این حمله کشته‌ شده‌اند. هتلی که هدف این حمله قرار گرفته متعلق به یک شرکت آمریکایی است. تعداد عاملان این گروگان‌گیری 10 تن است که منابع امنیتی احتمال می‌دهند که افراد تندرو عامل این گروگان‌گیری باشند.به گزارش شبکه اسکای نیوز عربی، دست کم دو تن از نیروهای امنیتی نیز زخمی شده‌اند.خبرگزاری رویترز نیز گزارش داد چندین شهروند فرانسوی و چینی و همچنین شش پرسنل خطوط هوایی ترکیه در میان گروگان‌های این هتل بوده‌اند.