تحقق یکی دیگر از وعده‌های روحانی

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، حدود 2 سال و نیم  از روی کار آمدن دولت یازدهم به ریاست حسن روحانی می گذرد، دولتی که از همان ابتدا حل معضلات اقتصادی و پرونده هسته ای را در صدر وعده‌ های خود قرار داد.

 روحانی در پایان نخستین برنامه انتخاباتی تلویزیونی خود، جلوی دوربین یک کلید را در دست خود بالا گرفت و گفت: «من می‌خواهم بگویم همه چیز با تدبیر و امید و با کلید تدبیر حل خواهد شد. شما بدانید مسئله هسته‌ای و تحریم‌ها هم حل خواهد شد و رونق اقتصادی ایجاد خواهد شد». آن روزها شاید کمتر کسی گمان می کرد که در این فاصله کوتاه تحریم های شورای امنیت علیه ایران لغو  و دروازه های رونق اقتصادی به روی کشور باز شود. اما نخستین وعده روحانی برای رونق اقتصادی با سفر به قاره سبز، چندین روز پس از اجرایی شدن برجام کلید خورد. البته این سفر بازهم به مزاج برخی دلواپسان خوش نیامد وعلاوه بر موجی از تحلیل‌های سیاسی و گاها ابراز خوش‌بینی، با برخی نگرانی ها از گسترش رابطه ایران و اروپا همراه بود. آنچه که مسلم است روند ارسال اخبار مثبت از لغو تحریم‌ها و سفر اروپایی رئیس جمهوری قطع نشده و طی روزهای اندکی که از اجرایی شدن برجام گذشته است قراردادها و تفاهمنامه‌های بزرگی میان ایران با شرکت‌های خارجی منعقد شده  و قطعا تعداد آن تا پایان دولت یازدهم افزایش خواهد یافت. اما در بازشدن دروازه های اقتصادی نقش غیرقابل انکار ظریف را نباید نادیده گرفت و همانطور که رییس جمهوری اعلام کرد: «اگر ظریف نبود، به مرحله اجرایی شدن برجام نمی رسیدیم.»

دستاوردهای سفر به رم و پاریس برای ایران کم نیست، باتوجه به مشکلات اقتصادی موجود در کشور که بخش عمده آن از دولت قبل به ارث رسیده، روحانی در دوران پسابرجام خود وارد عمل شد و به اروپا رفت و این قطعا تنها سفر اروپایی دولت تدبیر و امید نخواهد بود و در آینده نزدیک به سایر کشورهای اروپایی نیز سفر خواهند داشت.  

در ١٠ سال گذشته میزان صادرات و واردات ایران و ایتالیا کاهش قابل توجهی داشته است. میزان صادرات غیرنفتی ایران به ایتالیا در سال 1385، 645/4 میلیون دلار و میزان کل واردات ایران از این کشور معادل 1/7 میلیارد دلار بوده است. در سال 1391 میزان صادرات ایران به ایتالیا با کاهشی فاحش، به میزان 199/5 میلیون دلار رسیده و میزان واردات ایران از این کشور هم به یک میلیارد دلار رسیده است. در سال گذشته ایران 614/4 میلیون دلار کالا به ایتالیا صادر کرده و یک میلیارد دلار کالا از این کشور وارد کرده است. در 9 ماهه سال 1394 هم ایران 594/7 میلیون دلار کالا به ایتالیا صادر کرده و تنها 651/5 میلیون دلار کالا از این کشور وارد کرده است، اما در این سفر قراردادهای نفتی و  توسعه فولاد هرمزگان تا سقف سه میلیون تن در دستور کار قرار گرفت و 14 سندی که به امضای مقامهای ارشد ایران و ایتالیا رسید در حوزه های حمل و نقل، راه آهن و ریل، همکاریهای آموزشی و پزشکی، بازرگانی، ایمنی، همکاریهای بندری، کشاورزی، قرنطینه و حفظ نباتات، پزشکی و دارویی بود.  همچنین دو کشور یک بیانیه سیاسی مشترک برای ترسیم نقشه راه کلی گسترش همکاری‌ها و تعاملات دو کشور منتشر کردند که امضاء این اسناد راه را برای گسترش بیش از پیش روابط دو کشور هموارتر ساخت.

مقصد دوم سفر دولت یازدهم به فرانسه برای ایران بیش از انکه رنگ و بوی سیاسی داشته باشد، نشان از قراردادهای اقتصادی دارد. فاصله سیاسی ایران و فرانسه در بسیاری از مسائل با هم زیاد است و شاید به همین دلیل بتوان گفت که فرانسوی‌ها هم بیش از آنکه به همکاری‌های سیاسی با تهران فکر کنند به عقب نماندن از قافله قراردادهای تجاری با تهران می‌اندیشند، اما آنچه که مسلم است ما برای بازشدن دروازه های اقتصادی و انبساط در حوزه اقتصادی باید با طرفهای غربی پای میز مذاکره می نشتیم، که دستاورد این سفر منجر به خرید بیش از 100 فروند هواپیمای ایرباس و قرارداد با شرکت پژو سیتروئن بود.

اما سطح روابط اقتصادی ایران با فرانسه در چندین سال گذشته و پس از تحریم‌های تحمیل شده تحت تأثیر چالش هسته‌ای، کاهش یافت. مبادلات تجاری دو کشور در حالی در سال 2014 میلادی به 514 میلیون یورو رسید که این میزان در سال 2004 میلادی، چهارمیلیارد یورو اعلام شده بود. بدین ترتیب سهم فرانسه از بازار ایران از 7 درصد به یک درصد تنزل یافت. در دوره دولت‌های نهم و دهم، روابط ایران و فرانسه تحت تأثیر موضوع هسته‌ای به پایین‌ترین سطح خود رسید. اما سرانجام با دستیابی ایران و کشورهای طرف مذاکره‌اش به توافق هسته‌ای در سال 2015 و برداشته شدن تحریم‌های امریکا، شورای امنیت و اتحادیه اروپا از اوایل سال 2016، دولت فرانسه نیز مانند سایر کشورهای اروپایی در فهرست کشورهای خواهان بهبود مناسبات سیاسی و اقتصادی خود با ایران قرار گرفت. اما روز گذشته و در کاخ الیزه با حضور روسای جمهور ایران و فرانسه 20 سند همکاری در حوزه های سند "نقشه راه تقویت روابط دوجانبه ایران و فرانسه"، یادداشت تفاهم همکاری در زمینه گردشگری،  توافق در زمینه حمل و نقل هوایی ، توافق برای خرید 118 هواپیمای مسافربری تجاری، توافق دریایی برای همکاری در زمینه‌ راه و پایانه‌های خطوط کشتیرانی و ... انجام شد که چشم انداز اقتصادی دو کشور را نسبت به گذشته روشن تر کرد.

سفر حسن روحانی رئیس جمهوری به اروپا پنجشنبه شب در حالی  به پایان رسید که به یکی دیگر از وعده های انتخاباتی خود جامه عمل پوشاند و طبق وعده در ایام انتخابات سال 92 که گفته بود: «اگر رییس جمهور شوم، در سفرهای خارجی هواپیمای خود را از تجار پر خواهم کرد»، هیاتی ١٠٠ نفره از تجار، تولید کنندگان و کارآفرینان در این سفر مردان دولت را همراهی کردند و دولت به جای همراهی نزدیکان خود افرادی را از بخش خصوصی به سفر برد که چرخ اقتصاد کشور را بعد از مدت ها به حرکت در بیاورد، اما برخی رسانه ها و تحلیلگران دیدار روحانی به اروپا به ویژه فرانسه را از منظر سیاسی مورد تحلیل و تفسیر قرار دادند، اما چشم انداز همکاری های اقتصادی و امضای اسناد و تفاهم نامه های تجاری در چندین روز گذشته بیش از موضوع سیاسی، کانون توجه رسانه ها قرار داشته و قطعا فضای اقتصادی کشور را بیش از بیش باز کرده و یخ روابط میان ایران و غرب را آب خواهد کرد.