نمایشگاه «شهر پس از نفت» افتتاح شد

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، عباس آخوندی در حاشیه بازدید از این نمایشگاه که تا ۳۱ فروردین برپا خواهد بود، گفت: «بعد از کشف نفت و قدرت موتور که در بسیاری از کشورهای دنیا ازجمله ایران به وجود آمده، شهرهای ما به‌شدت از طبیعت فاصله گرفت و این عدم سازگاری با طبیعت عمدتاً در سرما و گرما و با استفاده از وسایل سرمایشی و گرمایشی نامناسبی که استفاده می‌شود،‌ نمود پیدا می‌کند. به همین خاطر مصرف نفت و انرژی‌های فصلی هم سبک زندگی ما را تغییر داده و هم سبک شهرسازی و معماری را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.»

وی ادامه داد: «الآن به‌جایی رسیده‌ایم که تقریباً بیش از ۳۰ درصد انرژی کشور در خانه‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. پیش از وجود و پیدایش نفت وضعیت زندگی‌ها به‌گونه‌ای دیگر بود و مردم سعی می‌کردند تا با طبیعت بیشتر سازگار باشند. به‌عنوان نمونه در مناطق سردسیر زیرزمین خانه‌ها نقش محافظ در برابر سرما را داشتند یا در مناطق گرمسیری با استفاده از بادگیرها مردم انرژی طبیعی استفاده می‌کردند.»

آخوندی در ادامه ضمن بیان این‌که نفت در زندگی بشر به‌ویژه در کشور ما که دسترسی به نفت ارزان‌قیمت هم داشته‌ایم، اساساً سبک معماری و شهرسازی را در یک دوره کوتاه زمانی دچار تغییر و تحولات اساسی کرده، عنوان کرد: «نمایشگاه «شهر پس از نفت» نیز نشان می‌دهد که کشورهایی که به نفت ارزان‌قیمت دسترسی ندارند، همه به این نتیجه رسیده‌اند که صرفه‌جویی و نوع مصرف انرژی را چه به دلایل اقتصادی و چه به دلایل زیست‌محیطی، تجدیدنظرهای کلی درباره آن انجام دهند. در همین نمایشگاه هم انواع تجربه‌های مختلف چه در محیط‌های گرم و چه در محیط‌های سرد و راهکارهای مختلفی را شاهد هستیم که برخی از آن‌ها به مرحله اجرا رسیده‌اند و برخی دیگر نیز شامل ایده‌پردازی‌هایی برای زندگی در آینده می‌شود. مصرف انرژی و نوع مصرف آن یکی از مهم‌ترین مسئله‌های قرن بیست‌ویکم است. ما در ایران هم از جهت شهرسازی و معماری هم از جهت بحث حرکت و جابه‌جایی باید بر روی این مسئله و نوع مصرف انرژی تمرکز کنیم.»

وی در پاسخ به این سؤال که چقدر تجربیات دیگر کشورها در زمینه مصرف انرژی می‌تواند قابل‌اجرا در شهرهای ایران باشد نیز گفت: «هیچ‌کدام از این تجربیات که در این نمایشگاه ارائه شده، به‌صورت یک به یک قابل‌اجرا شدن نیست. این نمایشگاه می‌تواند به ما ایده‌هایی را در بحث شهرسازی و معماری بدهد و همچنین بیانگر این نکته است که توجه جهانیان به این موضوع جلب شده است. هر منطقه بنا بر شرایط اقلیمی‌اش نیازمند شرایط مختص به خود است. مثلاً راهکاری که برای مصرف انرژی در کاشان قابل‌اجرا است در تبریز نیست و هر منطقه شرایط خاص خود را دارد و باید بر اساس تمامی شرایط اقلیمی طرح‌ها را در این زمینه ارائه داد. با تماشای این نمایشگاه می‌توان متوجه شد که چطور ذهن‌ها در جهت سازگاری بیشتر با طبیعت فعال‌شده است و چه ایده‌های در این زمینه ارائه شده است. اصلی‌ترین هدف این نمایشگاه هم همین است.»

آخوندی در ادامه درباره این که آیا برگزاری نمایشگاه‌های این‌چنینی می‌توانند زمینه‌ساز اقدامات عملی را هم در این حوزه فراهم آورند یا خیر نیز عنوان کرد: «حتماً می‌تواند این‌گونه باشد. کار مهندسان ما استفاده از ایده‌های این‌چنینی است. ما این انتظار را از جامعه مهندسانمان داریم که خلاقیت‌های لازم را در الهام از طرح‌ها و ایده‌های این‌چنینی داشته باشند.»

«شهر پس از نفت» راه‌حل‌هایی برای برون از زندگی نفتی

مهندس علیرضا بهزادی دبیر اجرایی دوسالانه معماری تهران نیز درباره ایده برپایی این نمایشگاه گفت: «در سال ۲۰۱۴ نمایشگاهی با موضوع «جذب مدرنیته در معماری ۱۰۰ سال گذشته» داشتیم. درواقع این نمایشگاه نشان می‌داد که معماری مدرن  چه تأثیری در کشورها داشته است. یک موسسه ارتباطات فرهنگی آلمانی این نمایشگاه را دید و تصمیم بر این شد تا باهم مراودات فرهنگی داشته باشیم. به این صورت که ما یک نمایشگاه را در کشور آلمان داشته باشیم و آن‌ها هم در کشور ما یک نمایشگاه داشته باشند. در همین راستا هم نمایشگاه «شهر پس از نفت» برپا شد و قرار است همان نمایشگاه ما با موضوع « جذب مدرنیته معماری در ۱۰۰ سال گذشته» در شهر اشتوتگارت آلمان اجرا شود.»

وی افزود: «نمایشگاه «شهر پس از نفت؛ تاریخچه‌ای بر آینده شهر» شامل ۱۹  پروژه است که بخشی از آن‌ها واقعی است و اجرا هم شده و بخشی دیگر نیز صرفاً نگاهی به آینده و چشم‌اندازهای متفاوت آن دارد. موضوع نمایشگاه هم این است که چطور شهرها پس از نفت دستخوش تغییرات قرار گرفتند. درواقع این نمایشگاه راه‌حل‌هایی برای برون‌رفت از شرایطی که نفت و استفاده بیش‌ازحد و نادرست از انرژی برای ما رقم‌زده است را ارائه می‌دهد. در این نمایشگاه پروژه‌هایی از کشورهایی چون آمریکا،‌ مکزیک، مصر، تایوان و امارات ارائه شده است.»

بهزادی با اشاره به برگزاری اولین بینال معماری تهران در اردیبهشت‌ماه عنوان کرد: «نمایشگاه «شهر پس از نفت» که تا تاریخ ۳۱ فروردین‌ماه برپا است، درواقع مقدمه برگزاری نمایشگاه‌هایی است که ۲۳ اردیبهشت و در قالب اولین بینال معماری تهران به مدت دو ماه آغاز می‌شود.»

 شهرسازی هنوز به شیوه سنتی باقی‌مانده است

مهندس مهران داوری که به همراه لیلا عراقیان هماهنگ‌کننده این نمایشگاه در تهران هستند درباره آثاری که در نمایشگاه «شهر پس از نفت» به نمایش درآمده گفت: «اصولاً همیشه بحث پیش برنده شهرسازی دنیا از همین ایده‌های آینده‌نگر آغاز می‌شود. در این نمایشگاه هم ایده‌های اجراشده به نمایش گذاشته‌شده و هم ایده‌های آینده‌گرایانه. به اعتقاد من نمایشگاه «شهر پس از نفت» درباره این نیست که چه اتفاقی برای کشورها پس از کشف نفت و استفاده از آن، افتاده است و بیشتر درواقع نوع صحیح برخورد با آن را نشان می‌دهد.»

وی بابیان این‌که طراحان شهرسازی ما ایده‌های این‌چنینی قطعاً دارند اما فرصتی برای ارائه و نمایش آن را ندارند، گفت: «شهرسازی و معماری از هم جدا شدند و بحث مهم شهرسازی هنوز به شیوه سنتی باقی‌مانده است. اما چون ما انقدر معضلات فراوانی در این حوزه داشته‌ایم، چندان فرصت این را نداشته‌ایم که نگاه آینده‌گرایانه و خلاقانه‌ای به شهرسازی داشته باشیم. من بشخصه کمتر طرح و ایده‌ای را در بحث شهرسازی دیده‌ام که مثلاً درباره ایران در سال ۱۶۰۰ صحبت کند. ازاین‌جهت امیدوارم برپایی این نمایشگاه بتواند این دید آینده‌نگرانه را در شهر سازان ما به وجود دارد.»

داوری درباره حضور وزیر راه و شهرسازی در افتتاحیه این نمایشگاه نیز بیان کرد: «حضور وزیر در این نمایشگاه برای همه ما دلگرمی است؛ وقتی‌که سران دولت و حکومت از این موضوع استقبال می‌کنند، روحیه‌ای در شهر سازان ما به جود می‌آید که بتوانند ایده‌هایشان را جلو ببرند.»

ایجاد تعادل با طبیعت یک وظیفه فرهنگی در هر جامعه است

در جریان بازدید وزیر راه و شهرسازی از نمایشگاه «شهر پس از نفت؛ تاریخچه‌ای بر آینده شهر» راینز بوتس رایزن فرهنگی سفارت آلمان نیز حضور داشت و در حاشیه این بازدید طرفین با یکدیگر در خصوص معماری دو کشور بحث و تبادل‌نظر کردند. در این دیدار راینز بوتس گفت: «موضوع شهرسازی یکی از مباحت مهم در کشور آلمان به شمار می‌رود ضمن اینکه معماری و شهرسازی موضوع بسیار جذابی برای قشر جوان هر جامعه‌ای است تا بدانند حوزه معماری از جنبه‌های مختلف فیزیک، شیمی و علوم متفاوت قابل‌بررسی خواهد بود و برای نسل‌های آینده نیز بسیار کاربرد دارد. زندگی شهری و ایجاد تعادل با طبیعت یک وظیفه فرهنگی در هر جامعه است.»

عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی نیز خطاب به راینز بوتس رایزن فرهنگی سفارت آلمان در ایران گفت: ارتباط با طبیعت ریشه در فرهنگی سنتی و قدیمی ایران و مردم این کشور دارد و با توجه به اینکه ایران یک کشور نیمه صحرایی و نیمه بیابانی بود بنابراین سازگاری با طبیعت در فرهنگی قدیمی ایرانی ریشه دیرینه دارد اما انرژی نفت موجب شد تا تعادل طبیعی ایران به‌شدت خدشه‌دار شود و همه این عدم تعادل ناشی از همین انرژی نفت چه در تابستان برای گرمایش و در زمستان برای سرمایش است لذا برگشتن سازگاری با طبیعت برای ایران به‌عنوان یک رویکرد استراتژیک از جهت اقتصاد است.»

وی بابیان اینکه یکی از وظایف شرکت عمران و بهسازی شهری ایران به‌عنوان یکی از شرکت‌های تابعه وزارت راه و شهرسازی حفظ، مرمت و بازسازی بافت‌های تاریخی و فرهنگی است گفت: «اخیراً موضوع بازآفرینی شهرهای ایران با جدیت توسط این شرکت در حال پیگیری است و حتی در این راستا همکاری‌هایی با کشور آلمان برای شهرهای جدید ایران در دستور کار قرارگرفته تا این شهرها به انرژی‌های پسیو طبیعی متکی باشند که امیدواریم به یک نتایج عملیاتی در این زمینه دست‌یابیم چراکه مردم مدت‌ها مردم با استفاده از تجهیزات مدرن فقط مصرف‌کننده انرژی هستند.»

راینز بوتس رایزن فرهنگی سفارت آلمان در ایران همچنین در ادامه گفت: «مسئله عدم تعادل با طبیعت که شما به آن اشاره کردید موضوعی است که نه‌تنها در سطح ایران و آلمان بلکه این عدم تعادل در سراسر جهان صدق می‌کند و ما انسان‌ها که ساکنان سفینه کره زمین هستیم باید بتوانیم در سراسر جهان به این تعادل دست‌یابیم که در همین راستا در جهان پروژه‌هایی برای تحقق تعادل با طبیعت در حال انجام است.»

وی افزود: «موسسه‌ای در شهر اشتوتگارت آلمان با عنوان موسسه «روابط خارجی» وجود دارد و می‌توانیم بین افرادی که در جهان در حوزه این نوع پروژه‌ها فعالیت دارند یک گفتمان مشترک ایجاد کنیم، ضمن اینکه از برپایی نمایشگاه «شهر پس از نفت؛ تاریخچه‌ای بر آینده شهر» در ایران بسیار خرسندیم و امیدواریم از همه اقشار ازجمله دانش‌آموزان و دانشجویان نیز از این نمایشگاه بازدید کنند. ایران دارای مردمان بسیار خوب، دانش‌آموخته و آموزش‌دیده‌ای است که می‌توانند فعالیت‌های بسیار خوبی در این کشور داشته باشند.»

رایزن فرهنگی سفارت آلمان در ایران نیز درباره خانه وارطان به‌عنوان یک بنای مدرن گفت: «این ساختمان بسیار زیبا است و داخل این بنا یک احساس آرامش و امنیت خاصی به انسان منتقل می‌کند. این‌گونه ساختمان‌ها در تهران بسیار زیاد است که با مرمت و حفظ آنها می‌توان برای کاربری‌های مختلف از جمله نمایشگاه‌ها از آن استفاده کرد.»

وزیر راه و شهرسازی نیز بابیان اینکه ما در ایران هم مشارکت اجتماعی در امور مشترک ازجمله نظام شهرسازی را تعقیب می‌کنیم گفت: «متاسفانه درهرصورت شهرها تحت تأثیر اقتصاد نفتی به‌شدت مفهوم اجتماعی خود را از دست دادند و بیشتر مفهوم کالبدی پیداکرده‌اند، بنابراین یکی از موضوعاتی که ما تحت عنوان بازآفرینی شهری تعقیب می‌کنیم با رویکرد بازآفرینی محله‌ها البته با تبعیت از زندگی مدرن است. بیش از اینکه موضوع کالبدی و فیزیکی در محله‌ها مهم باشد روابط اجتماعی و سازمان اجتماعی بسیار اهمیت دارد. در همین راستا اقداماتی در شهرهای مختلف آغازشده و امیدواریم بتوانیم فعالیت‌های منسجم‌تری انجام دهیم. البته بخش مهم این تغییر رویکرد در حوزه آموزش نیروی انسانی است که مهندسان ایرانی کمتر در بخش روابط اجتماعی در نظام شهرسازی آموزش‌دیده‌اند.»

نمایشگاه «شهر پس از نفت؛ تاریخچه‌ای بر آینده شهر» در خانه گفتمان شهر و معماری از ۸ تا ۳۱ فروردین با پژوهش و طراحی محتوای  Nikolaus Kuhnert, Anh-Linh Ngo در خانه گفتمان شهر و معماری  از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۷ عصر میزبان علاقه‌مندان است.

خانه گفتمان شهر و معماری (خانه وارطان) به‌عنوان نخستین خانه مستقل معماران با همکاری و تلاش‌های عده‌ای از معماران، وزارت راه و شهرسازی و مشخصاً شرکت عمران و بهسازی شهری ایران واقع میدان فلسطین، خیابان طالقانی غربی، پلاک ۵۱۴ واقع‌شده است.