محمود مهرمحمدی در دومین همایش ملی تربیت معلم گفت: تربیت معلم نیاز به تقسیم کار ملی دارد

به گزارش خبرگزاری برنا در اصفهان: همایش ملی تربیت معلم صبح امروز" دومین همایش ملی تربیت معلم" به میزبانی مرکز آموزش عالی شهید رجایی استان برگزار شد.

محمود مهرمحمدی در دومین همایش ملی تربیت معلم گفت: تربیت معلم نیاز به تقسیم کار ملی دارد و نهادی همچون دانشگاه فرهنگیان می‌تواند از عهده تبدیل حرفه معلمی به یک حرفه تخصصی بر بیاید. دانشگاهی که وابسته به آموزش و پرورش باشد به دلیل داشتن امکانات و بستر دانش‌آموزی در وضعیت بهتری برای تربیت معلمان قرار دارد، اما این دانشگاه باید به سمت همکاری‌های بیشتر با دانشکده‌های علوم تربیتی برود.

رییس دانشگاه فرهنگیان ادامه داد: دانشکده‌های علوم تربیتی کشور تا زمانی که به عرصه تربیت معلم ورود پیدا نکنند، رها کردن تربیت معلم به دست مجموعه‌ای که فقط در خصوص تربیت معلم ادعا دارند، درست نیست. اما دانشگاه فرهنگیان قرار است نهادی باشد که اهتمام جدی به امر مغفول و جدی تربیت معلم داشته باشد. لازم است نهادی برای قوام بخشیدن تربیت معلم به عنوان قوه عاقله و عقل منفصل برای تربیت معلم وجود داشته باشد.

مهرمحمدی با بیان اینکه اگر نهادی در کشور برای توسعه امر تربیت معلم وجود نداشته باشد، آن جامعه متضرر خواهد شد، اضافه کرد: حداقل در ایران مسئله تربیت معلم مسئله دانشکده‌های علوم تربیتی نبوده و نیست.

وی ادامه داد: دانشکده‌های علوم تربیتی 40 سال فرصت داشتند که به امر تربیت معلم اهتمام بورزند، اما کجا نشانه‌ای مبنی بر آن وجود دارد و یا کجا همایشی ملی در زمینه تربیت معلم توسط دانشکده‌های علوم تربیتی برگزار شده است؟! چند مقاله در تربیت معلم توسط علوم تربیتی تولید شده است؟

رییس دانشگاه فرهنگیان گفت: لازم به ذکر است در بین حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی ضعیف‌ترین موقعیت به تربیت معلم اختصاص داده شده است. اما دانشگاه فرهنگیان خود را موظف می داند به انتقادهای دانشکده‌های علوم تربیتی توجه کند. به دلسوزی همکاران خودمان در علوم تربیتی ایمان داریم و باید درباره موجودیت دانشگاه فرهنگیان به گفتگو بنشینیم.

مهر محمدی با اشاره به اولین دوره فارغ‌التحصیلی فرهنگیان و ورود آن‌ها به عرصه آموزش و پرورش، تأکید کرد: مهرماه امسال اولین فارغ‌التحصیلان فرهنگیان به عرصه آموزش و پرورش وارد می‌شوند. این اتفاق بزرگ این نگرانی را ایجاد می‌کند که چگونه باید از استحاله شدن دانش‌آموختگان دانشگاه فرهنگیان در فرهنگ‌سازمانی حاکم بر مدارس پیشگیری کرد. زیرا اگر این دانش‌آموختگان جزئی از فرهنگ ‌سازمانی مدارس شوند، تربیت دانش‌آموختگان در دانشگاه فرهنگیان بدون اثر خواهد شد و این مجموعه هرگز نخواهد توانست به شعار استراتژیک دانشگاه فرهنگیان که معلمان را رکن تحول و تعالی کشور می‌داند، جامه عمل بپوشاند.

وی با اشاره به اهداف دانشگاه فرهنگیان، توضیح داد: تعهد به یادگیری باید در معلمان نهادینه شود. بهبود کیفیت مستمر یادگیری باید در معلمان به امری اخلاقی تبدیل شود و ما باید معلمان را یادگیرندگان مادام‌العمر تربیت کنیم. در همین راستا کرسی یونسکو در دانشگاه فرهنگیان تأسیس شد. اگر لازم است در جهت استحاله نشدن نیروهای جدید در فرهنگ‌سازمانی مدارس باشیم، باید به فکر تحول در فرهنگ آموزش و پرورش باشیم.

رییس دانشگاه فرهنگیان با اشاره به دستورالعمل‌های دانشگاه فرهنگیان برای تربیت معلم در راستای تبدیل مدرسه به عنوان سازمان یادگیرنده، اظهار کرد: یکی از راهکارهای دانشگاه فرهنگیان برای نخستین بار مدنظر گرفتن پژوهندگی در سه محور اقدام پژوهی، درس پژوهی و روایت پژوهی برای تربیت معلمان است. همچنین با توجه به اهمیت کارورزی در تربیت حرفه‌ای دانشگاه فرهنگیان راهکار کارورزی را در سه محور پژوهش در نظر دارد.

مهر محمدی با اشاره به خطر جدی استحاله شدن معلمان در فرهنگ‌سازمانی مدارس، گفت: معلمان به دلیل قرار گرفتن در فضای مدارس، مستعد این هستند که استانداردهای حرفه‌ای را از معلمان پیشین خود بگیرند. این دانش‌آموختگان با یادآوری شیوه تدریس و تربیت معلمان خود در مدارس به سمت آن معیارها حرکت می‌کنند و این باعث می‌شود این دانش‌آموختگان شیوه‌های تدریسی را که در دانشگاه فرهنگیان آموخته‌اند از یاد ببرند.

رییس دانشگاه فرهنگیان با اشاره به خرده‌فرهنگ‌های دیگری که در نظام آموزشی وجود دارد و تربیت معلمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اضافه کرد: فرهنگ مدیریت آموزشگاه‌ها سنتی است و با مدیریت سازمان پژوهنده فاصله بسیاری دارد. درصدد هستیم مدیران و معلمان آموزشگاه‌ها و مدارس را شناسایی کنیم و به آن‌ها ایده‌هایی مطابق با استانداردهایی که فارغ‌التحصیلان تربیت معلم با آن تربیت شده‌اند، بدهیم. خرده‌فرهنگ دیگری که می‌تواند تهدید جدی برای دانشگاه فرهنگیان باشد، خرده‌فرهنگ مدیریت آموزشی است.

وی با تأکید بر فرهنگ ارزشیابی عملکرد معلمان و رتبه‌بندی آن‌ها، گفت: اگر این فرهنگ، ارزشیابی کمیت‌ها باشد، ایده‌هایی که می‌خواستیم معلمان به سمت آن‌ها بروند اتفاق نمی‌افتد. خرده‌فرهنگ دیگر برنامه درسی مدارس است. اگر غیر منعطف باشد، هیچ سنخیتی با آموزش‌های تربیت معلم ندارد و باعث بسته شدن فضای ملی معلم باشد. همچنین انزوای حرفه‌ای نزد معلمان و عدم ارتباط این قشر با جامعه و دانشکده‌ها تهدید جدی رشد و یادگیری حرفه‌ای را مختل می‌کند.

محمد علی مظاهری گفت: دانشگاه تربیت معلم اولین دانشگاه تاسیس شده در ایران حتی قبل از دانشگاه تهران است که با هدف تأمین معلم برای مدارس کشور راه اندازی شده است. اما با توجه به سراسری شدن مدارس، آموزش همگانی و رشد جمعیت دانشگاه‌های دیگر برای تربیت نیرو به دانشگاه تربیت معلم اقدام کردند.

وی افزود: اما در سال‌های بعد سیاست‌های آموزش و پرورش و تأسیس مراکز تربیت معلم برای تأمین نیروی آموزش و پرورش تغییر کرد. نتیجه این سیاست‌ها جدایی و قطع ارتباط دانشکده‌های علوم تربیتی با دانشگاه تربیت معلم شد. این فرایند بی‌اعتمادی و اعلام بی‌نیازی دانشکده تربیت معلم به دانشکده‌های علوم تربیتی، باعث شد رشته‌های علوم تربیتی و گرایش‌های تربیت دبیر، علاقمندان و متقاضیان خود را از دست بدهد، زیرا بازار کاری برای آنها وجود نداشت. از این رو سیاست دانشگاه‌های علوم تربیتی بر این شد تا در حوزه‌های دیگری از علم تربیت متمرکز شوند.

رییس دانشکده علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: نتیجه بی‌اعتمادی دانشگاه‌های علوم تربیتی و تربیت معلم این شد که فارغ‌التحصیلان علوم تربیتی کمتر با نیازهای آموزش و پرورش آشنا شوند. بی‌توجهی دانشگاه‌ها به نیازهای آموزش و پرورش و بی‌توجهی آموزش و پرورش به دانشگاه‌ها باعث شکاف و گلایه‌ای دوسویه این دو مجموعه شد.

مظاهری با بیان اینکه مشکل اصلی نظام تربیت معلم این است که این نظام یک سیستم بسته تولید مصرفی است، اضافه کرد: سیستمی که نیازسنجی، ارزیابی، نظارت، آموزش را خود انجام می‌دهد. اگر به نظریه سیستم ها توجه کنیم، سیستم های بسته اصولاً تداوم نخواهند یافت. سیستم تربیت معلم که یک چرخه بسته دارد، طبیعتاً محکوم به شکست است چرا که باعث می‌شود آموزش و پرورش در دنیای در حال تغییر از جریان تحولات باز بماند.

وی با بیان اینکه این سیستم بسته، خود را از گرفتن نیروهایی با کیفیت بهتر، تنوع نیروهای ورودی و درون‌زایی سیستم محروم می‌ماند. محروم می‌کند، گفت: بزرگ‌ترین وظیفه آموزش و پرورش تربیت دانش‌آموزان برای ساختن جهان است، بچه‌ها در این دنیای پر از تغییر زندگی می‌کنند.

رییس دانشکده علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: شعار معروف دانشگاه فرهنگیان بی‌تابی برای تغییر است که باید از درون سیستم شکل بگیرد. حال دانشگاه فرهنگیان آیا ادامه‌دهنده تفکر حاکم بر مراکز تربیت معلم خواهد بود؟ آنچه در سند تحول ملی آموزش و پرورش آمده حاکی از ایجاد تغییرات بیشتر است، اما اگر قرار است سیاست قبلی ادامه پیدا کند که نتیجه آن جدایی نظام آموزش و پرورش و تربیت معلم از دانشکده‌های علوم تربیتی و به طور کلی تغییرات جهان است، شاهد تداوم مشکلات و حتی تشدید آنها خواهیم بود.

مظاهری در ادامه توضیح داد: قرار است که دانشگاه فرهنگیان مبدع تغییر در سیاست و نگاه بسته آموزش و پرورش باشد. اما این، کار ساده‌ای نیست و تغییر یک روزه اتفاق نمی‌افتد، باید بدانیم فرصت بسیاری نداریم. اگر از جریان تغییرات عقب بیفتیم، جبران عقب‌افتادگی راحت نخواهد بود. امیدوار هستیم این سیستم بسته ادامه نیابد و ما به دنبال تغییر باشیم.

وی ادامه داد: دانشکده های علوم تربیتی نیز باید در مورد مسایل آموزش و پرورش و تربیت معلم کشور دغدغه مند شوند و برای پاسخگویی به نیازهای متنوع نظام آموزش و پرورش تلاش کنند.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه فرهنگیان گفت: ارکان تعلیم و تربیت باید با تغییرات دنیا پیش رود زیرا با بینش‌های کهنه نمی‌توانیم نظام تربیت معلم را هدایت کنیم.

رضا ساکی با بیان اینکه در راستای گفتمان سازی تربیت معلم فرصت برگزاری دومین همایش ملی تربیت معلم مهیا شد، اظهار کرد: این همایش فرصتی برای بازخوانی انتقادی سنت‌های معلمی در ایران ایجاد می‌کند. همچنین بستری برای به رسمیت شناختن حرفه معلمی به عنوان یک حرفه تخصصی و تلاشی برای تسهیل سیاستگذاری و مدیریت در عرصه تربیت معلم برای رسیدن به کیفیت بیشتر ایجاد می‌کند.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه فرهنگیان اضافه کرد: باید ارکان تعلیم و تربیت مطابق با تغییرات دنیا پیش برود و این تغییرات از کلاس‌های درس که از نیازهای اساسی دانش آموزان است، مطرح شود و باید به درخواست دانش آموزان و معلمان گوش داده شود. با بینش‌های کهنه نمی‌توانیم نظام تربیت معلم را هدایت کنیم.

وی با بیان اینکه هر تغییری باید در مبدأ تربیت معلم آغاز شود، اضافه کرد: برای ایجاد طرح نو باید از تربیت معلم شروع کنیم و گرنه به مقصد نخواهیم رسید. برگزاری این دست از همایش‌ها به رویش اندیشه‌های تحولی در مسیر تربیت معلم و نهادینه کردن تفکر نوآورانه و خلاق در معلمان می‌انجامد.

ساکی توضیح داد: در این همایش علاوه بر ارایه مقالات در دو پانل تخصصی و کیفیت بخشی آموزش با تکیه بر شایستگی معلمان تأکید می‌شود. همچنین برنامه‌های درسی دانشگاه تربیت معلم با تکیه بر ارتقاء شایستگی معلمان به بحث گذاشته می‌شود. علاوه بر این راه‌های مشارکت دانشکده‌های علوم تربیتی با دانشگاه فرهنگیان برای تربیت معلم مطرح می‌شود و امیدواریم همایش بعدی توسط یکی از دانشکده‌های علوم تربیتی با هماهنگی دانشگاه فرهنگیان برگزار شود و از همین امسال منتظر فراخوان سومین همایش ملی تربیت معلم باشیم.

وی با بیان اینکه سال گذشته حدود 200 مقاله در همایش اول تربیت معلم به دبیرخانه ارسال شد، اعلام کرد: در دومین همایش ملی تربیت معلم حدود 470 مقاله ارسال شده که نشان دهنده موفقیت این برنامه است.

محمود محمدی، معاون برنامه ریزی، پژوهش و فناوری شهردار اصفهان با بیان اینکه آموزش و پرورش و تربیت معلم مقولات نزدیکی برای ارتباط با شهرداری نیستند، اظهار کرد: با توجه به جایگاه سازمانی که معاونت پژوهش در شهرداری دارد، از این طریق ارتباط دانشگاه تربیت معلم و آموزش و پرورش با شهرداری برقرار می‌شود. معاونت پژوهشی در سال گذشته به منظور تهیه مطالعات مسأله محور، به امضای تفاهم نامه‌هایی برای همکاری با دانشگاه‌ها اقدام کرد تا مسائل شهر را در مدت زمان کوتاه حل کند.

وی افزود: چنین همایشهایی فرصت خوبی برای همکاری شهرداری با دانشگاه تربیت معلم و استفاده از نقطه نظرات معلمان ایجاد می‌کند. یکی از برنامه‌های معاونت برنامه ریزی، پژوهش و فناوری شهرداری اصفهان جدای از بحث پژوهش، توسعه فناوری‌های نوین در سطح شهر است. در این راستا قشر دانش آموز می‌تواند کمک کننده باشد.

محمدی گفت: مجموعه‌ای از یاریکده های فناوری اطلاعات و ارتباطات در شهرداری اصفهان راه اندازی شده که تمرکز این یاری‌کده ها بر نسل جوان و دانش آموز است. عمدتاً تأکید بر ایجاد فناوری‌های نوین در شرکت‌های دانش بنیان و دانشجویان بوده است اما این یاری کده ها بر تأثیر قشر دانش آموز و ایجاد دانش فنی و نوآورانه و تولید محصول در عرصه مدیریت شهری تمرکز دارد.

وی از برنامه شهرداری در راستای روز معلم افزود: در این ایام تکریم و بزرگداشت معلمان قدیمی و فرهیخته شهر اصفهان را خواهیم داشت. ما به توسعه دست نخواهیم یافت مگر اینکه تأکیدمان بر مربیان و معلمانی باشد که نسل فردا را تربیت می‌کنند و این موفقیت حاصل نخواهد شد مگر اینکه همکاری و تعامل تربیت معلم با شهردای صورت گیرد.