یک متن نمایشی با اجرا کامل می شود

به گزارش خبرگزاری برنا، برنامه "پرده آخر" با موضوع بررسی تولید متون نمایشی و نمایشنامه نویسی در تئاتر و با حضور سیدمرتضی میرمنتظمی (کارشناس ارشد کارگردانی)، امیر گیل (نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر)، تایماز رضوانی (کارگردان و نمایشنامه نویس) و امیر مهندسیان (کارشناس کارگردانی تئاتر) روی آنتن رفت.

در این برنامه تایماز رضوانی پیرامون خصوصیات نمایشنامه نویس در غرب، گفت: در مرحله ی اول نگارش، یک نمایشنامه نویس باید به تمام مسایل دانشگاهی و آکادمیک این رشته آشنایی کافی داشته باشد، اما بعد از این، وقتی به مباحث ناخودآگاه ورود می کند بر اساس آموزش های اساتید خود، کار را پیش برده داستان منحصر به فکر خود را پیش ببرد.

این کارگردان تئاتر در خصوص پروسه ی تولید یک نمایشنامه، گفت: اصولا تمام نمایشنامه ها برای اجرا نوشته می شوند و در قالب یک متن صرف کامل نیستند بلکه باید روی صحنه به مرحله ی تکامل برسند.

وی در ادامه ی همین موضوع و رابطه ی بین کارگردان و نمایشنامه نویس افزود: برخی از نمایشنامه نویسان با آشنایی از فضای ذهنی کارگردان دست به نگارش زده و داستان را پیش می برند، اما در مقابل، برخی دیگر به صورت مستقل متن خود را نوشته و بعد از اتمام کار، اثر را به کارگردان می سپارند.

رضوانی با بیان این که بهتر است نمایشنامه نویس و کارگردان هنگام تولید اثر در کنار یکدیگر باشند، گفت: این کار سبب می شود که هماهنگی بین کارگردان و نویسنده بیشتر شده و در طراحی داستان اتفاق نظر بیشتری داشته باشند.

در ادامه سیدمرتضی میرمنتظمی با اشاره به این که حس و حال یک نمایشنامه ماهیت آن را مشخص می کند، اظهار داشت: اگر نمایشنامه ای هیچ زمان و مکانی نداشته باشد و در این حال، به مخاطب حس منطقه ی جغرافیایی و فرهنگ خاصی را القا کند، رنگ بوم را به خود گرفته است.

وی در همین خصوص بیان کرد: احساس های هر یک از مناطق جغرافیایی دنیا در نحوه ی کار یک کارگردان تئاتر تاثیر گذاشته و نمایان می شود.

در بخش دیگر این برنامه امیر مهندسیان با اشاره به این که نویسنده ی یک نمایشنامه در هنگام نگارش متن باید حال و هوای شخصی خودش را داشته باشد، گفت: در حال حاضر اکثر نمایشنامه نویسان ایرانی در هنگام نگارش تحت تاثیر نمایشنامه هایی هستند که تا به حال خوانده اند، به طوری که موضوع اصلی را از آن ها وام گرفته و بر اساس افکار خود، کار را پیش می برند.

وی با تاکید به این که ساختارهای اصلی نمایشنامه نویسی را نمی توان تغییر داد، افزود: اگر نمایشنامه نویسان بتوانند داستان هایی که در پیرامون زندگی شخصی خود دارند را به تحریر بکشند، آشنایی مخاطب تئاتر با فضایی ایرانی افزایش می یابد.

این کارگردان تئاتر با بیان این که شخصیت های یک نمایشنامه باید برای مردم و نویسنده ملموس باشد، تصریح کرد: در این حالت می توان در افکار جامعه ی خود بیشتر حضور داشت و معنای  تئاتر را به خوبی درک کرد.

در بخش دیگر این برنامه امیر گیل در خصوص ریشه های اصلی نمایشنامه نویسی، خاطر نشان کرد: اصولا پدیده ی نمایشنامه نویسی یک فن کاملا غربی است.

وی با بیان این که مبنای هر نمایشنامه ای دیالوگ است، گفت: یکی از مهمترین عناصر تفکیک فرهنگ  و جغرافیا در نمایش نامه ها دیالوگ آن متن و نمایش است.

وی در ادامه ی همین بحث افزود: فرهنگ ایرانی که یکی از زیرمجموعه های فرهنگی شرقی است، محصور به دیالوگ نبوده و همواره مونولوگ (تک صدایی) است؛ به طوری که در میان فرهنگ ایران هم رایج است که می گویند «مردم ایران، مردم گوش هستند نه چشم».

این نمایشنامه نویس ایرانی با اشاره به تولید نمایشنامه های غربی در ایران، اظهار داشت: مهم ترین گره ای که باید در ایران باز شود، گره ی فرهنگی است، و این سوال که اگر ما بخواهیم نمایشنامه ی غربی تولید نکنیم آیا می توان از گزاره های غربی استفاده کرد یا نه؟

امیر گیل در خصوص رابطه ی کارگردان و نمایشنامه نویس، اظهار داشت: نمایشنامه نویس باید در هنگام تولید اثر فقط به متن خود فکر کند، به طوری که فکر کردن به طراحی های کارگردان و عوامل صحنه در هنگام نگارش و پیش برد داستان پارازیت ایجاد کرده و اصالت نمایشنامه را خدشه دار می کند.

وی در همین رابطه اضافه کرد: بهتر است که نمایشنامه نویس برای یک کارگردان مدت ها کار کند، تا با شناخت کافی ازسلایق و افکار کارگردان خود داستان را طراحی کند.

برنامه "پرده آخر" با اجرای علی جعفری پخش شده و فایل صوتی این برنامه از وبگاه شبکه رادیویی گفت و گو قابل دریافت است.