به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اعلام نگرانی از وضعیت چاقی در کشور 25 میلیون نفر را گرفتار این بیماری دانسته و طبق گفته های او اکنون31.25 درصد جمعیت ایران از مشکل چاقی رنجی می برند.
در صورتی که جمعیت جوان را 31.25 درصد جامعه ایران در نظر بگیریم، جمعیتی معادل 25 میلیون نفر اکنون به چاقی مبتلا هستند. همچنین بر اساس آمارها از کل جمعیت 78 میلیون نفری ایران، 46.02 درصد بین 20 تا 44 سال قرار دارند و معادل نفری آن 36.1 میلیون نفر می شود. بنابراین در صورتی که فقط 15 میلیون نفر از این افراد چاق باشند، بیش از 40 درصد از جوانان کشور دچار معضل چاقی هستند.
بی تحرکی و فست فود مهم ترین عوامل چاقی جوانان
عباس ذوالفقاری، جامعه شناس، در گفت و گو با برنا در خصوص رواج پدیده چاقی در جامعه به برنا می گوید: « در عصر حاضر مردم همه چیز را می خواهند سریع به دست آورند و صبرشان کم شده است. دوران کنونی ، دوران سرعت است و هرچیزی که راحت تر و سریع تر در اختیار مردم قرار گیرد محبوب تر است. این سرعت ناشی از تبدیل شدن جامعه سنتی به جامعه مدرن و مهم ترن عامل این فرآیند تکنولوژی است».
به باور او مصرف فست فودها یا همان غذاهایی که سریع آماده می شوند نیز از این قانون مستثنی نیست. صاحبان این ایده از فضای جهان آگاهی کامل داشتند و با یک برنامه ریزی دقیق توانسته اند بازار غذایی جهان را به اختیار خود درآورند. خوراکی هایی که ارزش غذایی چندانی ندارند و در شرایط بهداشتی مناسب تهیه نمی شوند، اما توانستند طرفداران خود را در سر تا سر جهان پیدا کنند. این حجم محبوبیت این غذا ها تنها یک دلیل دارد و آن هم سرعت در تهیه غذا است.
اینچنین که ذوالفقاری می گوید نسل فعلی حاضر نیست زمان زیادی را برای یک موضوع خاص صرف کند و این مهم ترین دلیل گرایش جوانان به فست فود است.با پیشرفت تکنولوژی و گسترش شبکه های اجتماعی، نوجوانان و جوانان بیشتر وقت خود را صرف این امر می کنند.
این جامعه شناس تاکید می کند که طبق آمار رسمی، 45 میلیون نفر در ایران کاربر اینترنت هستند که 40 درصد آنان در بین سنین 19 تا 29 سال قرار دارند. این آمار نشان می دهد نسل جوان ما، پویایی در فضای واقعی را از خود گرفته است و بیشتر وقت و انرژی خود را در فضای مجازی سپری می کند. طبیعی است که جوانانی که غذای سالم نمی خورند و تحرک چندانی ندارند به مشکلات مختلف دچار می شوند.
با این وجود ذوالفقاری معتقد است که با فرهنگ سازی صحیح و آگاه کردن جوانان می توان از بروز مشکلات مربوط به چاقی جلوگیری کرد. مدیران و مسئولان باید با فرهنگ سازی و معرفی ارزش های زندگی ایرانی و ترویج فرهنگ مقابل سبک زندگی مدرن، به افزایش سلامت و آگاهی جامعه کمک کنند.
چرا افراد چاق می شوند؟
ایران دخت نیک جم ،کارشناس تغذیه نیز در گفت و گو با خبرنگار برنا علل عمده چاقی در دوران نوجوانی و جوانی را عادات غلط غذایی، پرخوری، افزایش مصرف غذاهای حاضری، وراثت، اختلالات هورمونی، مصرف بی رویه شیرینی جات و نوشیدنی های شیرین و فقدان فعالیت بدنی کافی می داند و می گوید: در این بین اختلالات هورمونی و وراثت کمترین تاثیر را در مبتلا شدن فرد به چاقی دارند.
او می گوید که کمبود فعالیت بدنی عامل دیگری است که سبب چاق شدن افراد می شود. این در حالی است که بسیاری از مدارس، کلاس های تربیت بدنی روزانه شان را از برنامه های خود حذف کرده اند و در نتیجه الگوی زندگی قشر نوجوان به سمت الگوی زندگی نشسته سوق یافته است. نوجوانان امروزی در منزل نیز فعالیت بدنی چندانی ندارند و اغلب اوقات خود را به صورت نشسته سپری می کنند. باید توجه داشت که برگزاری کلاس های تربیت بدنی توسط مدارس نیاز به برنامه ریزی صحیح و اقدام مناسب وزارت آموزش و پرورش دارد.
نیک جم وقایع استرس زا را از دیگر علل چاقی قشر جوان می داند و یادآور می شود: « نزاع، جدایی، طلاق، نقل مکان و دیگر مشکلات می توانند از عوامل روحی-روانی منجر به چاقی، افسردگی و کسالت در نوجوانان باشند».
به گفته او جوانی که افسرده باشد بصورت طبیعی گوشه گیر می شود و تحرک چندانی ندارد، بنابراین سعی می کند با غذا خوردن نشاط را در خود پدید آورد. فست فود یا غذای سریع به دلیل آنکه برای آماده شدن نیاز به انتظار طولانی ندارد انتخاب اول است و از آنجاییکه این غذاها ارزش غذایی زیادی ندارند و فرد هم تحرک چندانی ندارد سبب گسترش چاقی در جامعه می شود.
گفتنی است، تا همین دو دهه قبل، گستردگی اضافه وزن و چاقی های غیر مرضی در ایران فقط محدود به بزرگسالان بود. این در حالی است که در چند سال اخیر روند تصاعدی گسترش اضافه وزن و چاقی در کودکان، خردسالان، نوجوانان و جوانان زنگ خطر جدی را در کشور به صدا در آورده است. این معضل تمامی جنبه های زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده و با شیوع بیماری های مختلف در سیستم های قلبی، عروقی ، ریوی و تنفسی ، کبدی، عصبی و روانی و اختلالات جنسی به صورت بلوغ زودرس در دوران کودکی نیز شیوع پیدا کرده است. به همین علت است که پرداختن به این مشکل رو به گسترش در جوامع شهری و روستایی، چاره جویی به موقع را اجتناب ناپذیر کرده است.
به نظر می رسد تغییر الگوی غذایی و سبک زندگی، مهم ترین ماموریت سازمان ها و نهاد های مسئول و متولی جوانان و سلامت از جمله وزارت بهداشت و وزارت ورزش و جوانان است.