جوانان برای کسب کرسی جامعه کارگری در مجلس وارد عمل شوند/ تنها سلاح کارگران اعتصاب است

علیرضا محجوب دبیرکل خانه کارگر با حضور در خبرگزاری برنا پیرامون مشکلات جامعه کارگری در ایران به گفت و گو پرداخت.

متن مصاحبه با محجوب به شرح زیر است:

 آیا نهادهای کارگری در کشور ما مانند اقصی نقاط جهان از قدرت برخوردار هستند؟

جامعه کارگری در اقصی نقاط جهان شبیه یکدیگر هستند. نهاد های کارگری در  دهه پنجاه تا هشتاد میلادی دارای قدرت بودند، حتی از 3 دهه قبل هم اتحادیه های کارگری  قدرت و پشتوانه 60 سال کار تشکیلاتی را با خود به همراه داشتند، اما پس از آنکه اتحادیه های جماهیر شوروی به جمهوری های کوچکتر تبدیل شد، دیگر قدرت گذشته را نداشت. اما از دهه بیست میلادی که بیم آن می رفت کمونیست سرتا سر آمریکا و اروپا را فرا بگیرد به طور موقت به اتحادیه های کارگری و احزاب بها داده شد. در آن زمان احزاب سوسیالیستی شروع به تبلیغات ویژه ای کردند که همین امر یک چهره دیگری از جهان نشان می داد.

سازمان بین المللی کار که در ابتدای 1919 به دلیل قیام کارگران شیکاگو 8 ساعت زمان برای کار روزانه در نظر گرفته بود، بنابراین از  دهه نود شیبی که روز به روز در حال سعود بود ، نزول پیدا کرد و به آهستگی رو به پایین آمد.

 شاید بتوان گفت این اسم و رسمی که اکنون اتحادیه های کارگری دارند متعلق به همان فعالیت ها در دهه جهل می باشد، اگر تحولات بدین ترتیب پیش برود و کارگران در دنیا تسلیم شرایط شوند از اتحادیه های کارگری چیزی نخواهد ماند.

در بحث کارگری در ایران باید گفت ما هم بالطبع از  آنچه در در دنیا اتفاق می افتد، جدا نیستیم. باید به تشکلات که در راس آنها تشکلات کارگری قرار دارد رسیدگی کنیم. قبل از انقلاب این تشکل جنبه  نمایشی داشت، اکنون از دهه سوم سرمایه داران بسیاری از  مدیران دولتی و سرمایه دارن می کوشند که تشکلات را به حالت نمایشی و نمادین تبدیل کنند و از آنها فقط جلدی باقی می ماند به جای محتوا.

چرا؟

دلیلش کاملا مشخص است شرکت های چند ملیتی و سرمایه داری منفعتشان در  این است  که تشکلات کارگری نباشد و نمی خواهند آن مختصر سودی که به کارگر می رسد، را بپردازند. در این جریان ما درگیر جنگ منافع هستیم و کارگران می کوشند برای سیانت ار منافعشان این اتفاق نیفتد.

 در کشور ما وضعیت به چه صورت است ؟

در ایران مدیران دولتی که می خواهند استبداد رای و نظرشان را کسی نشکند و مانع پیشبرد نظرات آنها نشود. علیرغم رفت و آمد و مذاکره با صدا و سیما برای پوشش مراسم و برنامه های روز کارگر، فیلم راهپیمایی کارگران با مجوز در یک شبکه به مدت کوتاه به نمایش درآمد و این نشان می دهد که وضعیت جامعه کارگری در کشور ما ایران چگونه است.

از آنجاییکه راهپیمایی روز کارگر یک خواسته مدنی است، چرا کمتر اجازه راهپیمایی داده می شود؟

نهادهای کارگری در تلاش هستند تا قانونی برای این روز نوشته شود، آنان در روز اول می یا همان یازه 11 اردیبهشت باید توانند در هر مکانی که دلشان می خواهد تمجع های کوچک و بزرگ داشته باشند و حرف ها، مسایل و مشکلاتشان را بر زبان بیاورند، این حق مشروع با قانون اساسی هم تطبیق دارد.

در  قانون اساسی تظاهرات و راهیپمایی های مسلحانه یا ضد اسلام نفی شده است و از آنجاییکه کارگران همه مسلمانند و معتقد به اسلام هستند، بنابراین این اقدام ضدیتی با اسلام ندارد. کارگران قبل و بعد انقلاب و دوران مبارزه با شاه هیچ زمان راهپیمایی مسلحانه نداشتند و تنها سلاحشان اعتصاب است. اعتصاب تیزترین و تند ترین سلاح یک کارگر است که قانون کار آن را به رسمیت می شناسد و ما خواستیم که در قانون برنامه ششم تبیین شود، اما متاسفانه این امر اتفاق نیفتاد.

تشکلات کارگری در ایران تا به امروز چه پیشرفتی داشتند؟

در دولت قبل تشکلات کارگری متنوع شدند و حدود 5 تشکل دست به عضوگیری بی سابقه زدند. در آن زمان به خانه کارگر که بزرگترین تشکل در میان کارگران بود، سعی کردند انگ و بر چسب بزنند و حرکت رو به جلوی آن را آهسته کنند، اگرچه توفیق پیدا نکردند.

ما در واقع امروز کم به مردم توجه می کنیم. به چندهزار نفر سرمایه دار امکانات و تریبون می سپاریم، اما به ده ها میلیون فقیر حتی یک کرسی هم نمی دهیم که مذاکره کنند.

به نظر شما قانون کار در ایران به نفع کارگر است یا سرمایه دار؟

قانون کار در کشور ما به نفع کارگر است. اصولا یک  قانون حمایتی است و در هیچ جای دنیا سرمایه داران با قانون کار موافق نیستند . سرمایه داران سالها تلاش می کنند که با منحرف کردن مسیر اصلی و  با بیان اینکه در این قانون روابط باید به گونه ای نوشته شود که  تولید و اقتصاد بهبود یابد،  سوء استفاده می کنند و اعتراضشان این است که چرا این قانون یک طرفه نوشته شده است؟

قانون کار قانون حمایتی است و برای حمایت از جامعه کارگر نوشته شده و نه برای ایجاد رابطه دو طرفه بین کارگر و کارفرما. بنابراین سرمایه داران نتوانستند این قانون را بردارند و سعی دارند از داخل با آن به تقابل بپردازند.

یکی از مشکلات اصلی کارگران در حال حاضر قرارداد موقت است، آیا فکر می کنید مجلس دهم می تواند آن را برطرف کند؟

ما در تمامی این دوره ها موضوع قرارداد موقت کارگران را مطرح کردیم و تا آخرین روزهای مجلس نهم هم دست از کوشش برنخواهیم داشت. البته امیدوار نیستم که به زودی به اهدافمان برسیم .

آیا برخی نمی خواهند قرارداد موقت برداشته شود؟

بله، قرداد دائم قدرت به جامعه کارگری می دهد که برخی نمی خواهند آنها در تمامی ارکان جامعه حضور داشته باشند.

یعنی کارگر برایشان تهدید محسوب می شود؟

بله، قدرتمند شدن کارگران برای آنان تهدید محسوب می شود.

 شما برای تصویب بیمه بیکاری تلاش کردید، این مهم  چقدر می تواند در جامعه کارگری تاثیرگذار باشد؟

اگر این قانون تصویب شود، آنان می توانند با آسودگی خاطر به آینده نگاه کنند و یا اینکه روزی خواسته های آنها پاسخ داده خواهد شد.

چرا تصویب بیمه بیکاری تاکنون به نتیجه نرسیده است ؟

در این قانون موانع و مشکلات فراوانی وجود دارد،  در حال حاضر ما از ناحیه  شورای نگهبان دچار مشکل هستیم. در سه نوبت این قانون به شورای نگهبان فرستاده شد و در هر نوبت ایرادی را بر روی آن گذاشتند و ما آن را برطرف کردیم. در آخرین نوبت اشکالی از آن گرفتند که بسیار نامعقول بود و به اصل قانون ایراد وارد کردند.

شما به عنوان نماینده جامعه کارگری وارد مجلس شدید، وجود شخصی مثل شما چقدر می تواند مشکلات کارگران را برطرف کند؟

در این دور از انتخابات، تنها 2 یا سه نفر از جامعه کارگری کاندید شدند که با این حساب سهم ما از تصمیم گیری ها به یک درصد هم نمی رسد. هرگز  سهم کارگران در مجلس از ده درصد فراتر نرفته است.

چرا ما تنها فقط نام علیرضا محجوب را در جامعه کارگری می بینیم؟

اگر ما یک چوب خشک هم بعنوان نماینده در مجلس داشته باشیم، بهتر از این است که هیچ کس را نداشته باشیم. باید خاطر نشان کنم شما اگر حتی خود رستم دستان هم باشید، وقتی یک نفر هستید کاری از پیش نخواهید برد، جز داد و فریاد که شاید شنیده شود. اما اگر ما صد نفر باشیم می‌توانیم حوائج کارگران را رسیدگی کنیم. امروز ما عده ای کوچک هستیم و فراکسیون کارگران به زحمت به چهل نفر می رسد.

نکته دیگر این است که برخی از جامعه کارگری نماینده می شوند اما هنگام تبلیغات یادشان می رود که برای چه قشری قرار است، نماینده شوند و فراموش می کنند متعلق به کدام طبقه جامعه هستند. این افراد سعی می کنند جوری خودشان را تبلیغ کنند که تفاوتی با دیگر کاندیداها نداشته باشند. امیدوارم این جسارت پیدا شود که به کارگر بودن افتخار کنیم و با این عنوان  وارد مجلس شویم.

با این وجود آینده کرسی کارگری در مجلس چه می شود؟

متاسفانه در حال حاضر افرادی که انگیزه بالایی برای کار کردن داشته باشند، نداریم. اگر کارگران می خواهند تعداد کرسی های بیشتری را به دست بیاورند، باید افراد جوان تر در صحنه ورود کنند.

فرق سندیکای کارگری ما با سایر کشورها چیست؟

از  سال 1337 که اولین قانون کار در ایران نوشته شد، شما نمی توانید ده پیمان جمعی در وزارت کار ببینید . از سال 1369 تا امروز تقریبا 25 سال است که قانون فعلی مصوب شده و شما هیچ اجماعی میان کارگر و کارفرما نمی بینید که ثبت شده باشد.

 گفت و گوی اجتماعی مقدمه پیمان دسته جمعی است که  متاسفانه در کشور ما وجود ندارد و کارفرما بر این طبل می کوبند که اجازه بدهید ما به اجماع برسیم. در پاسخ به کارفرما باید گفت، که شما کدام پیمان را نوشته اید که منتظر امتیاز هستید. از آن سو هم کارگر زمانیکه امتیازی نمی بیند برای گفت و گو و انتخاب کردن حاضر نمی شود.