افزایش تولید و صادرات نفت خام و بهبود کیفیت بنزین از مهمترین اقدامات دولت

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، دستاوردهای دولت در حوزه نفت و گاز به شرح زیر است:

الف) وضعیت در زمان تحویل دولت

در سال‌های گذشته به دلیل تشدید تحریم­های بین‌المللی و عدم جذب سرمایه­گذاری خارجی و نبود مدیریت صحیح در استفاده از منابع مالی، میزان سرمایه­گذاری روندی نزولی را طی نموده و بخش نفت و گاز با مشکل مواجه گردیده و به تبع آن کاهش تقاضا برای خرید نفت ایران موجب کاهش درآمدهای ارزی کشور شده که اثرات آن علاوه بر بخش نفت و گاز بر سایر بخش‌های کشور نمایان است.

ب) اهم اقدامات دولت

از مهم‌ترین اقدامات اساسی انجام شده در طی سال‌های 1393 و 1394 برای جبران و برطرف نمودن مشکلات و تنگناهای موجود در بخش نفت و گاز کشور به موارد زیر می توان اشاره نمود:

1. تولید گاز و افزایش برداشت از میدان مشترک پارس جنوبی

• بهره برداری کامل از فازهای 12، 15 و 16 و 17 پارس جنوبی که جمعاً حدود 160 میلیون مترمکعب در روز به ظرفیت پالایشی و حدود 140 میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز کشور افزوده شده است.

همه ارقام به میلیون مترمکعب می­باشد.

• میزان برداشت گاز از میدان پارس جنوبی که در سال 1391 به طور متوسط برابر با 241 م م م (میلیون متر مکعب) در روز بوده، در سال 1394 با حدود 50% افزایش به رقم 356 م م م ر بالغ می­شود و سهم برداشت گاز از این میدان نسبت به کل تولید گاز از 7/38 درصد در سال 91 به 50 درصد در سال 1394 افزایش می­یابد.
• میزان گاز طبیعی تحویلی به صنایع عمده در دولت یازدهم از 5/81 میلیون مترمکعب در روز در سال 1392 به 8/90 میلیون مترمکعب در روز در سال 1394 افزایش یافته است.

1. کاهش جدی مصرف فرآورده های نفتی مایع در نیروگاه ها با افزایش عرضه گاز به آن ها

• کاهش سهم سوخت مایع در سبد سوخت مصرفی نیروگاه‎ها از 43 درصد در سال 1392 (27 میلیارد لیتر به ارزش روز 18 میلیارد دلار) به نزدیک به 8/28 درصد در سال 1393 و به 18 درصد در سال 1394کاهش یافته است. برآورد می­شود که به یاری خداوند این رقم در سال جاری به حدود 9 درصد برسد.
• میزان گاز تحویلی به نیروگاه­های کشور در دولت یازدهم از 2/36 میلیارد مترمکعب در سال 1392 با افزایش چشمگیر به 58 میلیارد مترمکعب در سال 1394 رسید. براورد می شود که این رقم در سال 1395 به 5/68 میلیارد متر مکعب بالغ شود. بدین ترتیب میزان گازتحویلی به نیروگاه ها در سال جاری نسبت به سال 1391 به میزان 90 درصد افزایش خواهد داشت.
• کاهش جدی مصرف نفت گاز حمل و نقل با اجرای طرح پیمایش به طوری که در سال جاری رشد مصرف نفت گاز منفی شده است (حدود 5/9 درصد)

1. افزایش تولید و صادرات نفت خام  و میعانات گازی

• عملی کردن تمرکز فروش نفت در شرکت ملی نفت ایران و شفاف‎سازی در معاملات فروش نفت خام و میعانات گازی و جلوگیری از روابط ناسالم و غیرشفاف
• افزایش تولید نفت خام از 7/2 میلیون بشکه در روز متوسط تولید 5 ماهه نخست سال 1392 به 8/3 میلیون بشکه در روز در خرداد ماه سال 1395 و نزدیک شدن به حدود میزان تولید پیش از تحریم­ها
• میزان متوسط تولید میعانات گازی کشور در دولت یازدهم از 386 هزار بشکه در روز در ابتدای استقرار دولت یازدهم (شش ماهه اول سال 1392) به 528 هزار بشکه در روز در سال 1394 افزایش یافته است. شایان ذکر است که در اسفند ماه سال 1394 میزان تولید میعانات‌گازی تا سطح 596 هزار بشکه در روز افزایش یافته است.
• افزایش صادرات نفت خام از 970 هزار بشکه در روز در 5 ماهه نخست سال 92 به حدود 2میلیون بشکه در روز در خردادماه سال 95 – یادآور می شود که میانگین صادرات ده ماهه نخست 1394 نفت خام ایران ( پیش از برداشته شدن تحریم ها ) برابر با 080/1 میلیون بشکه در روز بوده است.
• اقدام برای افزایش ظرفیت تولید نفت با تمرکز بر میادین مشترک نفتی غرب کارون 
• میزان تولید از میادین مشترک غرب کارون از حدود 70 هزار بشکه در مرداد 92 به حدود 210 هزار بشکه در خرداد ماه 95 رسیده که این میزان تا پایان سال 95 به بیش از 260 هزار بشکه خواهد رسید.

1. افزایش تولید پتروشیمی

• میزان تولید و صادرات محصولات پتروشیمی به ترتیب از 6/40 و 8/12 میلیون تن در سال 1392 به 3/46 و 7/18 میلیون تن در سال 1394 افزایش یافته است که به ترتیب نشانگر افزایش 14 و 46 درصدی تولید و صادرات محصولات پتروشیمی در این مدت است.
• میزان گاز طبیعی تحویلی به مجتمع های پتروشیمی در دولت یازدهم از روند افزایشی قابل توجهی برخوردار بوده، به طوری که از 6/35 میلیون مترمکعب در روز در سال 1392 به 6/42 میلیون مترمکعب در روز در سال 1394 افزایش یافته است.
• افتتاح 5 طرح پتروشیمی با حدود 1350 میلیون دلار سرمایه گذاری و با تولیدات سالانه به ارزش 1340 میلیون دلار (به قیمت­های پایه سال 1390) تا خرداد ماه 1395 و آماده سازی و افتتاح 14 طرح با سرمایه گذاری 5500 میلیون دلار و ارزش تولید سالانه حدود 5700 میلیون دلار (به قیمت­های پایه سال 1390) تا نیمه سال 1396

1. بهبود کیفیت بنزین و نفت گاز تولیدی و بهبود محیط زیست

• قطع برداشت هیدورکربورهای غیراستاندارد تولیدی پتروشیمی‎ها برای اختلاط با بنزین مصرفی در کشور و جایگزینی آن با بنزین یورو4 وارداتی که از نظر اقتصادی نیز به صرفه می‎باشد. با واردات مذکور و افزایش تولید بنزین یورو 4 در داخل کشور، در حال حاضر در 7 کلانشهر کشور این نوع بنزین توزیع می‎شود که منجر به بهبود وضعیت محیط زیست در این شهرها شده است.
• میزان تولید بنزین اصلاح شده و سوپر در پالایشگاه‌های نفتی کشور در دولت یازدهم از روند افزایشی قابل توجهی برخوردار بوده، به طوری که از 1/2 میلیون لیتر در روز در ابتدای استقرار دولت یازدهم (شش ماهه اول سال 1392) به 25 میلیون لیتر در روز در سال 1394 افزایش یافته‌است.

1. اقدامات برای توسعه پالایش

• اصلاح ساختار طرح پالایشگاه ستاره خلیج فارس از نظر مدیریتی، سهامداران و مالی و سرعت بخشی به طرح برای دستیابی به تولید هر چه سریعتر از این پالایشگاه، این طرح تا مهر ماه سال 1392 به میزان 5/69 درصد پیشرفت اعلامی داشته (که جای تردید دارد)و پیشرفت فیزیکی کل آن تاکنون به میزان حدود 88 درصد پیشرفت رسیده و در سال جاری تولید از واحد اول این پالایشگاه آغاز خواهد شد.
• برگزاری فراخوان احداث 8 پالایشگاه کوچک 60 هزار بشکه‎ای میعانات گازی در منطقه عسلویه با مشترکات لازم به ارزش نزدیک به 3 میلیارد دلار و انتخاب 8 شرکت غیردولتی سرمایه­گذار برای اولین بار به صورت عمومی و در یک فرآیند اعتبارسنجی (بدون سرمایه‎گذاری دولتی) که شرکت‌های منتخب زمین‎های خود را تحویل گرفته و مطالعاتBasic Design  طرح نیز رو به اتمام است. با این طرح تمامی میعانات گازی تولیدی کشور در داخل کشور مصرف خواهد شد که مصداق بارزی از جلوگیری از خام فروشی و اجرای سیاست­های اقتصاد مقاومتی است.

1. طراحی، تصویب و آغاز اجرای طرح توسعه گازرسانی به روستاها در قالب ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت­پذیر

• پوشش گازرسانی به روستاها از 55 درصد در خرداد ماه 1392 به حدود 67 درصد در اردیبهشت 1395 و در همین مدت بهره­مندی جمعیت کل کشور از گاز طبیعی به 90 درصد رسیده است. قرار است با طرح­های متعددی که آغاز شده است تا میانه سال 96 قریب 95 درصد از کل جمعیت کشور تحت پوشش شبکه گاز قرار گیرند. با همین هدف گازرسانی به استان سیستان و بلوچستان نیز فعال شده است.
• از ابتدای سال 1392 تا پایان سال 1394 گازرسانی به بیش از 6200 روستای جدید و حدود 60 شهر جدید انجام شده است.

حوزه برق

الف) وضعیت در زمان تحویل دولت

صنعت برق به عنوان صنعت زیربنایی نقش مهمی در توسعه اقتصادی و رفاه جوامع دارد. کمبود سرمایه‌گذاری در صنعت برق کشور و ازسویی هزینه بر بودن زیاد واحدهای تولیدی و نقشی که این واحدها در تامین برق به عهده دارند ایجاب می‌کند که همواره احداث نیروگاه‌های جدید و سرویس و نگهداری واحد‌های قدیمی با دقت و برنامه‌ریزی هرچه صحیح‌تر و روزآمدتر صورت گیرد. کمبود ظرفیت تولیدی نیروگاه‌های کشور، اثرات نامطلوبی مانند خاموشی برق را درپی داردکه ضربات جبران‌ناپذیری به پیکره اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور وارد می کند. شبکه‌های انتقال و توزیع برق نیز بایستی متناسب با ظرفیت‌سازی نیروگاهی توسعه یابد.

ب) اهم اقدامات دولت

از مهم‌ترین اقدامات اساسی انجام شده در طی سال‌های 1392، 1393 و 1394 برای جبران و برطرف نمودن مشکلات و تنگناهای موجود در بخش برق کشور به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:

• افزایش حدود 6000 مگاوات به ظرفیت نیروگاه های برق کشور (از حدود 69000 مگاوات در سال 1392 به حدود 75000 مگاوات در سال 1394) که ظرفیت تولید برق کشور رتبه اول منطقه و رتبه چهاردهم جهان می‌باشد.
•  افتتاح و بهره برداری از 14 پست 400 کیلو ولت در 15 استان با ظرفیت 7840 مگا ولت آمپر
• افتتاح و بهره برداری از 19 پست 230 کیلو ولت در 19 استان با ظرفیت 7008 مگا ولت آمپر
•  افتتاح و بهره برداری از 37 پست 132 کیلو ولت در 13 استان با ظرفیت 2543 مگا ولت آمپر
• افتتاح و بهره برداری از 85 پست 66-63 کیلو ولت در 24 استان با ظرفیت 5604 مگا ولت آمپر
• تعداد مشترکین جدید برق : 3600000 فقره
•  بهره برداری از 9 نیروگاه تجدید نظر با ظرفیت 58 مگاوات
• تلاش برای اصلاح قیمت تمام شده برق با در نظر گرفتن نرخ خدمات توزیع برق و انتقال
• فراهم نمودن بسترهای لازم برای توسعه صادرات برق توسط بخش خصوصی
• افزایش ظرفیت نصب شده نیروگاهی کشورتا پایان سال 1394 به حدود 74 هزار مگاوات
• کاهش تلفات توزیع برق از 14.8 درصد در سال 1392 به 12 درصد در سال 1394
• افزایش شاخص آمادگی نیروگاه‌های کشور از 94 درصد به 97 درصد تا پایان سال 1394
• اصلاح ساختار صنعت برق و تشکیل شرکت مادر تخصصی تولید برق حرارتی
• ساخت توربین های  MW 25گازی در داخل کشور
• ساخت توربین های MW 5/2 بادی در داخل کشور
• ساخت پست های KV 63 از نوع GIS در داخل کشور
• طراحی و ساخت اولین توربین های آبی در داخل کشور
• طراحی و ساخت اولین گاورنرهای نیروگاه های آبی در داخل کشور
• طراحی و ساخت کنتورهای هوشمند در داخل کشور
• صادرات برق به میزان 27300 گیگاوات ساعت
• صادرات تجهیزات صنعت آب و برق و خدمات فنی و مهندسی به میزان بیش از 63/8 میلیارد دلار (اتمام یافته و در دست اجرا)