بسته باد راه فرهنگ بیگانه!

دکتر سیروس امیری نویسنده کتاب شتاب فن آوری در آینده بشر عقیده دارد که با گسترش دستگاه های ارتباط جمعی، ماهواره و رایانه، تلفن همراه و فیلم فرهنگهای ملی و محلی کشورهای کوچک در خطر نابودی قرار دارند. اگر گروهی از خوانندگان کرمان امروز از پژوهش های یحیی فتح نجات معنی ضرب المثل، استقبال کرده اند و چغوک اوچکوی حمید نیک نفس معروف شد باید آنها را در هراس این گروه از علاقه مندان به فرهنگ بیگانه دانست. نظام سرمایه داری با فرهنگ ملی و بومی کشورهای کوچک پدرکشتگی و کینه بیشتری ندارد. این نظام با هر پدیده ای که در حال حاضر و در آینده برای توسعه سیاست های ظالمانه اش و فروش کالاهای تولیدی اش مخالف باشد، سر ستیز دارد و اگر درک کند که فرهنگ ملی و بومی ممکن است اجازه عادت منابع خام را به کشورهای سرمایه داری ندهد کمر به نابودی آن می بندد. آنها که علم اقتصاد را می دانند لابد می توانند نشانه هایی که باعث وحشت نظام سرمایه داری جهانی می شود، درک کنند. با اینکه زبان با روبنای جامعه تفاوت اساسی دارد و اگر زیربنای نظام اقتصادی تغییر کند روبنا تغییر می کند. ولی زبان از تغییر مصون می ماند. تاکنون در تاریخ بشر نظام های گوناگون و تمدن های گوناگون ظهور کرده و رشد کرده و نابود شده اند اما زبان ثابت مانده است. زبان زائیده سراسر تاریخ اجتماعی است. متعلق به طبقه ای خاص نیست. ساخته تمامی طبقات اجتماعی است. زبان به همه طبقات یکسان خدمت می کند و حیطه عمل آن نامحدود است اما جامعه شناسان اینک ادعا می کنند که این هجوم فرهنگی سوار بر تکنولوژی پیشرفته باعث می شود تا زبان های ناتوان موجودیت خود را از دست بدهند. دکتر امیری پیش بینی کرده است که زبان انگلیسی در آینده زبان مسلط جهان خواهد شد. به همین دلیل است که نظام سرمایه داری که مزد گور کن پدرش را نمی دهد برای جا انداختن زبان انگلیسی هزینه می کند. گروهی از زبان شناسان در حال کار کردن روی زبان انگیسی هستند تا زیربنای آن را تغییر دهند. امروزه اگر وارد یک کشور اروپایی شوید پاسپورت را مهر می کنند اما اگر بین کشورهای اروپایی رفت و آمد کنید پاسپورت را نگاه نمی کنند (1) جهان آبستن یک انقلاب علمی است. در آینده باید همه مهرهای محرمانه را سوزاند. هیچ مطلبی را نمی توان از مردم پنهان کرد. انفجار اطلاعات راه هر نوع مخفی کاری و پنهان کاری را خواهد بست.

کوهبنانی ها ضرب المثلی دارند که می گویند؛ «به خاله ام بگو به عالم بگو!» آن روز که مردم کوهبنان این ضرب المثل را ساخته و لابد  آقای یحیی فتح نجات این خاله را شناسایی خواهد کرد، نمی دانستند روزی خاله جان به اینترنت دسترسی خواهد داشت و حالا هر روز خاله جهانی سر بر می آورد و اسناد محرمانه را افشا می کند. می گویند انقلاب ژنتیک در راه است. پیوند اعضای بدن امکان پذیر می شود و همین چند روز در خبرها آمده است که می خواهند سر آدمها را عوض کنند. خدا عاقبت همه ما را ختم به خیر کند.

آیا باید دستها را به علامت تسلیم بالا ببریم و محو این پیشرفت شویم؟ باید بدانیم که این علم و فن آوری متعلق به کشور خاصی نیست. ما هم در آن سهم داریم ولی نباید عقب بمانیم. دکتر ژاله آموزگار عقیده دارد نمی توان فرهنگ ایران را به دو بخش فرهنگ قبل و بعد از اسلام تقسیم کرد. فرهنگ ایران تداوم دارد و ما باید از آن حراست کنیم. خوشبختانه ما شاهنامه را داریم و باید آن را دوباره بخوانیم. آن را وارد آموزش کنیم. ما مدیون فردوسی هستیم. اگر نبود ما هم مانند مردم مصر زبان خود را در پیشگاه شترهای مشتی عرب ذبح می کردیم و اما حکیم فردوسی با قلم و یعقوب لیث با شمشیر، بابک با مبارزه، حافظ با غزل و سعدی با حکایت و امیرکبیر با سیاست از فرهنگ ملی حراست کرده اند و حیف است که مفت و رایگان آن را در برابر امواج الکترونیک به خاک کنیم. به قول ناظم حکمت (2):

بسته باد راه بیگانگان

گشوده مباد هرگز

نابود باد بردگی انسان

این است فراخوان ما

پی نوشت:

1ـ دکتر امیری ـ مجله بخارا ـ آبان 83 ـ ص 271

2ـ ناظم حکمت ـ ترجمه احمد پوری ـ مجله چیستا ـ سال 68 ـ ص 453.