جای سوال دارد که چرا برخی هنرمندان به مفهوم مقاومت نمی‌پردازند

نشست آموزشی گفتمان فرهنگی انقلاب اسلامی و دیدگاه های راهبردی عصر اولین روز از برگزاری جشنواره بین المللی فیلم مقاومت با سخنرانی محمدحسین صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد که وی در این نشست تخصصی در ابتدا با تعریف واژه مقاومت و صورت دو سویه و تعاملی آن به نقش مردم در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: شاید در بدو امر به نظر می رسید انقلاب اسلامی ایران محصول فعالیت دولتی است اما خیلی زود به این نتیجه رسیدیم که باید مردم که خود صاحب انقلاب اسلامی هستند، آستین بالا بزنند و این گونه شد که پای آنان به جنگ باز شد و خود به استراتژیست های جنگ تبدیل شدند. از اینجا بود که استعدادهای ویژه ای همچون حسن باقری از دل جنگ برخاستند و در واقع جنگ پرورشگاهی برای کشف و رشد نخبگان سیاسی و فرهنگی شد.

وی با اشاره به این که انقلاب اسلامی ایران بدون در نظر گرفتن این عقبه بی معناست، افزود: انقلاب اسلامی ایران بر بستر قرن ها و صدها سال تفکر عاشورایی شکل گرفته است. گفتمان انقلاب اسلامی حیات طیبه اولیا و ائمه اطهار و انقلابیون بزرگی در طول تاریخ بود که با نسخه هایی در دست مردم شکل گرفت و رشد یافت. انقلاب بخت این را داشت که آمادگی تاریخی را بین مردم ایجاد کند و کمبود امکانات در جنگ مانعی برای فعالیت های رزمندگان در طول جنگ نمی شد و ۴۰ روز مقاومت خرمشهر درست محصول این نگاه و تفکر است. در واقع در اذهان مردم این تفکر ایجاد شد که می توان در جنگ نابرابر هم پیروز شد و این به یک گفتمان مبدل گشت.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به تعبیر شهید رجایی نخست وزیر وقت انقلاب اسلامی ایران ادامه داد: شهید رجایی در شرایطی که سلاح ها ته می کشد اعلام می کند: آن جایی که مهمات به پایان می رسد، جنگ واقعی آغاز خواهد شد. و این گفته در عمل تاثیر بیشتری بر دشمن می گذارد تا مردم در داخل کشور. زیرا به مردم در فضای داخلی دلداری می دهد و انگیزه ای برای ادامه جنگ آن هاست و برای دشمن نیز حالت مایوس کننده دارد. گفتمان انقلاب اسلامی ایران نیز علیرغم نبود حمایت های بین المللی از دل همین عناصر گسترش یافت.

وی با اشاره به سه ظرفیت مهم اقتصادی، نظامی و فرهنگی در حفظ و حراست از بنیان های یک کشور بیان کرد: از نگاه جامعه شناسی قدرت نظامی، اقتصادی و فرهنگی مهم ترین تکیه گاه های یک کشور هستند و زمانی که یکی از این دو ضعیف شود، تکیه بر سایر بنیان ها تقویت خواهد شد. در شرایط انقلاب اسلامی نو ظهور ایران وضعیت اقتصادی دچار آشفتگی و وضعیت نظامی به هم ریخته بود و در نهایت تکیه بر جنبه های فرهنگی و اعتقادی برتری یافت و حتی این جنبه ویژگی های اقتصادی و نظامی را در خود بازتولید کرد. درست در دل همین وضعیت بود که جوانی ۲۱ ساله به نام حسن طهرانی مقدم به مغز متفکر نیروهای مسلح تبدیل می شود.

صفار هرندی با بیان این که نبرد متکی بر قوای آحاد مردم جای خود را به نبرد حرفه ای در گفتمان انقلاب اسلامی داده بود، توضیح داد: به نظرم اگر این مقاومت ویژگی غیر از این داشت،  به سرنوشتی غیر از این دچار می شد. در واقع مردم از نقاط مختلف کشور در برابر جنگ احساس مسئولیت کردند و فرهنگ حضور و ایستادگی نه تنها در داخل کشور توسعه یافت که فراتر از مرزها نیز رفت. حتی به مدلی برای پیروی فلسطین و شکل گیری جریان دیگری از مقاومت در این کشور تبدیل شد و امروزه انقدر که نهضت مقاومت فلسطین با سنگ و انتفاضه شناخته می شود، با سازمان آزادی بخش فلسطین معروف نیست. حتی داعش نیز نسخه تحریف شده ای از این مدل را استفاده کرده است. صرف نظر از این که در یک جریان محبت خدا و در دیگری دشمنی با خداوند در اوج خود است.

وی با بیان این که هنر گفتمان انقلاب اسلامی سر نترس داشتن است، ادامه داد: موجودیت انقلاب اسلامی ایران خود دلیلی بر حقانیت گفتمان انقلاب است. در غیر این صورت باید این گفتمان فرو می پاشید. نسخه انقلاب اسلامی ایران اکنون به نسخه مقاومت در کشورهایی که با ظرفیت هایی محدود آرمان هایی بلند دارند تبدیل شده است. خط مقاومت انقلاب اسلامی ایران حتی دشمنان را به این نتیجه رسانده است که جنگ با ایران برایشان به صرفه نیست. به همین دلیل آمریکا در یک پیش بینی اعلام کرده است که جنگ با ایران در روز نخست ۲۰ هزار کشته آمریکایی به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل مقامات آمریکایی در سخنرانی های خود اعلام می کنند که احتمال جنگ با ایران تنها سه درصد است.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین درباره نسبت فرهنگ با جریان مقاومت عنوان کرد: باید دست هنرمندانی که گفتمان انقلاب اسلامی ایران را در داخل و خارج از کشور از طریق هنر به تصویر می کشند، بوسید. به جز آن هایی که در این مسیر حرکت می کنند و اثر هنری خلق می کنند، جای سوال است که چطور هنرمندان دیگر این واقعه تاثیر گذار، پر مضمون و تاثیرگذار بر مخاطبان داخلی و خارجی را مورد توجه قرار نمی دهند؟! امیدوارم از باب ناسپاسی نکردن هم که شده است، با آثار هنری بیشتری درباره گفتمان انقلاب اسلامی ایران مواجه شویم.

بخش دوم این نشست به پرسش و پاسخ اختصاص یافت. صفارهرندی درباره راهکارهای جلب هنرمندان به گفتمان انقلاب اسلامی ایران و بازتاب آن در آثار خود گفت: هنرمندان را با زور و اجبار نمی توان به سمت یک موضوع جلب کرد. مگر آن که جاذبه هایی برای توجه آن ها به موضوع مورد نظر ایجاد شود. اما در این که ما نتوانسته ایم در این زمینه جاذبه ایجاد کنیم باید به هنرمندان حق داد.

وی با اشاره به این که شکل مقاومت در حال حاضر تغییر کرده اما ماهیت آن برقرار است، بیان کرد: نسل امروز اختیار به تسلیم یا ایستادگی دارد. اما می بینیم که تمایل به ایستادگی در بین نسل جوان بیشتر است. چراکه وقتی موکب شهیدان از راه می رسد و شیفتگی آنان را به استقبال از پیکر شهیدان می بینیم، متوجه می شویم ماهیت مقاومت تغییر نکرده بلکه شکل آن عوض شده است.

چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت تا نهم مهر ماه در پردیس سینمایی ملت و سینما فلسطین ادامه دارد.