جذب سرمایه‌ خارجی بهترین روش برای دستیابی به اقتصاد پویا است/ تصمیم‌های غلط گذشته سرمایه انسانی و تولید را از بین برد

به گزارش گروه سیاسی-اقتصادی خبرگزاری برنا، امروزه سرمایه گذاری مستقیم خارجی  یکی از بهترین روش های مطرح در زمینه تامین مالی کشور و  دستیابی به اقتصاد پویا است. به کارگیری این نوع سرمایه گذاری به جز تامین مالی، اهداف دیگری چون ارتقای فن آوری، توسعه مهارت و مدیریت برای ارتقای توان کیفی نیروی کار داخلی، توسعه بازارهای صادراتی، افزایش استاندارد تولیدات داخلی و حرکت به سوی اقتصاد بازار را نیز دنبال می‌کند. غلامرضا حیدری نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون برنامه و بودجه در بازدید از غرفه خبرگزاری برنا در گفت‌وگو با  خبرنگار این خبرگزاری به گفت‌وگو نشست که در ادامه می خوانید:

سرمایه گذاری خارجی به چه معناست و اهمیت جایگاه  آن در ایران چطور ارزیابی می‌شود؟

عوامل پویایی اقتصاد ملی به فاکتورهای متعددی بستگی دارد که سرمایه گذاری یکی از آن‌ها است. جذب سرمایه های کلان خارجی زمینه شکل گیری یک سیاست پویا و فعال در جامعه را فراهم می کند که البته این امر نیازمند ایجاد فضای اقتصادی جذاب برای سرمایه گذاری در داخل است. متاسفانه در برخی از کشورهای دنیا از جمله ایران بخش عظیمی از  اقتصاد متکی به درآمدهای حاصل از فروش نفت شده که این رویکرد عملا با رونق اقتصادی در تضاد است.

سرمایه گذاری های داخلی و خارجی در حوزه تولید و حمایت تمام قد دولت از تولیدکننده داخلی در بلند مدت می تواند حرکت کند توسعه اقتصادی را سرعت ببخشد. همه کشورها برای تنظیم تناسب بین  نرخ توسعه با برنامه های بالا دستی و تحقق  آن نیازمند منابع خارجی هستند  و در حوزه فعالیت‌های اقتصادی  بخشی از شرایط سرمایه گذاری باید متناسب با پتانسیل های اقتصادی داخل کشور فراهم شود، به دلیل کمبود منابع داخلی و حجم عظیم فرصت های سرمایه گذاری در داخل کشور، نیاز به سرمایه گذاری خارجی بیش از گذشته به وجود آمده است.

نرخ تامین مالی در ایرن ۵ برابر کشورهای منطقه است.  تامین نرخ مالی در کشور نسبت به سایر کشورهای منطقه و همسایه بالا است، به عنوان مثال یک فعال اقتصادی در  کشور همسایه برای ۱۰۰ واحد مالی طی یک سال باید ۵ واحد سود بپردازد، اما در کشور ما باید بین ۲۰ تا ۲۵ واحد سود پرداخت شود.

در سالهای گذشته محدودیت های ناشی از تحریم در اقتصاد ایران و مشکلات فضای کسب و کار در اقتصاد کشور ، محدودیت هایی برای جذب سرمایه گذار خارجی ایجاد کرده، اما فرصت پیش آمده بعد از برجام تا حدی محدودیت های ناشی از تحریم را نسبت به گذشته کاهش داد.

ما در دوران پسابرجام به سر برده، تا حدودی تحریم‌ها علیه کشورمان برداشته شده و شاهدیم که هیات‌های تجاری برای سرمایه گذاری وارد کشور می‌‍‌شوند. به نظر شما در این زمان  چقدر کشور ما به جذب سرمایه خارجی نیاز دارد و این امر تا چه حد به اقتصاد ما کمک میکند؟

برای پاسخ دادن به این سوال ابتدا ذکر این نکته ضروری است که ایران بعد از برجام یک فرصت بی نظیر برای از سرگیری مراوادات بین‌المللی به دست آورد.

سیاست‌های اقتصادی در کشور ما هیچ‌گاه ثبات نداشت و در دهه گذشته، تصمیم‌های غلط باعث شد با وجود آن که هم سرمایه انسانی مفید و هم کارگاه های تولیدی داشتیم، هردو این دارایی ها را از دست بدهیم در آن زمان ما یک انباشت خوب از نیروی انسانی با  تمایل زیاد به ورود در بازار کارداشتیم. شرایط مساعد جهان در آن زمان این امکان را به ما می‌داد که بتوانیم پایه های اقتصادی کشور را مستحکم کنیم. اما متاسفانه بخش زیادی از سرمایه انسانی به دلیل نبود زیرساخت های لازم و راضی کننده و امکان لازم  بسیار ارزان از دست رفت.

در آن سالها ما بیشترین آمار فرار مغزها را از کشور داشتیم. افرادی که هزینه های زیادی از سوی جامعه  برای رشد و تحصیلشان صرف شده بود. از طرفی مسائل سیاسی به وجود آمده باعث ورود لطمه های بسیار زیادی به اقتصاد کشور شد. کارگاه‌های تولیدی دست از تولید کشیده  و کانون های توزیع  دیگر احساس امنیت نمی‌کردند. از طرفی هم ما نتوانستیم  آنظور که باید مانع واردات قاچاق شویم که خودش به تنهایی  بزرگترین ضربه را به بازار ایران، وارد کرد.

برای درک بهتر این موضوع یک مثال برایتان می‌زنم. امروز با نگاهی به مسافربران سطح شهر به این حقیقت پی برده کسانی که برای گذران زندگی خود، شغل رانندگی را انتخاب کرده اند، حداقل در یک از سطوح تولیدی، مدیر و یا کار فرما بوده اند که بعد از تحریم‌ها و بسته شدن تولیدی‌ها بیکار شده‌  و به ناچار به این شغل روی آورده اند. این درحالی است که بر طبق مرکز آمار افرادی که در هفته یک ساعت کار داشته باشند، شاغل محسوب می‌شوند. البته با استناد به این تعریف نیز ما بازهم نرخ بیکاری بالای 13درصد داریم. ظرفیت بالای بیکاران و نبود سیاست‌های نادرست دولتی باعث شد  کشور و بازار ما با سونامی کمبود اشتغال روبه رو شود که یکی از دلایل عمده آن نبود سرمایه مورد نیاز برای به وجود آمدن شرایط مطلوب اشتغال بود.

اما خوشبختانه پس از مذاکرات هسته ای و انجام برجام، این امید به کشور بازگشت که ما می‌توانیم به بازارهای جهانی که از دست داده ایم بازگردیم و برگشت به بازارهای جهانی یعنی، بنگاه‌هایی که تعطیل شده اند، می‌توانند دوباره راه اندازی شودند و افرادی که به اجبار خارج از تخصص خود در حال فعالیت هستند، در حوزه های تخصصی خود به کار برگردند.

توجه به نیاز کشور به ورود و جذیب سرمایه خارجی، ظرفیت استفاده از این سرمایه گذاری در کشور کجاست؟

ما تقریبا  در تمامی بخش‌های اقتصادی ظرفیت سرمایه گذاری خارجی را داریم. مثلا در بخش تولید خودرو این نیاز به شدت احساس می‌شود که باید وارد بازار جهانی شویم. برکسی پوشیده نیست که تولید خودرو در کشور ما به شدت وابسته به حمایت های دولتی است که این امر در بلند مدت پایدار نیست. صنعت خودرو یک صنعت استراتژیک است که پیش و پس های اقتصادی دارد و می‌تواند خود به تنهایی  یک محرک باشد . برای اینکه بتوانیم کیفیت محصولات خود را به بازار جهانی نزدیک کنیم، باید چشم‌انداز جهانی داشته باشیم. زمانی سعی شد وارد بازارهای آفریقا آسیا و خاورمیانه که خطر کمتری دارند، شویم  اما پس از تحریم ها همین بازارها به تعلیق درآمد و ما نتوانستیم برداشت  موردنظر خود را از بازار جهانی داشته باشیم. به طور کلی ایران امروز با جندسال فاصله از شرایط روز تجارت بین‌الملل و انزوای تحریم نیاز دارد در بیشتر بسترهای اقتصادی خود پذیرای سرمایه‌گذاری خارجی باشد.

تاثیر جذب سرمایه خارجی در رشد استانداردهای مدیریتی چه قدر است؟

برای درک بهتر این مسله می‌توان به کشورهایی مانند ترکیه، آذربایجان، امارات متحده عربی و قطر اشاره کرد که با جذب سرمایه گذاری خارجی و فراهم کردن یک بستر مناسب برای سازندگی کشورشان توانستند دانش مدیریتی را افزایش و ارتقا دهند. با نگاهی به متقاضیان در دانشگاهان مطرح جهان در میابیم که امروزه علم مدیریت بیش ار هر علمی خواهان و طرفداران بسیاری دارد. که ما نیز باید با علم دنیا پیش برویم و داشن مدیریتی خود را افزایش دهیم. کشور ما چندسالی که درهای تجارت بین الملل به روی آن بسته بود از دانش روز مدیریت به دور افتاده که ما باید این عقب ماندگی را جبران کرده و سطح اقتصادی خود را چنان بالا ببریم که سرمایه گذار خارجی این تمایل را داشته که وارد بازار کشور شود.

نقش بانک ها در تسهیل سرمایه گذاری خارجی چگونه است؟

در چندسال اخیر به واسطه تحریم هایی که در کشور ما اعمال شد بانک‌ها نتوانستند وارد مبادلات ارزی شوند. بعد از انجام برجام و برداشته شدن تحریم ها میتوان امیدوار بود که بانک ها مناسبات خود را با جهان داشته باشند. حضور بانک‌های معتبر با پشتوانه جهموری اسلامی برای خدامت به سرمایه ذاران خارجی در داخل کشور ضرروی است. سرمایه گذار خارجی با اطمینان از سیستم بانکداری اقدام به حضور در بازار کشور را خواهد کرد.