علت تشدید تنش میان ایران و عربستان را از آقای احمدی نژاد بپرسید

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، متن مصاحبه «محمد هاشمی» به شرح زیر است:

ریشه اصلی اختلافات میان ایران عربستان از کجا نشأت می گیرد؟

اختلاف میان ایران و عربستان ریشه تاریخی دارد. قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران و عربستان کشورهای تحت سلطه آمریکا محسوب می شدند و در آن زمان جهان میان ایالات متحده و روسیه تقسیم شده بود. به خاطر دارم کشورهای مثل مصر، سوریه، یمن از روسیه پیروی می کردند و اردن، عربستان و ایران طرفدار آمریکا بودند.

بعد از پیروزی انقلاب به دلیل اینکه آمریکا پیرو سیاست های حکومت پهلوی بود، به فرموده امام (ره) جمهوری اسلامی ایران با این کشور قطع رابطه کرد. طبیعی است آمریکا برای اینکه قدرت خود را در منطقه از دست ندهد به عربستان روی خوش نشان دهد، بنابراین سعودی ها در منطقه  حامی آمریکا شدند و ایران به معنای واقعی به شعار «نه شرقی، نه غربی» عمل کرد.

عربستان و آمریکا بعد از پیروزی انقلاب تلاش های فراوانی را انجام دادند تا انقلاب اسلامی که در کشورمان به وجود آمده بود را از بین ببرند، به همین دلیل با علم کردن صدام و پاره کردن قرداد 1974  جنگ تحمیلی هشت ساله را به وجود آرودند و جالب تر اینکه قصد داشتند ایران را مقصر نشان دهند که نتیجه طور دیگر رقم خورد و صدام مقصر جنگ شناخته شد.

صدام که با پر و بال گرفتن از سوی آمریکا دچار توهم شده بود به کویت حمله کرد. دولت ریاض که از لشگر کشی صدام به کویت احساس خطر کرده بود و احتمال می داد همانگونه که کویت را اشغال کرده به عربستان هم حمله کند از آمریکا کمک خواست تا مقابل صدام بایستد، ایالات متحده که موقعیت را مناسب دید به منطقه آمد.

بعد از دستگیری صدام عربستان و آمریکا امید داشتند که دولت عراق تحت سلطه آنها به کار خود ادامه دهد؛ اما چنین نشد و از ضریب نفوذ عربستان در بغداد کاسته شد و به قدرت ایران در این کشور اضافه شد و به نوعی عراق به منطقه نفوذ ایران در منطقه تبدیل شد.

سعودی ها که چنین وضعیتی را مشاهده کردند تصمیم گرفتند به هر طریقی شده ایران را تحت فشار قرار دهند. در مذاکرات هسته ای بارها این کشور سعی کرد با سنگ اندازی اجازه به نتیجه رسیدن مذاکرات را ندهد. عربستان بارها با تبلیغات در رسانه های مختلف علیه ایران سعی کرد ایران را حامی تروریست جلوه دهد که موفق نشد. همچنین سعی کرد از نظر اقتصادی به کشورمان ضربه بزند و آن را در تنگنا قرار دهد. زمانی قیمت نفت بشکه ای 110 دلار بود، آنها عرضه را زیاد کردند تا قیمت نفت کاهش یابد که به اصطلاح فشار اقتصادی به روی ایران وارد کنند، اما نمی دانستند ساختار سیاسی و اقتصادی قوی در کشور ما وجود دارد.

به نظر شما مذاکرات هسته ای چگونه پیش رفت؟

موفق ترین دیپلماسی قرن حاضر مربوط به مذاکرات ایران و 5+1 بود که در تاریخ سیاسی جهان بی سابقه است. ظریف در مذاکره بسیار قوی عمل کرد که مذاکره کنندگان ایالات متحده در برابر وی هیچ هستند. او کاری را به سر انجام رساند که در جهان به مثابه نقطه کوری بود که هیچ‌گاه امید نمی رفت، نتیجه حاصل شود.

بارها عربستان اعلام کرد که جزایر سه گانه متعلق به این کشور است، آیا مدارکی وجود دارد که این ادعا ثابت شود؟

بارها این ادعا بعد از انقلاب از سوی عربستان مطرح شد و حتی شورای همکاری خلیج فارس را تشکیل دادند، اما راه به جایی نبرند زیرا این موضوع تنها یک ادعا است و مدارکی در دست این کشور نیست.

به نظر شما چرا عربستان تمایل به جنگ افروزی دارد؟

پایگاه های ایران در خاورمیانه بسیار قوی هستند. عربستان در سیاست های منطقه ای هر جا ورود کرد، شکست خورد. این کشور عقده حقارتی نسبت به ایران پیدا کرده که در پی جبران آن است.

به طور مثال برای حمله به کشوری مثل یمن ائتلاف تشکیل می دهد تا چندین کشورهای دیگر را نیز درگیر کند. آمریکا سعی می‌کند عربستان را از یمن نجات دهد تا ویتنامی دیگر به وجود نیاید.

چرا عربستان دیگر نزد کشورهای منطقه اعتبار ندارد؟

عربستان رفتارهای را انجام می دهد که مشخص نیست چه سیاستی را در پیش گرفته است. کشورهای مختلف عربی از زمان پیدایش رژیم صهیونیستی با این رژیم جنگیده اند و اسرائیل را به رسمیت نمی شناسند؛ اما عربستان با این کشور رابطه برقرارمی کند. این قبیل اقدامات در جهان عرب مقبولیت ندارد. ملت ایران سالیان طولانی جنایات اسراییل نسبت به مردم فلسطین را دیده اند و نمی توانند رفتارهای ریاض را بپذیرند.

آیا ایران نمی تواند از این وضعیت استفاده کند و معادلات منطقه را به نفع خودش استفاده تغییر دهد؟

 ایران در منطقه محبوبیت و جایگاه خودش را دارد. جالب است بدانید عربستان از هر اهرمی استفاده کرد که مانع از این مقبولیت شود، مانند حج، این در حالی است که یک کشور حق ندارد مانع کشور دیگری برای سفر شود. ما از اول انقلاب با آمریکا قطع رابطه کردیم اما آمریکا یک بار نگفت ایرانیان حق ندارند به سازمان ملل بروند؛ اما عربستان چون مکه در این کشور است این کار را انجام داد و جلوی حج را گرفت. بر مبنای هیچ قانونی عربستان نمی تواند حق حج را از مردم ایران بگیرد، اما این کار را انجام می دهد و تمامی اقدامات رژیم سعودی از سر درماندگی است.

خیلی ها تلاش کرده اند میان ایران و عربستان میانجیگری کنند تا اختلافات کنار گذاشته شود، اما برخی از کارشناسان معتقد هستند که تنش میان ایران و عربستان سعودی به دست آیت الله هاشمی رفسنجانی از میان برداشته می شود، آیا شما هم به چنین نظری را دارید؟

زمانی‌که ملک عبدالله در رأس امور قرار داشت، شاید چنین اتفاقی می افتاد اما در حال حاضر خیر. ملک عبدالله چه زمانی که ولیعهد بود و چه زمانی که پادشاه شد برای آیت الله هاشمی احترام خاصی قائل بود و امکان نداشت که ایشان حرفی بزند و ملک عبدالله آن را اجرا نکند. به خاطر دارم وقتی ملک عبدالله در فرودگاه جده به استقبال آیت الله هاشمی آمده بود، ایشان به او گفتند "که شنیده ام خانم ها نمی توانند قبرستان بقیع را زیارت کنند و مورد اذیت و آزار قرار می گیرند، می خواهم تا وقتی که به مدینه می روم اوضاع تغییر کند." گذشت تا ما به سمت مدینه حرکت کردیم هنگامی که امیر این شهر برای استقبال به فرودگاه آمدند، گفتند که ملک عبدالله دستور داده هرچه شما فرموده اید انجام دهیم و طبق خواسته شما عمل کنیم.

این احترام از کجا نشأت می گیرد؟ دلیل این همه ارادت ملک عبدالله به آیت الله هاشمی چه بود؟

اجلاس سران کشورها در پاکستان بود و ملک عبدالله به عنوان ولیعهد در این نسشت شرکت کرده بودند. در آن زمان بر روی برخی مسائل با عربستان اختلاف نظر داشتیم که باید با این کشور مذاکره انجام می دادیم و این دیدار قرار بود در حاشیه اجلاس صورت بگیرد. آیت الله هاشمی رفسنجانی آن زمان رئیس جمهوری کشور بودند و مقامشان در مناسبات سیاسی خیلی از ملک عبدالله بالاتر بود؛ اما با این حال گفتند که به محل اقامت او می روند و در همان‌جا مذاکرات را انجام می دهند. ملک عبدالله که این حرف را شنیده بود از رفتار متواضعانه ایشان دگرگون شد و تصمیم گرفت که هرچه زودتر اختلافات میان ایران و عربستان از بین برود که این اتفاق هم افتاد. به دلیل رفتاردمتواضعانه آیت الله هاشمی بود که اعضا تصمیم گرفتند، اجلاس سران کشورهای اسلامی را علی رغم اختلافات در ایران برگزار کنند.

چرا تا زمانی که ملک عبدالله در قید حیات بود این اختلافات به طور کامل از میان برداشته نشد؟

این را باید از آقای احمدی نژاد پرسید. آیت الله هاشمی و آقای احمدی نژاد سفری به عربستان برای شرکت در کنفرانسی برای علمای جهان داشتند. درحاشیه آن نشست، مذاکراتی با مقامات سعودی صورت گرفت و راهکارهایی از قبیل تشکیل کمیته ای برای بررسی اختلافات موجود و ارائه گزارش تشکیل شد؛ اما چون ایشان مسولیتی در دولت نداشتند پیگیری آن به عهده آقای احمدی نژاد گداشته شد و از طرف دولت او اقدامات لازم انجام نشد.

چند ماهی به دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری باقی نمانده است، به نظر شما در این دوره چه طیفی پیروز انتخابات خواهد شد ؟ آیا آقای روحانی برای دور دوم بازهم رأی بالا خواهند آورد؟

برای قضاوت کردن یک مقداری زود است. یک طرف انتخابات آقای روحانی هستند که وضعیت وی مشخص است. او کشوری را تحویل گرفت که با انواع و اقسام چالش ها و مشکلات رو به رو بود که توانست به خوبی از پس آنها بر بیاید؛ اما انتخابات رقابتی است و هر کدام از طرفین سعی می کنند پیروز میدان باشند.

ما در انتخابات سال 92 حمایت آیت الله هاشمی و رئیس جمهوری دولت اصلاحات را از آقای روحانی داشتیم، چقدر این حمایت ها تاثیرگذار است؟

در هر انتخاباتی ضریب نفوذ جریان های سیاسی نقس بسزایی دارد. در انتخابات سال 92 نیز آیت الله هاشمی از آقای روحانی حمایت کردند و تاریخ نشان داد که ایشان می توانند تاثیر‌گذار باشند.