افسردگی یک نوع رفتار نیست، بلکه بیماری است

به گزارش برنا از اصفهان ، رئیس مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی رازی گفت: افسردگی در بین زنان به‌دلیل مسائل هورمونی بیش از مردان شایع‌ است. شیوع افسردگی زنان در حالت عادی(نه هنگام ابتلا به بیماری) دوبرابر مردان است؛ زیرا در جامعه فشارهای روانی بیشتری روی زنان اعمال می‌شود. میزان بروز افسردگی در مردان ممکن است پنهان باقی‌بماند و به‌صورت نشانه‌های جسمانی ظاهر شود، اما افسردگی در زنان به‌صورت بیانی است.

محمدرضا خدایی‌اردکانی افزود:   افسردگی، یکی از رایج‌ترین اختلالات روانی است. تقریبا همه افراد حداقل یکبار به‌صورت خفیف احساس افسردگی کرده و تجربه بی‌حوصلگی، غمگینی، ناامیدی، دلسردی و ناخشنودی را پشت‌سر گذاشته‌اند. با این حال هنوز هم برخی افراد این اختلال را آن‌گونه که باید نمی‌شناسند و هر تغییر خلقی را به افسردگی تعبیر می‌کنند یا برعکس وجود احساس افسردگی در درون‌شان را انکار می‌کنند و چشم‌شان را بر این حقیقت که افسردگی می‌تواند تفکر، خلق، احساسات، رفتار و سلامت جسمی و زندگی روزمره‌شان را تحت‌تأثیر قرار دهد، می‌بندند.

انواع افسردگی

بنا به گفته دکتر محمدرضا خدایی‌اردکانی، به‌طورکلی دونوع اختلال افسردگی وجود دارد که گاهی به‌جای یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. اختلال افسردگی خود به دونوع ماژور و مینور تقسیم‌بندی می‌شود. معمولا اختلال افسردگی ماژور در بین افراد جامعه بیشتر دیده می‌شود. این نوع اختلال در کنار بعد معنوی افراد به‌علت‌های مختلف ژنتیکی، اجتماعی، زیست‌شناختی و شخصیتی ایجاد می‌شود و هرکدام از این عوامل می‌تواند بنا بر وسعت‌شان در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند.

این استاد دانشگاه می‌افزاید: گاهی اوقات افسردگی به‌علت ایجاد یکسری تغییرها در عصب رسانه‌ای مغز افراد نیز به‌وجود می‌آید. تغییر خلق، بی‌تفاوتی و حس نداشتن نسبت به لذت‌های خوب زندگی، اختلال در خواب، اشتها، روابط زناشویی و مسائل جنسی، احساس گناه، بی‌انگیزگی و علاقه نداشتن به چیزی، کاهش در قدرت تصمیم‌گیری، ایجاد کندی در روابط اجتماعی و راه رفتن و انجام کارها و سخن گفتن، گوشه‌گیری، کاهش عملکرد و ضعف در رسیدگی به مسائل بهداشتی و شخصی، روابط اجتماعی و شغلی ازجمله نشانه‌های ظاهری افراد مبتلا به این نوع افسردگی است.

افسردگی در‌پی بروز بیماری مزمن

بنا به گفته دکتر خدایی‌اردکانی نشانه‌های افسردگی نوع دوم در افراد مبتلا به علائم افسردگی اختلال انطباق با خلق افسرده نیز مشابه است. این نوع افسردگی معمولا به‌دلیل سایر مسائل و مشکلات مانند ابتلای فرد به بیماری مزمنی مانند سرطان نیز به‌وجود می‌آید. اغلب افراد مبتلا به سرطان باتوجه به نوع بیماری و مسائل بین فردی و اجتماعی دچار علائم افسردگی می‌شوند. رئیس مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی رازی می‌افزاید: ایجاد این اختلال به زمینه شخصیتی فرد بستگی دارد. نوع شخصیت و مکانیسم دفاعی افراد با یکدیگر بسیار متفاوت است.

اردکانی گفت: گاهی برخی افراد باوجود ابتلا به بیماری بسیار شدید، از قدرت روانی بالایی برخوردارند و با گذشت زمان بیماری را می‌پذیرند و ضمن وفق‌دادن خود با بیماری به‌جای دچار شدن به یأس، ناامیدی، افسردگی و دل‌مردگی، درصدد رفع، مشاوره، درمان، مقابله و مدیریت بیماری‌شان برمی‌آیند.

وی می‌گوید: در مقابل، برخی افراد ممکن است به‌دلیل شرایط خاص زندگی نه علت شخصیتی، مکانیزم‌های ضعیف‌تری داشته باشند و بیماری را نپذیرند و احساس ناباوری، شوک، عصبانیت، پرخاشگری نسبت به بیماری پیدا کنند و به‌جای رفع مشکل در مسیر چراهای باطل بیفتند. خود این افسردگی می‌تواند بیماری اصلی را تشدید کند و روند درمان فرد به تعویق بیفتد.

این روانپزشک می‌افزاید: گاهی اوقات برخی از افراد مبتلا به این نوع افسردگی، به‌سمت خودکشی خاموش پیش می‌روند و با قطع درمان و نخوردن قرص و نرفتن به‌موقع نزد پزشک و انجام ندادن یکسری روش‌ها و مهارت‌های زندگی باعث پیشرفت بیماری‌شان می‌شوند. یکی دیگر از علت‌های افسردگی افراد، خود بیماری سرطان است؛ با ابتلای فرد به سرطان، یکسری عصب‌های رسانه‌ای یا آنزیم‌هایی مانند آدرنالین، نور آدرنالین و سروتونین در خون آزاد می‌شود و این اختلال در کار آنزیم‌ها باعث ایجاد افسردگی در فرد می‌شود.

افسردگی در زنان بیشتر است

دکتر محمدرضا خدایی همچنین به تفاوت میزان افسردگی در بین زنان و مردان اشاره ‌کرده و می‌گوید: معمولا افسردگی در بین زنان به‌دلیل مسائل هورمونی بیش از مردان شایع‌ است. شیوع افسردگی زنان در حالت عادی(نه هنگام ابتلا به بیماری) دوبرابر مردان است؛ زیرا در جامعه فشارهای روانی بیشتری روی زنان اعمال می‌شود. وی می‌افزاید: خواسته‌هایی که اغلب از زنان می‌شود، با مردان متفاوت است. همچنین زنان به‌دلیل ترشح هورمون‌های زنانگی‌شان بیشتر درمعرض افسردگی قرار دارند.

این استاد دانشگاه معتقد است: میزان بروز افسردگی در مردان ممکن است خفته یا پنهان باقی‌بماند و به‌صورت نشانه‌های جسمانی ظاهر شود، اما اغلب افسردگی در زنان به‌صورت بیانی است. اغلب زنان افسردگی، بی‌حالی و بی‌حوصلگی خودشان را به زبان می‌آورند.

افسردگی و تضعیف سیستم ایمنی

مطالعات نشان داده که افسردگی شدید باعث کاهش طول عمر افراد می‌شود. متأسفانه در اکثر موارد به این اختلال روانی توجه کافی نمی‌شود و اکثر مبتلایان تصور می‌کنند که افسردگی به‌علت ضعف شخصیتی آن‌ها است تا یک بیماری؛ به‌همین‌دلیل این افراد اغلب به پزشک مراجعه نمی‌کنند. همچنین معمولا پزشکان عمومی و خانواده این افراد تبحر کافی برای شناسایی این بیماری را ندارند، بنابراین در بسیاری از موارد این بیماری زود تشخیص داده نمی‌شود.

دکتر "محمدجعفر فره‌وش" متخصص بیماری‌های داخلی، می‌گوید: بینش بدبینانه توأم با یأس و ناامیدی بر تضعیف سیستم ایمنی بدن بسیار اثرگذار است؛ از این‌رو پس از شناخت علائم افسردگی باید برای درمان وارد عمل شد.

خلق‌وخوی توأم با یأس و ناامیدی

به نقل از هفته نامه امین جامعه این عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌افزاید: به‌طورکلی فردی دچار افسردگی است که علامت‌های خلق‌وخوی توأم با یأس و ناامیدی، بی‌توجهی به‌تمامی فعالیت‌های فرح‌بخش و شاد کننده، کاهش یا افزایش قابل‌ملاحظه وزن، بی‌خوابی یا افزایش خواب، حالت تهاجمی یا بی‌حالی مفرط که نزدیکان آن را احساس کنند، احساس خستگی، احساس گناه شدید یا بی‌مصرف بودن، نداشتن توانایی در تصمیم‌گیری و متمرکز کردن فکر، فکر کردن به مرگ یا خودکشی را مکرر به‌مدت دو هفته در خود احساس کند.

وی می‌افزاید: افسردگی ممکن است با اشکال مختلفی خود را نشان دهد. در حالت مانیاک - دپرسیو(بیماری دوقطبی) حالت روحی فرد بین دو حالت خلق بالا یا مانیاک(در آن فرد بسیار فعال و تحریک‌پذیر می‌شود) است و تمایل زیادی به فعالیت و صحبت کردن دارد.

دکترفره‌وش می‌گوید: در حالتی موسوم به سیکلوتیمی اختلال خلق طولانی‌مدت بوده و لااقل دوسال به طول می‌انجامد. در جریان آن فرد به‌مدت بیش از دو ماه از حالت افسردگی یا مانیاک خارج نمی‌شود. دیس تیمی یا نوروز دپرسیو، بیماری دیگری است که در آن فرد در بیشتر روزها افسرده است و بیش از دو سال به‌طول می‌انجامد. در نوع فصلی فرد فقط در فصول خاصی از سال که معمولا پاییز و زمستان است، دچار دپرسیون می‌شود.

این استاد دانشگاه تأکید می‌کند: باید دانست که افسردگی یک نوع رفتار نیست، بلکه بیماری است که نیاز به توجه و مراقبت و درمان دارد. همچنین افراد باید به اختلال‌های روانی مانند اختلال‌های جسمانی خود توجه و جهت مداوا به پزشک متخصص مراجعه کنند.