تیغ تغییر کاربری زمینهای کشاورزی لرستان را تهدید می کند

خبرگزاری برنا لرستان - سرویس اقتصادی : لرستان به واسطه بهره‌مندی از 800 هزار هکتار اراضی کشاورزی و اشتغال جمعیت قابل توجهی از مردم استان به این شغل از قطب‌های کشاورزی کشور محسوب شده و حفظ این اراضی و جلوگیری از تغییر کاربری آنها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. طی سال‌های اخیر بخشی از زمین‌های کشاورزی و باغی مرغوب لرستان به قطعات کوچک تبدیل شده و به غیر کشاورزان فروخته می‌شود. این تخلفات بیشتر در اراضی نزدیک به شهرها و مناطق حاشیه‌ای رخ می‌دهد. بی‌گمان متوقف نشدن روند تغییر کاربری اراضی کشاورزی تبعات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی فراوانی در پی خواهد داشت و تهدید بزرگی برای اراضی کشاورزی لرستان محسوب می‌شود.

زمین گیر شدن اراضی کشاورزی

در این زمینه یک کارشناس حوزه کشاورزی با بیان اینکه فرصت‌طلبی افراد سودجو، خلا نظارت کافی و برنامه جامع و درازمدت، زمین‌های کشاورزی استان را زمین گیر کرده است، اظهار می‌کند: لرستان استانی است که بر محور کشاورزی است، از این رو هرگونه برنامه‌ریزی برای توسعه آن باید با توجه به رویکرد کشاورزی و مقوله آمایش سرزمینی تعریف و اجرایی شود.

«محمود شاکرمی» می‌افزاید: با وجود سهم 30 درصدی این بخش در حوزه اشتغال و فعالیت 130هزار بهره بردار، نمی توان به راحتی از عواقب منفی تغییر اراضی کشاورزی چشم‌پوشی کرد.

پیامدهای تغییر کاربری اراضی

«رضا جودکی نژاد» یک فعال حوزه محیط زیست نیز در این زمینه می‌گوید: کشاورزی یک صنعت است و حفظ آن به همراه افزایش بهره‌وری و توسعه مکانیزاسیون می‌تواند به توسعه استان کمک شایانی کند. تبدیل اراضی کشاورزی به سکونتگاه‌های غیررسمی و شکل‌گیری حاشیه‌نشینی در اطراف شهرها از پیامدهای تغییر غیرقانونی کاربری در این بخش است. اگر برای آن برنامه‌ریزی نشود قطعا در سال‌های آینده کشاورزی لرستان از بین خواهد رفت.

جودکی‌نژاد ادامه می‌دهد: برای جلوگیری از تخریب بیشتر باید تغییر کاربری اراضی کشاورزی و غیرکشاورزی و عرصه‌های ملی جرم تلقی شود. شورای کشاورزی لرستان باید با برنامه‌ریزی عوامل ضعف، تغییر و فروش اراضی را مشخص و مناطق بحرانی استان را شناسایی کند.

وی با اشاره به اینکه توسعه کشاورزی عمده‌ترین نیاز مردم استان است، تاکید می‌کند: باید با حفظ اراضی زراعی، نسبت به افزایش تولید در واحد سطح برنامه‌ریزی شود.

زنگ خطر در مناطق جنوبی لرستان

این کارشناس بیان می‌کند: مشاهده می‌شود که به بهانه ایجاد شهرک صنعتی در برخی شهرها اراضی مرغوب کشاورزی تملک شده است. نگاهی به محل استقرار این شهرک‌ها نشان می‌دهد با این کار فقط اراضی کشاورزی نابود شده‌اند و با ادامه این روند در سال‌های آینده اراضی کشاورزی زیر چرخ دنده‌های ساخت و سازهای غیر‌مجاز از بین خواهند رفت.

جودکی نژاد می‌گوید: در برخی مناطق جنوبی لرستان به خصوص در زیست بوم‌های زیبا، اراضی کشاورزی به تالار و منازل مسکونی تبدیل شده‌اند و زنگ خطر برای تغییر کاربری اراضی به صدا درآمده است. مسئولان کشاورزی استان، تغییر کاربری اراضی زراعی را خطری جدی در لرستان عنوان می‌کنند اما تاکنون شاهد اقدامات پیشگیرانه در این زمینه نبوده‌ایم. واقعیت‌ها بیانگر روند رو به رشد تغییر کاربری اراضی مرغوب در گوشه و کنار شهرها و روستاهاست به نحوی که به نظر می‌رسد اراده جدی در برخورد با این روند وجود نداشته است.

تخریب 6هکتار اراضی کشاورزی

مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی لرستان می‌گوید: در 9ماه سال‌جاری مجموع مساحت تخریب شده توسط متخلفان 6 هکتار بوده است. از ابتدای سال 108 مورد تغییر کاربری در اراضی کشاورزی استان در حوزه شهرستان‎ها صورت گرفته است که از این میزان تغییر کاربری‌های غیر مجاز برای 60 مورد رأی محکومیت قضایی صادر شده و 48مورد نیز با پذیرش اخطار‌های امور اراضی استان عملیات تغییر کاربری را متوقف کرده‌اند.

«علی خادمی» می‌افزاید: در سال گذشته نیز 116مورد پرونده تغییر کاربری غیر‌مجاز تشکیل شده است. از این میزان 38مورد با پذیرش اخطار، عملیات تغییر کاربری را متوقف کرده و برای 78 مورد رای محکومیت قضایی صادر شده، مجموع مساحت مورد تخریب نیز 14 هکتار  بوده است.

خادمی با بیان اینکه هر گونه تغییر کاربری غیرمجاز در خارج از محدوده شهر، شهرک و روستاهای استان تخلف بوده و با متخلفان برخورد می‌شود تاکید می‌کند: اغلب مردم به رعایت قانون تن داده‌اند اما افرادی هم هستند که تن به رعایت قانون نمی‌دهند. به همین دلیل امور اراضی سالانه با برخورد قانونی با این متخلفان و تشکیل پرونده و رای لازم اقدام به تخریب و قلع وقمع بناها‌ می‌کند.

خادمی اظهار می‌کند: آگاهی نداشتن عموم مردم، سهل‌انگاری و نبود توجه کافی و جدیت مسئولان در برخورد با بی‌نظمی‌ها باعث شد‌ه است با وجود صراحت قانونی اما عملا شاهد بی توجهی در حفظ و صیانت از اراضی کشاورزی استان باشیم. این مسئول با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر تخریب و دست‌درازی سودجویان به این اراضی به اوج خود رسیده است، می‌افزاید: به دلیل مهاجرت بیش از حد روستاییان و ساخت و سازهای بی‌رویه بیشترین اراضی که دچار تغییر کاربری شده‌اند در شهرستان‌های خرم آباد و بروجرد قرار گرفته‌اند.

صدور مجوز تغییر کاربری برای 59 هکتار

خادمی می‌گوید: مدیریت امور اراضی در بحث حفظ و صیانت از اراضی کشاورزی ضمن آموزش در قالب کلاس‌های انفرادی و آموزش‌های سمعی و بصری در راستای برنامه‌های گردشی از سوی گشت‌های ویژه برای متخلفان تشکیل پرونده قضایی داده است. در 9ماه اول سال‌جاری کمیسیون صادر کننده مجوز تغییر کاربری اراضی استان برای طرح‌های صنعتی شامل 37 طرح به مساحت 12 هکتار و طرح های کشاورزی شامل 91 طرح به مساحت 47 هکتار مجوز تغییر کاربری صادر کرده است.

این مسئول اظهار می‌کند: در شهرستان‌های خرم‌آباد، بروجرد، کوهدشت، الشتر، ازنا و دلفان مراکز خدمات جهاد کشاورزی مأموریت ویژه دارند که مناطق را به منظور مبارزه با تغییر اراضی کشاورزی رصد و پالایش کنند.

مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه اراضی کشاورزی حریم شهرها در معرض تهدید است، عنوان می‌کند: استانداری، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها باید در این زمینه تعامل و حمایت داشته باشند تا به طور فراگیر از بروز تغییر کاربری‌ها جلوگیری شود.

خادمی کمبود نیرو را در راستای جلوگیری از تغییر کاربری ها، به عنوان یک مشکل اساسی ارزیابی می‌کند و می‌افزاید: از مجموع 700 هزار هکتار اراضی کشاورزی استان ، 400 هزار هکتار به دلیل کمبود نیرو و تجهیزات لازم به طور کامل و مستمر تحت پوشش یگان‌های حفاظتی این نهاد قرار ندارند.

گزارش : عباس دارایی