اساتید دانشگاه پرچمدار حرکت بیداری محیط زیست هستند / فضاسازی برای اتهام زنی به دولت و ایجاد فضای یاس و ناامیدی در کشور

به گزارش خبرنگار محیط زیست خبرگزاری برنا، معصومه ابتکار، معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست در آیین افتتاحیه بیست و دومین همایش انجمن متخصصان محیط زیست ایران که صبح امروز در محل دانشگاه علوم تحقیقات برگزار شد، ضمن تاکید بر این موضوع که مقابله با پدیده گرد و غبار نیازمند نگاه علمی در بهره مندی از فناوری های نو و مدیریت درست منابع آبی، همچنین نگاه پژوهشی است، تصریح کرد: در بحث پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری دانشگاه ها از جمله واحدهایی از دانشگاه آزاد اسلامی و دستگاه های مرتبط همچون سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری موفق به شناسایی کانون ها و منشاء های گرد و غبار در کشور و حتی تدوین برنامه اقدام برای مقابله با گرد و غبار در برخی استان ها شد.

ابتکار با بیان اینکه استان خوزستان از جمله استان هایی است که علاوه بر منشاء یابی کانون های گرد و غبار، برنامه اقدام علمی نیز در آن آغاز شده است، اظهار کرد: یکی از اقدام ها، احیاء تالاب هورالعظیم است که در سال 92 دشت وسیع گرد و غباری بود که تحت عنوان تالاب هورالعظیم معرفی می شد.

وی افزود: به رغم مخالف جدی و صریح سازمان حفاظت محیط زیست در ارزیابی زیست محیطی صورت گرفته در سال 84 مبنی بر اینکه اقدام های نفتی در تالاب هورالعظیم نباید منجر به تخریب این اکوسیستم شود، این اتفاق رخ داده بود و از این رو از سال 92 با تذکر به وزارت نفت و رایزنی های متعدد اقدام برای احیاء تالاب را آغاز کردیم و در نهایت اوایل سال 93 با آغاز عملیات برداشتن موانع و باز کردن دریچه ها، همچنین تامین حق آبه تالاب از کرخه، موفق به آبگیری تالاب شدیم به طوریکه امروز 70 درصد تالاب آبگیری شده و شاهد رفع خطر کانون گرد و غباری این تالاب، همچنین رونق دوباره معیشت و گردشگری در آن منطقه هستیم.

برخی ادعا می کنند که ما دروغ می گوییم

معاون رییس جمهور با بیان اینکه برخی مدام می گویند دروغ می گویید و تالاب هورالعظیم احیاء نشده است، از انجمن متخصصان محیط زیست ایران درخواست کرد با تشکیل هیاتی حقیقت یاب و رصد اقدام ها و شرایط تالاب از نزدیک توسط دانشگاهیان در این خصوص اعلام نظر کنند تا مشخص شود که اقدامی صورت گرفته یا خیر و این اخبار منفی، واقعی است یا فضاسازی برای اتهام زنی به دولت و ایجاد فضای یاس و ناامیدی در کشور و خروج ما از مسیر کار تخصصی و علمی و خدمت است که البته ما از این مسیر منحرف نمی شویم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست اشاره ای هم به عکس های ماهواره ای از وضعیت تالاب های هورالعظیم و شادگان داشت و اظهار کرد: 14 بهمن ماه سالجاری مراسم روز جهانی تالاب را نیز به واسطه اهمیتی که برای خوزستان به عنوان قلب تپنده ایران قائل هستیم و به دلیل جایگاه و ارزشی که خوزستان برای دولت یازدهم دارد در این استان برگزار کردیم و از تالاب شادگان نیز بازدید داشتیم.

ابتکار درباره تالاب شادگان در خوزستان نیز گفت: این تالاب هم شرایط مناسبی نداشت ولی خوشبختانه اقدام های صورت گرفته در این تالاب نیز نتیجه بخش بود و اکنون تالاب احیا شده است.

معاون رییس جمهور ضمن استقبال و اعلام آمادگی از تقویت پیوند محیط زیست با دانشگاه ها و مراکز علمی و پژوهشی، همچنین نقد علمی و تخصصی که منتج به اصلاح روندها و تصمیم گیری های درست می شود، گفت: خوشبختانه روند بیداری محیط زیستی در کشور آغاز شده و اساتید پرچم داران حرکت بیداری محیط زیست کشور هستند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به پژوهش وزارت بهداشت، درخصوص بیماری ها و مرگ های منتسب به آلودگی هوا، گفت: این پژوهش که مجموعه اطلاعات سال های 92_94 را شامل می شد نشان داد برای نخستین بار در کشور و بر خلاف روند افزایشی سابق، بیماری ها و مرگ های مرتبط با آلودگی هوا در کشور روند کاهشی داشته است.

وی افزود: این پژوهش نشان داد گام های درستی در مسیر هدف غایی برنامه های بهبود کیفیت هوا، یعنی ارتقا کیفیت زندگی و کاهش مرگ و بیماری های ناشی از آن برداشته شده است.

ابتکار با بیان اینکه به لحاظ محیط زیستی کشور در سال 92 و زمان آغاز به کار دولت یازدهم به دلیل بحران های متعدد محیط زیستی ایجاد شده بر اثر بی توجهی ها و غفلت ها از این حوزه، در لبه پرتگاه بود، گفت: به طور نمونه مردم سال ها تحت تاثیر آلودگی شدید هوا و تنفس سموم شیمیایی همچون بنزین بودند اما امروز اگرچه هنوز تا نقطه مطلوب فاصله داریم اما شاهد تغییرات بسیار مثبتی هستیم به طوریکه تنها در تهران به رغم توسعه ناپایدار ساخت و سازهای هشری و حاشیه شهر و نبود سیاست های صحیح مهار جمعیتی از سوی مدیریت شهری، تعداد روزهای سالم و پاک نسبت به سال 92، 63 روز یعنی حدود دو ماه افزایش پیدا کرده است.

معاون رییس جمهور ضمن یادآوری این موضوع که استاندارد یورو 4 برای خودروها، همچنین سوخت استاندارد یورو 4 باید در سال 86 اجرا می شد، اظهار کرد: اما به دلیل توقف این اقدام ها، دولت یازدهم برای اجرای استاندارد سوخت یورو 4 و خودروسازی اقدام کرد و در حال حاضر نیز بازرسی مستمر از کلیه خطوط تولید خودرو وجود دارد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: اینکه تاخیرها و کاستی ها گذشته را بیان می کنیم نه برای این است که بهانه و دلیلی برای کمبودها و کاستی های کنونی داشته باشیم بلکه تنها برای این است که باید واقعیت ها را بیان کنیم.

وی با تاکید بر اینکه تولید موتورسیکلت کاربراتوری در کشور متوقف شده است و تنها موتورسیکلت های انژکتوری تولید و شماره گذاری می شوند، تصریح کرد: در حال حاضر حداقل دو تولید کننده داخلی برای تولید خودرو برقی و چند تولید کننده داخلی نیز برای تولید موتور برقی در حال فعالیت هستند.

این مقام مسئول افزود: با انجام این اقدام ها موفق شدیم تا هوای بهتری برای تنفس 35 میلیون نفر از مردم کشور که در کلانشهرها ساکن هستند ایجاد کنیم و اگرچه برنامه های مقابله با آلودگی هوا زمان بر و بلند مدت است و هنوز تا نقطه مطلوب فاصله داریم اما نتایج خوبی نیز به دست آوردیم.

ابتکار اشاره ای هم به فعالیت کمیته ملی توسعه پایدار برای رصد منظم اقدام ها، هدف گذاری ها و سیاست گذاری های اهداف جهانی توسعه پایدار در دستگاه ها و وزارتخانه های مرتبط داشت و افزود: اهداف توسعه پایدار با سیاست ها و اسناد بالادستی در سطح ملی همچون سیاست های کلی محیط زیست ابلاغی مقام معظم رهبری و برنامه ششم توسعه همخوانی بسیاری دارد.

معاون رییس جمهور ادامه داد: در حال حاضر همه دستگاه های اجرایی با تشکیل ستاد برای پیاده سازی اهداف 17 گانه توسعه پایدار، پیگیر اهداف توزیع شده در دستگاه های خود هستند. به طور نمونه مسئولیت اجرای هدف مبارزه با گرسنگی به وزارت جهاد کشاورزی و هدف بهداشت برای همه به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی واگذار شده است.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با ابراز خرسندی از اجماع ایجاد شده در عالی ترین سطوح کشور و در میان قوا و دستگاه های مختلف برای حفظ محیط زیست، ابراز امیدواری کرد: این اجماع منجر به بهبود شاخص های محیط زیست کشور شود.

نگاه ویژه رییس جمهور به برنامه های محیط زیستی

ابتکار با بیان اینکه رییس جمهوری با برنامه محیط زیستی و نگاه و توجه ویژه به محیط زیست در حالی آغاز به کار کرد که دولت را با تورم ٤٠ درصدی، رشد منفی ٦ درصدی، تخلیه شدن ٨٥ درصدی منابع آبی، فشارهای مختلف اجتماعی و اقتصادی تحویل گرفت و در همین شرایط سخت نیز اعلام کرد که دولت من، دولت محیط زیستی است و در همین راستا نیز تمام تلاش خود برای نهادینه کردن سیاست های توسعه پایدار در تمامی وزارتخانه ها و سازمان ها را به کار بست و حتی ج.ا.ایران داوطلب شد تا نخستین گزارش عملکرد خود در این زمینه را در مجمع خاص رهبران توسعه پایدار در سال 2017 ارائه کند.

معاون رییس جمهور با اشاره به نگاه ویژه ایجاد شده در سطح ملی و سیاست گذاری های ملی به موضوع محیط زیست، گفت: این بسیار مهم است که محیط زیست در بین تشکل ها و سازمان های مردم نهاد به ویژه تشکل های تخصصی همچون انجمن متخصصان محیط زیست مورد توجه قرار گرفته است. زیرا این گروه ها پشتوانه دانش و پژوهش و البته پشتوانه نقد و نظر تخصصی در این حوزه هستند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: خوشبختانه دولت یازدهم بدون آنکه کسی را تحت تعقیب قرار دهد و با ایجاد فضای امن و آزاد نقد، طرح دیدگاه ها و شنیدن صدای مردم حتی صدای بر هم زنندگان جلسات، شرایطی را ایجاد کرده که در آن اندیشه آزاد و فضای آزاد برای کار و فعالیت پژوهشی وجود دارد.

وی با تقدیر از کسانی که نقد تخصصی و علمی به حوزه محیط زیست دارند، گفت: از جمله الزام ها و راه های دستیابی به پیشرفت و توسعه پایدار و تحقق مردم سالاری دینی این است که مشکلات و کاستی ها به صورت علمی و تخصصی بیان شود و جسارت صحبت کردن و نقد تخصصی و علمی در فضای دانشجویی و در میان دانشگاهیان، محققان و پژوهشگران وجود داشته باشد.

ابتکار با اشاره به اجماع جهانی بر میزان اهمیت موضوع تغییر اقلیم و آثار و پیامدهای جدی آن، اظهار کرد: اکنون اجماعی جهانی برای مقابله با تغییر اقلیم، گرمایش زمین و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به دلیل تبعات و خسارت های منفی آن شکل گرفته است به طوریکه می توان گفت تمام دنیا منهای ترامپ موضوع تغییر اقلیم و ضرورت مقابله با انتشار گازهای گلخانه ای را قبول دارند و برای تلاش در این مسیر قانع شده اند و از همین رو توافق آب و هوا پاریس شکل گرفت.

معاون رییس جمهور ضمن تاکید بر نقش فعال و مهم ج.ا.ایران در شکل گیری این اجماع جهانی و تهیه سند توافق پاریس، تصریح کرد: البته نکته مهم تر این است که دولت ج.ا.ایران پیش از توافق پاریس، برنامه اقتصاد کم کربن خود را تصویب و برنامه فرابخشی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را با همکاری تمامی دستگاه ها به ویژه دستگاه های موثر در برنامه های توسعه ای کشور تهیه کرده بود.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: برنامه مشارکت ملی ایران برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای (INDC_S) که بر اساس سناریو رشد 8 درصدی اقتصاد تنظیم شده است با سیاست های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در دو حوزه محیط زیست و اصلاح الگوی مصرف تطابق دارد. زیرا از جمله تاکیدات رهبر معظم انقلاب در سیاست های اصلاح الگوی مصرف ابلاغی سال 89، ضرورت کاهش 50 درصدی شدت مصرف انرژی از طریق اصلاح الگو و بهینه سازی مصرف انرژی در کشور است.

وی افزود: مساله دوم مقوله تغییر اقلیم، مباحث انطباق و سازگاری با این موضوع است که در این زمینه می توان به طوفان های گرد و غبار به عنوان یکی از پیامدهای منفی تغییر اقلیم اشاره کرد که در ایران نیز متاثر از دو کانون داخلی و خارجی، چالش های زیادی را ایجاد کرده و از این رو ضروری است ضمن تلاش برای مقابله با گرد و غبار، اقدام های سازگاری همچون عایق بندی درب و پنجره ها برای کاهش آسیب به مردم در دستور کار قرار گیرد.

ابتکار تاکید کرد: باید بتوانیم مبتنی بر دانایی نه سلایق شخصی برای حل و فصل مشکلات متعدد و گسترده در حوزه محیط زیست تصمیم گیری کنیم.

وی با اشاره به موضوع همایش با عنوان «تعاملات بین المللی و منطقه ای در برنامه پنجم توسعه وچشم انداز آن در برنامه ششم»، گفت: طبعا درباره برنامه پنجم باید ارزیابی برنامه و میزان تحقق آن را در نظر بگیریم و براساس شاخصها عملکردها را بسنجیم.زیرا برنامه پنجم توسعه در نیمه راه با چرخشی 180 درجه ای به دلیل روی کار آمدن دولت محیط زیستی یازدهم همراه شد و دولت جدید بر خلاف گذشته با اولویت محیط زیستی آغاز به کار کرد.

معاون رییس جمهور افزود: در حقیقت برنامه پنجم توسعه به دو بخش تقسیم می شود. دولت یازدهم در کنار سایر برنامه های خود همچون برنامه های اقتصادی و اجتماعی کشور، به محیط زیست نگاهی ویژه دارد و این موضوع در برنامه ششم بسیار پررنگ تر و وسیع تر دیده شده تا جایی که مباحثی همچون مدیریت و اقتصاد سبز مورد توجه خاص قرار گرفته است.

انتشار کارنامه دو ساله محیط زیست همه دستگاه های دولتی

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه ارزیابی برنامه پنجم می تواند به نوعی ارزیابی عملکرد دولت یازدهم در حوزه محیط زیست طی 3 سال گذشته باشد، اظهار کرد: البته کارنامه دو ساله محیط زیست همه دستگاه های دولتی نیز تهیه و منتشر شده است که شامل عملکرد و وظایف تخصصی دستگاه ها در حوزه محیط زیست، همچنین عملکرد آن ها در خصوص اجرای ماده 190 قانون برنامه پنجم توسعه مبنی بر مدیریت سبز در خصوص آب، انرژی، مدیریت پسماند و مصرف کاغذ در دستگاه های دولتی است.

وی با تاکید بر این موضوع که کارنامه محیط زیست دستگاه ها از جمله اسناد پشتیبان برای ارزیابی اجرایی شدن مقوله محیط زیست در برنامه پنجم توسعه است که می تواند مورد استفاده انجمن متخصصان محیط زیست قرار گیرد، تصریح کرد: از دیگر اسناد پشتیبان در این زمینه گزارش های ارزیابی محیط زیست ایران موسوم به  SOEاست.

ابتکار ادامه داد: به رغم آنکه در زمان دولت سید محمد خاتمی گزارش اول و دوم ارزیابی محیط زیست ایران منتشر شد، انتشار این گزارش ها تا روی کار آمدن دولت یازدهم متوقف شد و در سال 1392 تلاش برای انتشار گزارش سوم ارزیابی محیط زیست ایران که هشت سال دولت گذشته را در بر می گرفت آغاز و در نهایت این گزارش سال گذشته منتشر شد.

معاون رییس جمهوری ابراز امیدواری کرد: به زودی شاهد انتشار گزارش چهارم ارزیابی محیط زیست ایران به عنوان یکی از اسناد علمی و مبتنی بر شاخص های روز دنیا باشیم تا مورد استفاده محققان، پژوهشگران و مدیران این حوزه قرار گیرد و همچنین ابزاری برای ارزیابی برنامه پنجم توسعه و تصمیم گیری و سیاست گذاری در موضوع محیط زیست باشد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص برنامه ششم توسعه، گفت: دولت از یک سال و نیم پیش پیگیری برای تدوین این برنامه با ساز و کارهای فرابخشی و همکاری همه دستگاه های اجرایی، دانشگاهیان، متخصصان و حتی سازمان های مردم نهاد را آغاز کرد و در نهایت برنامه ششم توسعه به عنوان یک نقشه راه شکل گرفت و امروز غیر از قانون برنامه در مجلس است، اسناد پشتیبان برنامه ششم به تصویب دولت رسیده که برای نخستین بار یک سند فرابخشی محیط زیستی در برنامه های توسعه ای داریم که همه مسائل محیط زیست را مورد توجه قرار داده است.

وی تاکید کرد: بنابراین برنامه ششم توسعه به نوعی با کمک اسناد پشتیبان و سیاست های کلی نظام در زمینه محیط زیست شکل گرفت.

ابتکار ضمن گرامیداشت یاد آیت الله هاشمی رفسنجانی (ره)، گفت: آیت الله هاشمی رفسنجانی قبل از انقلاب در کنار امام، تلاش های بسیار برای این کشور کرد و تا آخر نیز در کنار رهبری و مردم ماند و خدمات زیادی داشت که این خدمات، سال های سال برای مردم باقی می ماند.

وی افزود: یکی از کارهای ویژه آیت الله هاشمی در تشخیص مصلحت نظام، تدوین سیاست های کلی محیط زیست بود که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد. این سیاست ها، نقشه راه و دستور علمی روزآمد، بسیار دقیق، فرابخشی و فراقوه ای برای برون رفت از مشکلات حوزه محیط زیست و دستیابی به شاخص های توسعه پایدار است.