سیستم هشدار سونامی ایران استاندارد می‎شود

به گزارش گروه آموزش خبرگزاری برنا، دکتر حاجی زاده ذاکر با اعلام این مطلب اظهار داشت: برای دستیابی به این استاندارد اقداماتی از قبیل مشارکت در برنامه‌های بین‌‌المللی که از طریق یونسکو و سازمان ملل طراحی شده است موجب می‌شود که از تجربیات سایر کشورها در این زمینه استفاده کنیم و بتوانیم در مسیر دستیابی به استانداردها سریع تر گام برداریم.

وی هدف از برگزاری این نشست را، بررسی قابلیت‌ها و تعیین الزامات کشورها برای هشدار و پیش‌بینی سونامی، ترویج و تسهیل مطالعات و پژوهش در زمینه خطر سونامی در منطقه شمال غرب اقیانوس هند، بهبود برنامه‌های آموزشی در کاهش خطر سونامی در منطقه، تسهیل ظرفیت‌سازی و به اشتراک‌گذاری داده‌های مربوط به سونامی و اطلاعات در منطقه اقیانوس هند عنوان کرد.

دکتر حاجی زاده ذاکر همچنین در خصوص کارگروه منطقه‌ای سامانه پیش‌بینی و هشدار سونامی منطقه شمال غرب اقیانوس هند، خاطرنشان کرد: بعد از سونامی سال ۲۰۰۴ در اندونزی که بیش از ۲۰۰ هزار نفر تلفات داشت، کمیسیون بین‌المللی اقیانوس شناسی که زیرمجموعه یونسکو است سعی کرد تا سیستم اعلام خطر سونامی در محدوده اقیانوس هند با همکاری همه کشورها ایجاد شود و در زمینه اعلام به موقع و کاهش خطرات سونامی در منطقه اقیانوس هند فعالیت کند.

وی افزود: این سیستم تاکنون پیشرفت‌های خیلی خوبی داشته و در کشورهای مختلف حاشیه اقیانوس هند مانند اندونزی، هندوستان، ایران و عمان و حتی کشورهای دیگری مانند استرالیا به سرعت شکل گرفت و شروع به فعالیت کرد، البته پیشرفت ‎ هایی که این سیستم در کشورهای مختلف قابل ملاحظه اما متفاوت بوده است.

دکتر حاجی‌زاده گفت: از دو سال پیش به منظور پیشرفت سریع این سیستم این مجموعه کارگروه تصمیم گرفت که در کشورهای هندوستان، پاکستان، ایران، عمان و یمن یک زیر گروه در منطقه شمال غربی اقیانوس هند داشته باشد. بنابراین به همین منظور باید تبادل داده‌ها و ظرفیت‌سازی انجام می‌شد.

نایب رئیس کارگروه منطقه ای سامانه پیش بینی و هشدار سونامی منطقه شمال غرب اقیانوس هند بیان کرد: این جلسه درباره این زیرگروه و با محوریت این پنج کشور است که اهداف مختلفی را تعقیب می ‎ کند و پیشرفت کشورها را در زمینه ظرفیت‌سازی، تبادل داده، مانورهای انجام شده و فرهنگ‌سازی مورد بررسی قرار می‌دهد.

وی تصریح کرد: اعضای این زیرگروه در این نشست مواردی را مانند برنامه های آتی و فعالیت ‌های لازم در جهت رشد ارتقای بیشتر این سیستم در این کشورها بررسی می ‎ کنند.

دکتر حاجی‌زاده ذاکر خاطرنشان کرد: علت اصلی رخ دادن سونامی، وقوع زلزله‌های شدیدی است که در محدوده دریا رخ می ‎ دهد و منجر به حرکت عمودی بستر دریا می‌شود و حجم عظیمی از آب جابه جا و موج سونامی ایجاد می‌شود. موج با سرعت عظیمی مانند سوعت هواپیما (۷۰۰ کیلومتر) به راه می‌افتد و وقتی به ساحل می‌رسد سرعتش به شدت کاهش و ارتفاع آن افزایش می‌یابد بنابراین در واقع پیش‌بینی سونامی به پیش‌بینی زلزله ‎ های سونامی خیز بر می‌گردد.

وی با بیان اینکه باید مانند زلزله درباره سونامی هم حرف بزنیم، خاطرنشان کرد: باید عناصری را که موجب تشکیل سونامی می ‎َ شود با مدل سازی از قبل بررسی کنند که اگر در نقاط مختلفی که بیشتر محتمل است و به بیان دیگر زلزله خیز است، زلزله رخ دهد چه سونامی‌هایی تشکیل خواهد شد و چه مناطقی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی تصریح کرد: در کنار آن از طریق جوامع فرهنگ‌‌سازی‌ها و آموزش‌‌های لازم داده می‌شود که اگر سونامی رخ داد و اعلام خطر شد مردم چه کارهایی باید انجام دهند و چگونه از منطقه خطر دور شوند. علاوه بر آن مشخص می‌شود که مسئولان باید چه برنامه‌ریزی‌هایی را از قبل داشته باشند که به مردم از ابعاد مختلف کمک کنند تا خطرات و آسیب ها کاهش یابد.

وی تاکید کرد: در رابطه سرعت پیش‌بینی سونامی باید بگوییم که به کمک مجموعه‌ای از دستگاه‌های اندازه گیری در دریا چه به لحاظ اندازه‌ گیری سقف لرزه‌ نگاری و چه تراز سطح آب مدل سازی‌هایی انجام می‌شود که با کدام سونامی کدام مناطق زیر آب می‌رود. بنابراین مجموعه این مدل ‎ سازی ها و پیش‌بینی‌ها به ما کمک می ‎ کند که اگر در منطقه ای زلزله شدید رخ دهد در ظرف چند ثانیه تشخیص و به کامپیوترها منتقل و مشخص می شود با این زلزله احتمال سونامی وجود دارد یا خیر، اگر وجود دارد چه مناطقی در خطر قرار می‌گیرند تا بلافاصله اعلام خطر شود و سایر اقدامات برای اینکه مردم از منطقه خطر دور شوند و کمترین آسیب به مردم برسد.

دکتر حاجی زاده ذاکر در ادامه سخنانش گفت: در حال حاضر ما در هر کدام از این فاکتورها به نحوی، شاهد پیشرفت بوده ایم اما باید باز هم پیشرفت کنیم تا در دریای عمان و به‌خصوص چابهار که توسعه شهری انجام شده و نزدیک گسل مکران است، به حدقابل قبول برسیم زیرا در چابهار سابقه وقوع سونامی وجود دارد.

رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با بیان اینکه ایران به دنبال این است که به استاندارد لازم در زمینه سیستم هشدار سونامی دست یابد، تاکید کرد: این جلسه توسط IOC (کارگروه سیستم اعلام خطر اقیانوس هند) پیشنهاد شده و ایران هم پیشنهاد داده که میزبان این جلسه باشد، بنابراین اکنون همه نمایندگان این کشورها و نمایندگان یونسکو و سازمان های بین ‌المللی ‌ای که حامی این برنامه ها هستند و در سازمان بین‌الملل سرمایه‌ گذاری می‌کنند در این جلسه حضور یافته‌اند.

وی با بیان اینکه ایران توانایی‌هایی را به لحاظ تخصصی، انجام اقدامات و دستگاه‌ های لرزه‌ نگار دارد اما باید این توانایی‌ها را افزایش دهد، گفت: با همکاری کشورهای منطقه پیشرفت های بهتر حاصل خواهد شد تا اینکه بخواهیم به صورت انفرادی کار کنیم به همین منظور در این سمینارها شرکت خواهیم کرد.