تلاش آمریکا برای کیش و مات کردن ایران

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا، به رغم آنکه هفته گذشته دولت «دونالد ترامپ» بار دیگر پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید کرده بود، کنگره آمریکا بسته تحریمی جدیدی را علیه ایران تهیه کرد. این بسته تحریمی که توسط مجلس سنا نیز به تصویب رسید تحت عنوان تحریم‌های ایران، روسیه و کره شمالی تدوین شده است. در حالی بسیاری از تحلیل گران مسائل آمریکا تاکید داشتند «دونالد ترامپ» به دلیل نیم نگاهی که به روسیه دارد از امضای این طرح سرباز می‌زند اما بامداد امروز دفتر مطبوعاتی کاخ سفید با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد، رییس جمهوری آمریکا خواهان امضای این مصوبه است.

بسیاری از کارشناسان اعمال طرح جامع تحریم‌های جدید توسط ایالات متحده آمریکا را تحت فشار قرار دادن ایران می‌دانند. از آنجایی که برجام یک قانون بین المللی است و به تایید شورای امنیت سازمان مل متحد نیز رسیده است دولت آمریکا امکان برهم زدن آن را ندارد؛ به همین دلیل این کشور تلاش دارد با اعمال فشار از طریق تحریم های جدید وضعیت را به گونه ای پیش ببرد تا ایران برنامه خروج از توافق هسته‌ای را کلید بزند. موضوعی که کارشناسان نیز به آن اشاره دارند.

«مهدی مطهرنیا» کارشناس مسایل سیاست خارجی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها در دوره جدید هدف اصلی و استراتژیک خود در میان‌مدت را ایران قرار داده اند، گفت: آمریکایی ها به دنبال دکترین محدودسازی همکاری بین‌المللی با ایران در چارچوب تعدیل برجام هستند بنابراین همه تلاش آنها این است که برجام را تنها در گزاره‌های حقوقی و تفسیر این گزاره‌ها محدود سازند.  به عبارت دیگر به روح برجام به طور مطلق عنایتی ندارند و سعی می‌کنند کالبد وجودی برجام را نیز نحیف کنند.

او تاکید دارد: آمریکا در وضعیت کنونی در پی ایجاد فضای کیش و مات علیه ایران است یعنی به گونه‌ای عمل می‌کند که دولت در ایران ناکارآمد و این ناکارآمدی منجر به خروج برجام از سوی ایران باشد.

یکی از موضوعات مورد اهمیت این است که به غیر از آمریکا پنج کشور دیگر توافق هسته ای با ایران را امضا کردند بنابراین پشت پا زدن به برجام، برای آمریکایی‌ها هزینه دارد به همین دلیل سیاست مداران آمریکایی تحریم‌های جدید علیه ایران را تهیه کردند.

اما موضوع مهم دیگر قرار گرفتن روسیه در لیست این تحریم‌هاست؛ از آنجا که بسیاری از کشورهای اروپایی در حوزه انرژی با روسیه روابط اقتصادی دارند بنابراین تدوین و تصویب تحریم های جدید خشم مقامات اتحادیه اروپا را به دنبال داشته است به طوری که «ژان کلو یانکر» رئیس کمیسیون اروپا با انتقاد از واشنگتن نسبت به بی‌توجهی به منافع اروپا تاکید کرد تحریم های مصوب مجلس نمایندگان آمریکا ممکن است شرکت‌های اروپایی مسوول انتقال سوخت از روسیه به اروپا را تحت تاثیر قرار دهد. موضوعی که وزیر امور خارجه آلمان نیز به آن اشاره و در همین خصوص انتقادات جدی را متوجه سیاست مداران آمریکایی کرد.

در عین حال تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران در شرایطی است که تنها یک سال و اندی از اجرای برجام گذشته و در این بین برخی از کشورهای اروپایی در حال از سرگیری روابط تجاری و اقتصادی خود با ایران هستند که این موضوع نیز برای بسیاری از این کشورها حائز اهمیت است. هر چند کارشناسان معتقدند وجود منافع اقتصادی در ایران ممکن است انتقاد کشورهای اروپایی علیه آمریکا را ایجاد کند اما نکته مهم این است که اروپایی‌ها تحریم‌های جدید را ناقض برجام نمی‌دانند؛ براین اساس وضعیت به گونه ای نخواهد بود که منافع ایران در برجام را دنبال کند.

در این زمینه مهدی مطهرنیا معتقد است در صورت امضای این مصوبه، کشورهای اروپایی نیز تلاش می‌کنند به صورت محتاطانه وارد همکاری با تهران شوند. هرچند همکاری‌های اروپایی‌ها در قالب برجام با تهران ادامه پیدا می‌کند اما آنها بسیار محتاط‌تر و دست به عصاتر حرکت خواهند کرد.

او با اشاره به اینکه هدف آمریکا این است که با اعمال فشار بر ایران شرایط را برای نادیده گرفته شدن برجام در تهران ایجاد کند تا زمینه‌های اجماع مجدد بین‌المللی علیه ایران را شکل دهد، گفت: هر چند شکل‌دهی به این اجماع هزینه‌های بسیار بالایی را برای ایالات متحده آمریکا دارد اما نباید فراموش کرد که واشنگتن متحدانی چون تل آویو و ریاض را کنار خود دارد و همه این مسایل در راستای اهداف این کشور و متحدانش است.

 برهمین اساس به نظر می رسد، سیاست‌مداران آمریکایی‌ قصد دارند دولت حاکم بر تهران را در یک وضعیت مناقشه‌برانگیز وارد کنند و از طریق این مناقشه داخلی در فضای بین‌المللی نیز ضرباتی را به ایران وارد کنند.