توجه به گردشگری فرهنگی شهری برای بازآفرینی بافت‌های تاریخی ضروری است

به گزارش خبرگزاری برنا از قزوین؛ محمد علی حضرتی مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین در جلسه ستاد بازآفرینی پایدار محدوده‌ ها و محله‌ های هدف برنامه‌ های احیا، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد استان، بر توجه به گردشگری فرهنگی شهری به عنوان ابزاری برای بازآفرینی بافت‌های تاریخی تاکید کرد.

حضرتی در این جلسه در خصوص ساماندهی محله تاریخی آقا کبیر ( آکبیر) گفت: محله قدیمی آقا کبیر موسوم به “آکبیر“ در دل یک محله تاریخی به نام راه کوشک واقع شده که قدمت آن به بیش از ۱۲۰۰ سال می‌رسد و حد غربی این محله زرگر کوچه و گذر شیشه‌ گر تا محله خلفا، زعفرانیه و دروازه راه کوشک را در بر می‌گیرد و حد شرقی آن خیابان فعلی نادری است که گذرهای سنگ پانزده، سوخته چنار ، زعفرانیه، زرگرکوچه، آکبیر و ملاباشی را شامل می شود و قطعا پیش از هر گونه اقدامی در خصوص ساماندهی محله آکبیر باید برنامه‌ ای بر اساس هویت تاریخی منطقه برای احیا و ساماندهی کل محله راه کوشک تدوین شود که برای اجرای آن نخست باید به صورت متمرکز جهت ساماندهی محله آکبیر با منظر فرهنگی ویژه به عنوان بخشی از محله راه کوشک تصمیم گیری و اقدام انجام گردد.

وی با مهم خواندن گردشگری فرهنگی شهری به عنوان ابزاری برای بازآفرینی بافت تاریخی اظهار داشت: قطعا احصاء عناصر ارزشمند موجود در محله‌های قدیمی و ارائه آنها به گردشگران نقش بسیار کلیدی در توسعه پایدار محله های تاریخی خواهد داشت و تحقق این امر بر اساس افزایش کیفیت زندگی شهری و از طریق ساماندهی ویژگی‌های برجسته تاریخی و فرهنگی هر محله امکان پذیر است.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین همچنین افزود: در فرآیند بازآفرینی بافت تاریخی شهر، حفظ استخوان بندی و فضایی که از آن با عنوان”ریخت شناسی شهری” یاد می‌شود، برای حفظ یکپارچگی شهر به ویژه محله‌ها ضروی است به شبکه‌های ارتباطی ارگانیک محله به خصوص مرکز محله‌ها، گذرها، میدانگاه‌ها و در عین حال ارتباطات شبکه حمل و نقل و تسهیل مسیر دسترسی‌ توجه ویژه گردد.

حضرتی نکته بسیار مهم در تحقق بازآفرینی شهری را مرمت و ساماندهی بدنه و کالبد خیابان‌ها و گذرهای محله عنوان کرد و گفت: متاسفانه در حال حاضر گذرها، معابر و خیابان‌های ما از نظر نما و منظر بسیار آشفته است، به عنوان مثال با توجه به کارکردهای امروز گذر عبید زاکان، باید همزمان چند اقدام شهری اعم از اجرای طرح پیاده راه از حمام قجر تا مجموعه سعد السلطنه و در کنار آن بدنه سازی خیابان برای بسامان کردن سیما و منظر شهری و احیای بازارچه آکبیر انجام شود و علاوه بر این پوشش‌های بازارچه برای بازسازی خاطره‌های مشترک اهالی محل نقش تعیین کننده‌ ای در جذب گردشگر دارد که مورد توجه رهگذران، گردشگران و مسافرانی که به این محدوده می‌آیند قرار خواهد گرفت.

این مقام مسئول نظارت بر پارکینگ حمام قجر را جهت بهره برداری عموم در این محله مهم خواند و تاکید کرد: پارکینگ موجود در جوار حمام قجر هم می‌تواند با یک نظام مدیریتی پیوسته با مرکز محله و مجموعه محل همراه باشد، پیشنهاد می‌شود این پارکینگ در اختیار مجموعه مدیریتی مسجد فاطمه زهرا(س) (آکبیر) قرار گیرد تا در آنجا خدماتی از قبیل ایجاد محلی برای نگهداری کیف و وسایل گران قیمت، سرویس‌های بهداشتی مرتب و مناسب ایرانی و فرنگی طراحی و از این طریق خدمات با نیاز اهالی و گردشگران همگون شده و با اجرای برنامه‌های منسجم زمینه را برای هدفمندسازی اقتصادی و فرهنگی محله آماده کرده تا همه ذینفعان و اهالی محل از این پروژه سود برده و از ارزش افزوده‌ ای که برای این منطقه ایجاد می شود بهره مند گردند.

حضرتی احیای ارزش‌ های فرهنگی و تاریخی را از راهبردهای اصلی تحقق گردشگری فرهنگی دانست و اظهار داشت: حفاظت از هویت فرهنگی یک محله برای معرفی آن ارزش فراوانی دارد، به عنوان نمونه محله راه کوشک در عزاداری‌های عاشورای حسینی دارای یک هیات با نام و نشان است که از گذشته‌های دور یکی از مراکز فرهنگی و مذهبی شهر قزوین به شمار می‌آید که ما می‌توانیم علاوه بر این عنصر فرهنگی با بهره‌مندی از خانه‌های تاریخی، مدرسه‌ها، آب انبارها، فضاهای عام المنفعه، بازارچه‌ها و میدانگاه‌هایی که برای اجتماع اهالی این محله پیش بینی شده بودند، خاطرات جمعی را بازتولید کرده ودر میان مردم افزایش مشارکت و احیای تعلق خاطر نسبت به بافت را به وجود آوریم.

وی بازگشت به سبک زندگی ایرانی– اسلامی را راهبرد دیگری در جهت تحقق گردشگری فرهنگی خواند و تصریح کرد: با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری درباره سبک زندگی ایرانی- اسلامی، باید از الگوی زندگی بی‌هویتی که در حال حاضر در بسیاری از محله‌های ما متدوال شده فاصله گرفته و یک سبک زندگی مبتنی بر ارزش‌های تاریخی– فرهنگی محل و شهر ایجاد نماییم.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین در ادامه اظهار داشت: در تحقق گردشگری فرهنگی باید به پیوند بین جاذبه‌های گردشگری و تعریف محورهای تازه تاریخی– فرهنگی توجه کرد، مثلا پیوند خانه تاریخی بهروزی در زرگر کوچه با سایر خانه‌های تاریخی این محل، بدنه سازی مدرسه رزبان، افزایش زمان بهره برداری از این مدرسه و برگزاری کلاس‌های کامپیوتر و الگوی سبک زندگی برای اهالی در ساعات غیر رسمی مدرسه از یک طرف و گذر سنگ پانزده، محله خلفا، مسجد آقاسید کاظم، زعفرانیه و دروازه راه کوشک می‌تواند در قالب یک محور تاریخی – فرهنگی تعریف گردد که از این طریق بسیاری از مساجد تاریخی برجسته، مرکز محله ها احیا و منظر شهری ساماندهی می‌شود که به بهبود کیفیت زندگی مردم منجر خواهد شد.

این مقام مسئول در پایان یادآور شد: امیدواریم فرایند بازآفرینی بافت تاریخی در محله راه کوشک با محوریت مسجد و مرکز محله آکبیر به عنوان یک الگو به صورت مطلوب اجرا شود تا بتوانیم سایر نقاط مورد نظر در این محله را احیا و باز زنده سازی نماییم.