بی انضباطی مالی و اداری ریشه مشکلات اقتصادی کشور است/ نبود شفافیت آینده کشور را به خطر می‌اندازد

مهدی پازوکی کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه علامه با حضور در دفتر خبرگزاری برنا، در رابطه با اساس علم اقتصاد گفت: زمانی که یک فرد به بازار می رود به دنبال خرید کالایی با بالاترین کیفیت و کمترین قیمت است و این اتفاق نه تنها در ایران بلکه در سراسر دنیا به وقوع می پیوندد. اساس و پایه علم اقتصاد نیز به همین ترتیب و براساس تابع مطلوبیت پایه ریزی شده است.

وی با اشاره به وجود مشکلات عدیده اقتصادی و اجتماعی از دیرباز در کشور عنوان کرد: اگر نظام جمهوری اسلامی می خواهد این مشکلات را حل کند باید از راه حل های کارشناسی و آکادمیک تبعیت کند اما تاکنون نگاهی که به اقتصاد کشور شده سیاسی بوده و یا از روش هایی استفاده می شود که هیچ پشتوانه علمی و آکادمیکی ندارند.

پازوکی ادامه داد: به عنوان مثال نبود شفافیت و دسترسی آزاد به اطلاعات که هیچگونه توجیه کارشناسی ندارد سبب بروز فساد و انحصار در کشور شده و این در حالیست که هم قانون اساسی هم دین مبین اسلام روی صداقت و گردش آزاد اطلاعات تاکید ویژه ای دارند. بنابراین اگر شفافیت در جامعه به منسه ظهور برسد و از طرفی رقابتی عادلانه میان بنگاه های اقتصادی شکل بگیرد و انحصار در فضای اقتصادی کشور از بین رود آن زمان شاهد اقتصادی سالم و بی عیب و نقص در کشور خواهیم بود که رفاه را برای مردم به ارمغان می آورد. به عنوان مثال کشورهای حوزه اسکاندیناوی در حال حاضر از بیشترین میزان رفاه و برابری اجتماعی در دنیا برخوردار هستند. در این کشورها به دلیل شفافیت سیستم، مالیات به نسبت درآمد از همه مردم گرفته می شود و همین مالیات از طریق سیستم سالم تأمین اجتماعی عادلانه میان مردم تقسیم می شود در حالی که شفاف نبودن سیستم اقتصادی در ایران کشور ما را تبدیل به بهشت دلالان و انحصار طلبان کرده است. ما همچنان جزو کشورهایی هستیم که بیشترین فرار مالیاتی در آن صورت می گیرد.

این اقتصاددان با اشاره به فرار گسترده مالیاتی در کشور اظهار داشت: در حال حاضر تنها 40 درصد از جامعه ما مالیات می دهند و حدود 20 درصد نیز معاف از پرداخت مالیات هستند، مابقی که حدود 40 درصد هستند از پرداخت مالیات طفره می روند می روند فلذا اگر ما می خواهیم کشور را به درستی اداره کنیم باید درآمد اصلی دولت از محل مالیات ها باشد.

پازوکی ادامه داد: در حال حاضر نسبت مالیات به تولید ناخالص ملی (GDP) در ایران 7.5 درصد است و این در حالیست که این میزان در ترکیه 21 درصد، در مالزی 20 درصد و در کشورهای حوزه اسکاندیناوی حدود 50 درصد است.

او افزود: شاید گفته شود چون ما نفت داریم با این مشکلات مواجه هستیم در حالی که نروژ شرایط مشابه ایران دارد و صاحب بیشترین ذخایر نفتی در اروپا است و هم اکنون به وسیله اقتصادی ساختارمند بیش از هزار میلیارد دلار در صندوق ذخیره ارزی این کشور موجود است.

پازوکی با اشاره به نظام تصمیم گیرنده کشور گفت: برای حل مشکلات لازم است مدیران کلان و تصمیم گیرنده کشور از بین نخبگان و افراد فهیم کشور انتخاب شوند و در کنار آن ها مشاورانی توانا و قدرتمند حضور داشته باشند. متأسفانه در کشور ما مشاوران به مراتب از مدیران ضعیف تر هستند.

او با اشاره به تعامل جمهوری اسلامی با کشورهای دنیا گفت: در حال حاضر دولتی تندرو در آمریکا سر کار قرار گرفته اما باید به این نکته توجه کنیم که تمام اقتصاد دنیا دست آمریکا نیست و تعامل با دنیا به معنای تعامل با آمریکا نیست، در حال حاضر آلمان بزرگترین اقتصاد اروپا را در اختیار دارد و از لحاظ تکنولوژی نیز در رتبه های ممتاز دنیا قرار دارد. در واقع کشورهای اتحادیه اروپا می توانند شرکای خوبی برای تعامل اقتصادی باشند و این کار به رشد اقتصادی کشور سرعت بیشتری می دهد. همچنین باید از ارتباط با کشورهای ضعیف و گمنام در دنیا دوری کنیم زیرا تجربه نشان داده این کشورها چیزی جز هزینه برای جمهوری اسلامی به همراه نداشته اند. سیاست های جمهوری اسلامی در 4 سال گذشته در کنار نیروی کار متخصص و انرژی ارزان قیمت به طور حتم رسیدن به این امر را هموار می کند.

مشاور سازمان برنامه در رابطه با اهمیت کار علمی و کارشناسانه گفت: پیامبر اسلام فرموده اند یک ساعت تفکر بهتر از 70 سال عبادت است. من در این سال ها به عینه مشاهده کرده ام که هر زمان کاری را به صورت علمی و کارشناسی انجام داده ایم نتیجه آن را به نحو احسن در کشور دیده ایم و بالعکس به عنوان مثال با وجود درآمد ارزی هنگفتی که در دولت های نهم و دهم داشتیم اما در نهایت دیدیم چه مشکلات اساسی گریبان اقتصاد کشور را گرفت که همچنان نیز مردم و مسئولین تاوان اقدامات غیرکارشناسی دولت پیشین را می دهند.

او در خصوص بی انضباطی اداری سازمان های مختلف تصریح کرد: در حال حاضر وزرا و معاونان وزیر غالبا افراد تحصیل‌کرده کشور هستند که از سطح سوادی ممتازی برخوردار هستند اما در ادارات از افرادی به عنوان مدیر استفاده می شود که علم و اطلاعاتشان به اندازه مدرکی که گرفته اند نیست و متأسفانه تحصیل کردگان در دانشگاه های تراز اول کشور بعضا بیکار هستند و یا در حرفه ای که مربوط به تخصص شان نیست مشغول به کار هستند، به عنوان مثال در کشور ژاپن شاغلین دولتی بسیار کمتر از ایران است اما بهترین و متخصص ترین افراد جذب بدنه دولتی کشور می شوند، در طرف مقابل در وزارت خارجه ایران، یکی از بهترین دیپلمات های خاورمیانه را به عنوان وزیر انتخاب شده اما سفرا و کارمندان وزارت خارجه افرادی هستند که هیچ توانایی دیپلماتیکی ندارند و توان این را ندارند که از پس ساده ترین مذاکرات برآیند در حالی که می توانستند با عملکردی مناسب بسیاری از مشکلات ما در کشورهای مختلف را برطرف کنند.

پازوکی تاکید کرد: در کل شخصی که تخصصی ندارد و سمتی را قبول می کند در واقع احساس مسئولیتی نیز در برابر آن سمت و در نتیجه تعهدی به امنیت ملی ندارد.

او با اشاره به مدرک گرایی در کشور گفت: متأسفانه مراکز علمی کاربردی در ابتدا قرار بود دوره های کوتاه مدت آموزشی برگزار کنند اما اکنون شاهد هستیم لیسانس و فوق لیسانس هم می دهند. شاهد هستیم کارکنان یک سازمان در ساعات اداری به همین مراکز می روند و پس از 4 الی 5 سال مدرکی گرفته اند که هیچ پشتوانه علمی ندارد از طرفی راندمان این کارمندان به دلیل حضور در دانشگاه ها بسیار پایین می آید و عملا هزینه مضاعفی را به گردن دولت می گذارند. 

این استاد دانشگاه علامه در ادامه با اشاره به پارتی بازی که در اداره جات و سازمان های مختلف وجود دارد اظهار داشت: با وجود اینکه قانون اساسی و دین مبین اسلام به شدت این عمل را نهی کرده اند اما شاهد هستیم افراد مختلف در سازمان ها از طریق ارتباطاتی که دارند چگونه مناسبی را به دست می آورند و مال اندوزی می کنند به همین دلیل هرگز نباید انتظار داشته باشیم بنگاه هایی که توسط این مدیران اداره می شوند به سوددهی برسند.

پازوکی در پایان خاطرنشان کرد: در حقیقت مجموعه این عوامل در کنار راندمان پایین اداری باعث شده هزینه های اداره جمعیت در ایران افزایش پیدا کند.