نگرش عقلانی به دین ویژگی بارز آیت الله العظمی موسوی اردبیلی(ره) بود

به گزارش خبرگزاری برنا از قم، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد علی ایازی در مورد ویژگی های شخصیتی آیت الله العظمی موسوی اردبیلی اظهار داشت: آن مرحوم یکی از مراجع معاصر و از شاگردان مرحوم امام خمینی بود که واجد شخصیت جامع علمی در حوزه مسائل فقهی، تفسیری، فلسفی، تاریخی و ادبیات بود.

اوافزود: مرحوم آیات عظام بروجردی، امام خمینی مرتضی حائری، شریعتمداری از جمله اساتید مرحوم آیت الله موسوی اردبیلی بودند.

استاد حوزه و دانشگاه  با اشاره به آشنایی کامل خود با مرحوم آیت الله موسوی اردبیلی بیان داشت: دقت نظر و احاطه این مرجع تقلید شیعیان به مباحث فقهی و تفسیری واقعا قابل توجه بود.

او خاطرنشان کرد: این مرجع تقلید سال های سال در حوزه علوم قرآن بخصوص در مباحث وحی شناسی با شهید بهشتی و استاد مطهری کار کرده و یک مجموعه ای از مباحث قرآنی را قبل از انقلاب استخراج کرده بود.

حجت الاسلام ایازی ادامه داد: این مباحث از آن جهت جالب بود که تقریبا اشرافی بر این جهت داشت و ایشان روی این مباحث صاحب نظر بود مباحثی که ایشان در مجله مفید در حوزه زبان قرآن مطرح کرد نشان دهنده آشنایی و آگاهی به مباحث جدید در حوزه مطالعات قرآنی بود.

این قرآن پژوه حوزه با اشاره به سمتهای مرحوم آیت الله موسوی اردبیلی بعد از انقلاب اسلامی گفت: ایشان به دلیل تجربه ای که در حوزه قضا داشت و سال های سال هم در تشکیلات قوه قضائیه بود تبعا مشکلات و گره های خاص ویژه حقوقی و قضایی را در فقه اسلامی می دانست و به همین دلیل مجموعه ای از کتاب های حدود، دیات و قصاص را منتشر کرد و چون پس از تجربه در حوزه قضا این کتاب ها را نوشت این بخش از مباحث ایشان قابل توجه است.

او افزود: آیت الله العظمی موسوی اردبیلی(ره) هم به بحث های نظری آن اشراف داشت و هم تجربه عملی که بتواند چگونه چالش ها و نقطه های کوری که در مباحث قضایی است را بتواند به آن پاسخ دهد.

حجت الاسلام ایازی با اشاره به اندیشه های اقتصادی مرحوم آیت الله موسوی اردبیلی گفت: آن مرحوم بخصوص در مسائلی مانند بانک ها، مباحث ربا، نوع داد و ستد بانکها و پیچیدگی های آن نظرات قابل توجهی داشت بخصوص در مسئله تورم و بی ارزش شدن پول. ایشان اینها را دریافته بود و می دانست اینها چه مشکلاتی هستند که می تواند از بانک ها بردارد هرچند که ایشان نسبت به وضعیت اخیری که بانک ها داشتند اظهار نارضایتی می کردند و می گفتند این شیوه ای که امروز بانک ها انتخاب کردند اصلا چیزی نبوده که ما در تئوری تدوین قوانین بانک ها مد نظرمان بوده است.

او به ویژگی های شخصیتی و فکری مرحوم آیت الله العظمی موسوی اردبیلی اشاره کرد و افزود: نوع تعامل آن مرحوم با جریانات و گرایش های مختلف قابل توجه بود یعنی با همه گروه ها و جریان ها ارتباط داشت.

استاد دانشگاه  بیان کرد: این مرجع تقلید در رابطه با حوادثی که بعد از سال های 88 افتاده بود از یک طرف نگران انقلاب اسلامی بود و از طرف دیگر نگران مسائلی بود که مربوط به مردم بود و همین مسئله باعث شده بود که ایشان تلاش هایی را بکند تا بتواند مشکلات را بر طرف سازد.

او به طبع مرحوم آیت الله العظمی موسوی اردبیلی در حوزه شعر و ادبیات اشاره کرد و افزود: این بخش از شخصیت ایشان را من کمتر دیدم که مورد توجه قرار بگیرد ولی ایشان به جز اینکه خودشان شعر می گفت حافظه قوی داشت و شعر زیاد می خواند.

حجت الاسلام ایازی یادآور شد: اشراف ایشان به تاریخ و رجال معاصر زیاد بود اطلاعات بسیار زیاد و ذی قیمتی از اشخاص داشت و خیلی می توانست اطلاعات ریز و دقیقی را از شخصیت افراد بدهد و توصیفی درباره افراد کند و این به دلیل روحیات جمعی و نوع تعامل ایشان با مجموعه های مختلف حوزه و بیرون حوزه بود.

او اظهار داشت: آن مرحوم از جمله شخصیتهایی بود که راحت هرکسی می توانست با ایشان ارتباط برقرار کند و در محافل و مجالس ایشان بزرگان و علما و شخصیتهای مختلفی شرکت می کردند که گاهی جلسات چند ساعت طول می کشید ولی کسی احساس خستگی نمی کرد.

عضومجمع مدرسین حوزه نگرش عقلانی به دین را از ویژگی های بارز مرحوم آیت الله موسوی اردبیلی دانست و گفت: این مرجع فقید شیعیان بخصوص نسبت به مسئله خرافات و مباحثی که امروز می بینیم در جامعه ما از سوی برخی رسانه ها و جریانات دامن زده می شود و نسل جدید آنها را نمی پذیرد خیلی حساسیت داشت.

او اضافه کرد: اینکه در حوزه دین بعضی چیزها یکباره بزرگ و روی آن سرمایه گذاری می شود و ماه ها روی آن وقت گذاشته می شود و هزینه های دولتی و حکومتی صرف آن می شود که ممکن است یک مسئله مستحبی باشد در حالی که مسائل اساسی، عینی و حیاتی جامعه ما لاینحل مانده و حل نشده از مسائلی بود که نسبت به اینها نقد داشت و نقدهای خود را ابراز می کرد.

حجت الاسلام ایازی بیان داشت: برای او قابل پذیرش نبود که ببیند امروز یک چیزهایی از دین شکل بزرگی پیدا می کند ولی در مقابل، نسبت به مسائل اصلی دین و مسائلی که می تواند نسل جدید بشناسد و یک دین عقلانی منطقی قابل دفاع باشد توجه نمی شود.

او یادآور شد: مرحوم آیت الله موسوی اردبیلی شدیدا نسبت به وضعیت رسانه ها ی عمومی و سخنرانی های افراد کم سواد و بی سواد و طرح مسائلی که قابل دفاع نبودند اظهار ناراحتی می کرد.

استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: این مرجع فقید شیعیان در درس ها و مباحث خود گاهی مباحثی را مطرح می کرد که بتواند یک نوع دینداری که قابل پذیرش برای جامعه، نسل جدید و جوانان باشد را ترویج کند.

او اذعان کرد: یرای ایشان مهم بود که ما طوری دین را عرضه و دینداری را ترویج کنیم که منطق عقلایی، اولویت و مسائل اصلی دین باشد نه مسائل حاشیه ای که امروز بعضی دوست دارند روی آنها تکیه شود.

حجت الاسلام ایازی در پایان گفت:  امروز در جامعه خیلی مسائل است که به صورت غیر طبیعی روی آن سرمایه گذاری می شود و این جهت برای ایشان قابل قبول نبود.