آلودگی زبانی در کودکان و در ادامه آن جوانان نشات گرفته از چیست؟

به گزارش گروه باشگاه جوانی خبرگزاری برنا؛ دکتر امان‌الله قرایی مقدم، جامعه شناس، با اشاره منشا آلودگی زبانی در میان کودکان به خبرگزاری برنا گفت:  منشا این مشکل الفاظی است که در درون خانواده به کار برده می‌شود.  در برخی از خانواده همواره نوعی خشونت ، بددهنی و توهین وجود دارد مثل توهین و بی احترامی پدر به مادر، پدر به فرزندان، خواهر بزرگتر به خواهر کوچکتر، برادر بزرگتر به خواهران و... طبیعتا کودکی که در این شرایط بزرگ شود فحاشی و بی ادبی را یاد می‌گیرد. بنابراین کسی که در کودکی تربیت نشود در بزرگی رستگار نخواهد شد.

قرایی مقدم افزود: کودک باید در خانواده ادب، احترام آمیزی، با احترام صحبت کردن را یاد بگیرد. بنا به گفته برخی جامعه شناسان آسیب از یاد گیری صورت می‌گیرد، وقتی یادگیری در جامعه‌ای که فحاشی و بی‌ادبی در آن رواج دارد و هر کسی به دیگران توهین می‌کند به مرور این امری عادی می‎شود.

این جامعه شناس افزود: حالا از خانواده به درون جامعه بیایید، در درون جامعه نماینده مجلس فحش می‌دهد، حتی به خبرنگاران توهین می‌کنند، راننده اتوبوس به مسافران پرخاش می‌کند در نتیجه محیط یادگیری ما تبدیل به محیطی پرخاشگری می‌شود. متاسفانه مساله در تاریخ ما بوده و هست یعنی بزرگی و سروری را در فحاشی می‌بینند. دراین میان نباید کلماتی که گاهی ندانسته از اخبار، تلویزیون، مطبوعات و فیلم‌های سینمایی می‌آموزیم را نادیده گرفت. متاسفانه این مساله به قدری عادی شده است که اصلا جوانان احساس نمی‌کنند کار بدی انجام می‌دهند زیرا هر جا که می‌روند بی ادبی و بی‌تربیتی می بینند.

دکتر قرایی مقدم در پایان اظهار داشت: طبق تحقیقاتی که اخیرا موسسه گالو ارائه داده است ایرانیان عصبانی‌ترین مردم دنیا هستند. در عصبانیت هم ناسزاگویی، فحاشی، توهین، پرخاشگری وجود دارد. طبقه اجتماعی، خانواده ، فقر فرهنگی، کم شدن معنویات، اصول و ارزش‌های اخلاقی، و حتی موسیقی‌های رپ و هیپهاپ و... و افرادی مثل تتلو الگوی برخی جوانان شده‌ اند در این امر دخیل هستند.همه این ها باعث میشود بی ادبی در جامعه امری عادی باشد و بچه‌ها یاد بگیرند.

پگاه مدنی روانشناس نیز در خصوص نقش مهم خانواده و تاثیر ادبیات پدر و مادر روی ادبیات فرزندان گفت: بله من تا حدی خانواده رو مسئول می‌دانم. مثلا پیش میاد که والدین خودشان زمانی که کودک حضور دارد از الفاظ رکیک استفاده می‌کنند( با فرض اینکه کودک حواسش نیست یا نمی‌شنود در صورتی که بچه‌ها گاهی مثل یک دوربین تمام رفتارهای کلامی و غیرکلامی ما را زیر نظر دارند). یا مثلا در مهمانی‌ها و معاشرت‌ها حتی اگر والدین مراقب باشند، دیگران این حساسیت را ندارند و والدین هم گاهی از روی شرم و ملاحظه تذکر نمی‌دهند. از آن گذشته حتی صدا و سیما  که بالاترین حد سانسور را دارد در سریال‌هایش گاهی الفاظی می‌شنویم که ابدا مناسب نیست کودکان با آن‌ها مواجه شوند ولی هم ساعت پخش برنامه کاملا در ساعتی است که وقت خواب کودک نشده هم والدین مراقبت نمی‌کنند.

مدنی ادامه داد: مسئله بعدی این است که گاهی باید منشا استفاده از الفاظ نامناسب مخصوصا کلماتی که بار جنسی دارند را در کنجکاوی جنسی طبیعی کودک جست. اگر رابطه والدین با بچه‌ها امن باشد و بتوانند به موقع متناسب با سن بچه در این موارد با او  صحبت کنند، مثلا به جای سرزنش و تنبیه خالی اشاره کنن که مثلا فلان کلمه به معنای فلان قسمت بدن است ولی کلمه قشنگی نیست و درست نیست که استفاده شود. مثل اینکه ما هم قسمت‌های خصوصی بدن‌مان را به بقیه نشان نمی‌دهیم. همین مکالمه ساده گاهی خیلی خیلی به مدیریت این مسئله کمک می‌کند. یا در کنارش والدین یاد بگیرند گاهی کم‌توجهی (در مقابل عکس‌العمل اغراق شده) به خاموشی یک رفتار نامناسب در کودک کمک می‌کند.

این روانشناس در خصوص فحاشی و بی ادبی که اغلب جوانان در محیط جامعه دارند گفت: استفاده از الفاظ نامناسب یا فحاشی اما در نوجوانان را باید یه جور دیگر نگاه کرد. گاهی این کار صرفا تلاش نوجوان برای تمرین نقشش به عنوان یک آدم مستقل و بزرگ است (طبعا الگوهایی که با آن‌ها مواجهه هستند خیلی موثر است). نوجوان  با این کار تلاش می‌کند بگوید که بزرگ شده و نیاز دار که جدی گرفته شود. گاهی هم ممکن است وسیله‌ای برای ابراز خشم باشد. در این جور مواقع بهتر است به جای عکس‌العمل قهری (که اغلب اوقات هم بی‌نتیجه است) بررسی کنیم که نوجوان از چه چیزی عصبانی است. کیفیت رابطه‌ا‌ش با والدین و سایر بزرگسالش چگونه است.