آیا سپاه اختیار ایجاد گشت‌های انتظامی را دارد؟

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ چند روز پیش، «سردار یزدی»، فرمانده سپاه محمد رسول الله (ص) تهران بزرگ، از اجرای طرحی برای ایجاد گشت های انتظامی توسط سپاه خبر داد و گفت: گشت‌هایی برای جلوگیری از سرقت و همچنین جمع‌آوری اراذل و اوباش در تهران توسط سپاه ایجاد خواهد شد. اما آیا این مساله از نظر قانونی در محدوده وظایف سپاه پاسداران است؟ با نگاهی به قوانین کشور سعی می کنم به این سوال پاسخ دهم.

متن یادداشت «بهمن کشاورز»، رییس اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران، در همین زمینه به شرح زیر است:

به موجب اصل 150 قانون اساسی، «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در نخستین روزهای پیروزی انقلاب تشکیل شد، برای ادامه نقش خود در نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن پا بر جا می‌ماند. حدود وظایف و قلمرو مسئولیت سپاه در رابطه با وظایف و قلمرو مسئولیت نیروهای مسلح دیگر با تأکید بر همکاری و هماهنگی برادرانه میان آن‌ها به وسیله قانون تعیین می‌شود». با توجه به ماده یک اساس نامه سپاه، این نهاد «نگهبانی از انقلاب اسلامی ایران و دستاوردهای‌ آن و کوشش مستمر در راه تحقق آرمان های الهی و گسترش حاکمیت قانون خدا طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران و.... را برعهده دارد». فصل دوم این اساسنامه، در مواد خود ماموریت های این نهاد را بر می شمارد. مواد2،3،4 این اساسنامه در مقام برشمردن ماموریت های بیشتر، مربوط به مسایل کلان حفظ امنیت، مقابله با خرابکاری و مانند این هاست.

 ماده 15 اساسنامه مقرر داشته، «همکاری با نیروهای انتظامی در مواقع لزوم در جهت برقراری نظم و امنیت و حاکمیت قانون در کشور». تبصره ماده 5 می گوید: سپاه در زمینه ماموریت های مذکور، مواد فوق به عنوان ضابط قوه قضاییه عمل می کند. ملاحظه می شود تبصره ای که ذکر کردم، کل مواد 2،3،4 و 5 را در بر می گیرد و به عبارت دیگر، حتی در مواردی که سپاه در امور نظمیه مثل براندازان و خرابکاران، یا مبارزه قانونی با مخالفین نفی قوانین اسلامی که بر قوه قهریه متوسل شده باشند، یا خلع سلاح کسانی که بدون مجوز هستند، باید به عنوان ضابط قوه قضاییه عمل کند و در این حالت در امور اجرایی و انجام وظیفه تحت امر فرمانده کل قواست.

از این مجموعه می توان این گونه نتیجه گرفت که آن قسمت از گفته های فرمانده محترم سپاه پاسداران تهران که گفته اند: «برای ارتقا در وضعیت تهران چند طرح در دست داریم که یکی از آنها ایجاد گشت‌هایی برای جلوگیری از سرقت و همچنین جمع‌آوری اراذل و اوباش در تهران توسط سپاه ایجاد خواهد شد» بیان طرحی کلی است که قاعدتا نیاز به همکاری و هماهنگی با قوه قضاییه و دادستان ها و نهایتا دادستان کل کشور دارد و چه بسا با توجه به اصل 176 قانون اساسی بویژه آخرین بند شق 3 اصل مذکور تنظیم و تمشیت نحوه دخالت سپاه در اموری که ذاتا در وظایف نیروی انتظامی و ضابطین عدلیه است به مصوبه شورای عالی امنیت ملی نیاز داشته باشد و بند2اصل 176 همین مفهوم را دارد. والله اعلم