۶۵ درصد استان در پهنه خطر نسبی زیاد زلزله قرار دارد

به گزارش خبرگزاری برنا از مشهد، دکتر حافظی عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد درباره افزایش لرزه خیزی در خراسان با توجه به زلزله های اخیر غرب کشوراظهار کرد: اثبات رابطه بین زلزله های در غرب و شرق کشور غیر ممکن است اما این موضوع که فعالیت لرزه ای در فلات ایران در چند سال گذشته بیشتر شده، اهمیت دارد.

وی ادامه داد: البته فعالیت های لرزه ای روند منظمی ندارند و در طول تاریخ نیز دوره هایی با فعالیت های شدید لرزه ای و بازه های زمانی با وقفه یا کاهش قابل توجه در فعالیت لرزه خیزی در کشور شاهد بوده ایم، نکته ای که مسلم است 65 درصد استان خراسان رضوی در پهنه با خطر نسبی زیاد قرار دارد که تمامی شهرهای مهم استان از جمله شهر مشهد را در بر می گیرد.

حافظی تاکید کرد: تقریبا در مجاورت عمده شهرهای مهم استان نظیر قوچان، نیشابور، چناران، خواف، تربت حیدریه، فریمان گسلهای فعالی وجود دارد که در گذشته سبب آسیب و خرابی این شهرها شده است.

وی درباره گسل های اطراف شهر مشهد نیز گفت: در شمال شهر گسل های مهمی نظیر خیرآباد و کشف رود و در بخش جنوبی گسلهای جنوب مشهد و سنگ بست شاندیز قرار دارد که از نظر مطالعات زمین شناسی توان فعالیت و ایجاد زمین لرزه هایی با بزرگی بیش از 7 ریشتر را دارند.

وی درباره سایر گسل های مهم استان اظهار کرد: گسل درونه (گسل کویر بزرگ) از مجاورت شهرهای کاشمر و تربت حیدریه عبور می کند،‌ گسل خواف،‌ از نزدیکی شهر خواف عبور می کند و یک گسل نیز از شمال نیشابور عبور می کند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با توجه به پتانسیل لرزه خیزی استان و شرایط سازه ها، درباره برآوردها از خرابی حاصل از یک زلزله متوسط و بزرگ در مشهد و سایر نقاط استان اظهار کرد: سازه هایی که جدیدا و براساس آیین نامه 2800 طراحی و اجرا شده اند انتظار می رود در برابر زمین لرزه متوسط و بزرگ مقاوم باشند و حداقل گسیختگی کامل نداشته باشند.

وی ادامه داد: شهرهای خراسان رضوی دارای بیش از 4500 هکتار بافت فرسوده است و بیش از 250 هزار واحد روستایی در برابر زلزله نامقاوم هستند. مشهد در بین کلان شهر ها بیشترین بافت فرسوده شهری را دارد و از این نظر ریسک زلزله در مشهد زیاد است.

وی یادآورشد: مطالعات ریسک زلزله و ارزیابی خرابی زلزله احتمالی برای منطقه یک شهری مشهد بصورت نمونه توسط شهرداری مشهد انجام شده است و با تامین اعتبار این طرح برای سایر مناطق، مناطق با ریسک و خرابی شدید در طی یک زلزله احتمالی را می توان تعیین نمود.

حافظی درباره تمهیدات لازم برای بررسی خطر زلزله در مشهد اظهار کرد: در بخش مطالعات پایه در سالهای گذشته مطالعات ریزپهنه بندی شهر مشهد انجام شده و براساس آن خصوصیات لرزه ای در بخش های مختلف شهر استخراج شده است. این مطالعات قرار است براساس ویرایش جدید آیین نامه 2800 به روز شود.

وی ادامه داد: همچنین مطالعات تدقیق گسل های شهر مشهد در حال انجام است و قرار است با مشخص شدن حریم گسلهای فعال کاربری در حاشیه گسلها به سمت کاربری های ایمن و سازه های با ریسک کم تغییر خواهد کرد.

حافظی گفت: در مورد سایر شهر های استان نیز انجام چنین مطالعاتی پیش بینی شده است و در صورت تامین اعتبار انجام خواهد شد. دستگاههای اجرایی نظیر شرکت گاز و آب منطقه ای نیز جهت مقاوم سازی شبکه اقداماتی داشته اند.

وی در پاسخ به این سوال که در این خصوص مجموعه دانشگاهی چه اقداماتی را انجام داده اند؛ گفت: خوشبختانه در دانشگاههای استان متخصصین با تجربه ای حضور دارند که می توانند در این بخش کمک کنند بطوریکه شهر مشهد تنها استانی در کشور بوده است که مطالعات ریزپهنه بندی شهری را متخصصین بومی انجام داده اند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه در خصوصو ضرورت آمادگی مردم در برابر زلزله اظهار کرد: خطر زلزله در مشهد کمتر از تهران نیست و همچنین در سایر شهر هایی بزرگ استان نظیر نیشابور، قوچان، شیروان، خواف، فریمان، تربت حیدریه و... نیز خطر زلزله بالاست لذا مردم در تهیه مسکن همین طور که به ظاهر و مبلمان منزل توجه دارند به مقاوم بودن آن در برابر زلزله هم توجه داشته باشند.

وی ادامه داد: مردم به آموزش های عمومی اقدامات لازم در برابر زلزله توجه کنند، با مناطق امن ساختمان محل سکونت خودشان اشنایی داشته باشند و مناطق امن در اطراف منزل و حتی محل کار را شناسایی کنند و اعضای خانواده و فرزندان را نسبت به این موضوع توجیه کنند.

حافظی یادآورشد: پیش بینی زلزله به این معنی که زمان و بزرگی زلزله را برای یک منطقه خاص پیش بینی کنیم در حال حاضر غیر ممکن است، لذا نمی توانیم بیان کنیم که در چه زمانی شهر مشهد یا دیگر شهرهای استان متاثر از یک زلزله خواهد شد؛ اما شرایط زمین شناسی و داده های تاریخی نشان می دهد که طی چند قرن گذشته بارها شهرهای استان توسط زلزله ویران شده و امکان وقوع مجدد چنین زلزله هایی در آینده نیز وجود دارد.

وی گفت: آخرین زلزله شدید مشهد با بزرگی 6.6 در 1673 میلادی اتفاق افتاده است در حالی که بر مبنای داده های آماری زلزله ها، دوره بازگشت چنین زلزله ای در اطراف شهر مشهد کمتر از 350 سال است به عبارت دیگر از نظر متوسط آماری زلزله مشهد تأخیر داشته است.

وی با توجه به شرایط استان درباره مهمترین اولویت استان از نظر مخاطرات لرزه ای اظهار کرد: مهمترین بحث در مطالعات لرزه ای شناخت دقیق گسل های استان و مناطق مجاور و توسعه شبکه لرزه نگاری جهت بدست آوردن اطلاعات پایه لرزه خیزی است. در مرحله بعد لازم است اطلاعات لرزه خیزی با خصوصیات خاک ترکیب شود و نقشه های ریز پهنه بندی شهرهای مهم استان و نهایتاً برای کل استان تهیه شود.