به گزارش خبرگزاری برنا از استان زنجان ؛ ایرانیان باستان ماه اول سال را فرورتین( feravartin ) ، به معنی ماه ارواح می نامیدند و معتقد بودند روح کسانی که وفات یافته اند ، از عالم بالا در سال یکبار در روز اول فروردین به پایین می آمده و مهمان خانه ها می شود تا روز دوازدهم ،و سپس در روز سیزدهم هم دوباره می خواهد که به عالم بالا عروج کند . ( نظیر این اعتقاد را مسلمان در هر شب جمعه در مورد آزادی ارواح در گذشتگان در سر زدن به عالم پایین را دارند ) .
فلسفه ی خانه تکانی قبل از شروع عید نیز که با قدمتی ۲۵۰۰ ساله در بین ما ایرانیان زنده نگاه داشته شده است از همین اعتقاد منشا می گرفت که روح پاکیزه ، خانه پاکیزه را دوست دارد . لذا مردمان ضمن پاکیزه کردن زمین ، به پاکسازی اندیشه و منش خود نیز می پرداختند و با گل وسبزه و تنقلات شیرین و آراستن کودکان با لباس های نو به پیشواز ارواح ، مقارن با بهار طبیعت می رفتند . و اوقات تلخی ها را کنار می گذاردند و کینه را فراموش می کردندزیرا معتقد بودند که اگر روح به خانه ای وارد شود که در آن اخم برقرار باشد ، آن خانه را مورد نفرین خود واقع خواهند ساخت .
[ آفرین = دعا
نفرین = ضد دعا = ن« پیشوند نفی » +آفرین= (نه آفرین = نفرین = ضد آفرین = nafrin ) ]
و اما در روز سیزدهم فروردین که ارواح قصد عروج به عالم بالا را دارند از کجا باید بالا روند؟
از باغات و کوهستان ها و تنزهات که مکان بی عیبی ها و خوبی هاست .لذا مردم هم برای بدرقه ی او به آن جا ها می روند .
و یکی از مراسمی هم که مختص ان روز است « گره زدن » سبزه است ؛ که آنان با روح مورد وداع خود عهد ( گره = عقده )می بندند که همدیگر را فراموش نکنند و تا سال دیگر برای تجدید دیدار باهم خود را همواره در مسیر نیکی هاآماده نگاه دارند.
بخشی از فرمایشات ارزشمند دکتر علی هشترودی در کلاس شرح نهج البلاغه که در ذیل « خطبه بیان » فرموده اند - زنجان.