وقتی گفتم به غنی‌سازی ۲۰ درصد ظرف ۴ روز می‌رسیم، گفتند صالحی بولوف زده است/ باید مثل ارتش آماده باشیم/ در عملکرد دانشمندان و متخصصان صنعت هسته‌ای معجزه می‌بینم

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا، «علی‌اکبر صالحی»، رئیس سازمان انرژی اتمی، در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری درباره رونمایی از 83 دستاورد هسته‌ای در روز ملی فناوری هسته‌ای گفت: صنعت هسته‌ای یک صنعت وسیعی است و حوزه‌های متعددی را در بر می‌گیرد. الان از سر ریز این فناوری می‌توانیم در حوزه‌های مختلف مثل سلامت و ... استفاده کنیم. در حوزه سلامت تا به امروز سه نوع سانتریفیوژ به وزارت بهداشت تحویل دادیم. به وزارت نفت نیز سال گذشته یک سانتریفیوژ را تحویل دادیم که بسیار پیشرفته است.

معاون رئیس جمهور ادامه داد: یک ماشین سانتریفیوژ دکانتر که امروز رونمایی شد نیز به وزارت نفت تحویل داده خواهد شد. این سانتریفیوژ گل‌های حفاری در چاه‌های نفت را بازیابی می‌کند و تعداد این نوع سانتریفیوژها در دنیا انگشت شمار است. 

صالحی درباره انتقال کیک زرد تولیدی کارخانه اردکان به یوسی‌اف اصفهان نیز خاطرنشان کرد: قبلا تصور داشتیم که در زمینه معادن اورانیوم فقیر هستیم. از اواخر 1388 و 1389 توانستیم اکتشاف هوایی را شروع کنیم. الان حدود 78 درصد مساحت کل ایران را اکتشاف هوایی کرده‌ایم و خوشبختانه موارد امیدبخش را زیاد دیدیم و می‌توانیم بگوییم اگر غنی نیستیم، ولی فقیر هم نیستم. 

رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: امیدواریم در سال 1397 تولیدات در اردکان به رقم قابل توجهی برسد و هر سال که پیش می‌رویم تولید ما زیادتر شود.

معاون رئیس جمهور کشورمان گفت: ایران از نظر اورانیوم در وضعیت مناسبی است و با اکتشافاتی که انجام شده می‌توان گفت وضعیت‌مان مناسب است. زمانی که بخش باقیمانده از اکتشاف هوایی به خصوص در مناطق مرزی کشور  از جمله در مناطق مرزی شمالی و شرقی تکمیل شود، خیلی امیدوار کننده است و می‌توان گفت که به آن اندازه اورانیوم داریم که نیازهای داخلی را تامین کنیم.

صالحی درباره آخرین وضعیت راکتور تحقیقاتی تهران نیز بیان کرد: عمر سنی راکتور حدود 50 سال است ولی عمر مفید حدود 40 سال است. نیم قرن از راکتور تهران به لحاظ سنی می‌گذرد که دیدیم راکتور پیر شده و حتی اتاق کنترل آن بسیار قدیمی شده بود و از دو سال پیش اقدام کردیم و اتاق کنترل بهینه سازی شده بود و الان دو اتاق کنترل داریم و اتاق کنترل قدیمی را نیز حفظ کردیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه خود راکتور را کاملا بازسازی کردیم، اظهار داشت: طبقه زیرین در راکتور هشت کانال پرتودهی داشت که استفاده نشده بود و تمام این کانال‌ها پوسیده بود که یکی را جاسازی کردیم و سازمان در حال ساخت هفت تای دیگر است. 

وی گفت: راکتور فعال خواهد شد به گونه‌‌ای که از هر قابلیتی که دارد بتوانیم استفاده کنیم و عملا ما یک راکتور ساختیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره فناوری کوانتومی نیز بیان کرد: یکی از مسئولیت‌های ما رصد کردن فناوری‌های نوین در جهان است، یکی از فناوری‌های جدید در دنیا فناوری کوانتومی است و دنیا تازه به این فناوری ورود کرده است. 

وی ادامه داد: این فناوری کوانتومی در چند بخش فعالیت خود را شروع کرده است از جمله در محاسبات کامپیوتری، ارتباطات و ... در سازمان انرژی اتمی توانستیم این کار را انجام دهیم و آزمایش در هم تنیدگی فوتون را انجام داده‌ایم. ما اولین کشور در جهان اسلام هستیم که این کار را انجام داده‌ایم و دو سه سال در این زمینه کار کردیم.

صالحی در ادامه این گفت‌وگو درباره ارزیابی از اجرای برجام نیز خاطرنشان کرد: قریب 2 سال از برجام می‌گذرد. در بعد فنی الحمدالله کارها جلو می‌رود و 20 فروردین هم این را نشان داد. بروید فردو، نطنز و بوشهر را ببینید و به مردم گزارش دهید. برخی در افکار عمومی به گونه‌ای وانمود کردند که گویی صنعت هسته‌ای خوابیده است. الان در فردو هزار و 44 ماشین سانتریفیوژ در فردو نصب شده داریم و تعدادی از آنها هم در حال چرخش هستند که گاز به آنها تزریق نمی‌شود ولی هر زمان اراده شود به ماشین‌های سانتریفیوژ در نطنز گاز تزریق شود این کار را می‌کنیم و در عرض 4 روز می‌توانیم گاز را به سانتریفیوژها تزریق و فعالیت 20 درصد را در فردو آغاز کنیم. امیدواریم به اینجا نرسیم، ولی چالشی است که وجود دارد.

وی گفت: فردو فعال است و تاسیسات جدیدی در فردو ایجاد شده است. تست‌های لازم در زمینه ایزوتوپ‌های پایدار در حال انجام است، روس‌ها همکاری خوبی دارند و امیدواریم در آینده نه چندان دور ایزوتوپ‌های پایدار مورد نیاز را در فردو تولید کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره راکتور اراک (خنداب) نیز بیان کرد: در برجام اصرارمان بر این بود که متولی طراحی راکتور ایران است و همه کارها را ایران انجام می‌دهد، ولی ما استقبال می‌کنیم از اینکه آنها طراحی‌های ما را مرور و بررسی کرده و تایید کنند. در حال حاضر طراحی مفهومی پایان یافته، کارشناسان ما با کارشناسان چینی تبادل علمی کردند و نهایتا مهر چین را روی طراحی مفهومی داریم و نه فقط چین، بلکه آمریکا و اروپایی‌ها طرف مقابل نیز آن را تأیید کرده‌اند و طراحی پایه هم مورد تایید قرار گرفته است. چون ایمنی در حوزه فناوری هسته‌ای امر بسیار مهمی است، با اطمینان خاطری در این زمینه قدم برمی‌داریم. 

صالحی خاطرنشان کرد: بخش قابل توجه طراحی تفصیلی پایان یافته و به چینی‌ها ارائه شده و قدم بعدی ساخت تجهیزات است که وارد گفت‌وگوی قراردادی شده‌ایم. ما از برنامه 5 ساله جلوتر هستیم و امیدواریم در سه سال آینده شاهد راه‌اندازی راکتور اراک باشیم.

وی گفت: در افکار عمومی تصور این بوده که راکتور اراک کار می‌کرده و بعد در مذاکرات برجامی آن را متوقف کرده‌ایم. این راکتور هنوز عملیاتی نشده بود، هنوز خیلی از تجهیزات آن تأمین نشده بود و سوختش را تست نکرده‌ بودیم. 

صالحی ادامه داد: اگر راکتور سابق را ادامه می‌دادیم خیلی از کارها را نمی‌توانستیم انجام دهیم، چون شار (جمعیت) نوترونی آن پایین بود. در حال حاضر در حال فراهم کردن امکانات آزمایشگاهی جدید در این راکتور هستیم.سوختی که قرار است برای راکتور بگیریم نیز سوخت قابل اطمینانی است.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره صادرات آب سنگین نیز گفت: ما 70 تن آب سنگین صادر کردیم و مقداری جزیی نیز علاوه بر آن صادر کردیم، الان در حال گفت‌وگو با برخی کشورها برای صادرات بیشتر آب سنگین هستیم. در ازای صدور آب سنگین به روسیه کیک زرد گرفتیم و در ازای ارسال آب سنگین به آمریکا وجه‌ آن را دریافت کردیم.

صالحی درباره میزان کیک زرد در کشور گفت: قبل از انقلاب حدود 550 تن کیک زرد داشتیم و بعد از برجام توانستیم حدوداً 400 تن به آن اضافه کنیم، یعنی حدوداً 950 تن.

وی گفت: انتقال کیک زرد از قزاقستان از جمله توافقات جانبی با 1+5 بود که قرار بود 600 تن کیک زرد از قزاقستان بگیریم و 300 تن نیز چرخشی وارد کرده و تبدیل به UF6 کرده و به قزاقستان بدهیم که این متوقف شده و دوستان وزارت خارجه در حال پیگیری این موضوع هستند. وقتی رئیس جمهور قزاقستان به ایران آمده بود قرارداد امضا شده بود، ولی با کارشکنی انگلیس متوقف شد.

معاون رئیس جمهور همچنین درباره خروج آمریکا از برجام و پاسخ ایران نیز گفت: تصمیم گیری در این زمینه با هیأت نظارت بر برجام و مقامات ارشد کشور است. به لحاظ فنی ما اگر مثل ارتش تلقی شویم، ما باید آماده باشیم، وقتی فرمانده اعلام حرکت داد، آذوقه، فشنگ و تفنگمان هست و همه چیز آماده است و در حوزه‌های مختلف فناوری هسته‌ای می‌توانیم به سرعت برگردیم. 

رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین درباره پیشران هسته‌ای گفت: وقتی دستور این پروژه صادر شد ما کار را شروع کردیم و باور نمی‌کنم اینقدر جلو رفته باشیم. امروز یک دستاورد را در زمینه پیشران هسته ای به نمایش گذاشتیم که تحت عنوان سامانه سنجش فرآیندی است. 

صالحی افزود: الان پنج کشور پیشران نظامی هسته‌ای دارند، هند سال گذشته جزو این کشورها شد و ششمین کشوری بود که دارنده پیشران نظامی هسته‌ای شد. 

وی بیان کرد: قدم‌های بلندی را برداشتیم و نسبت به آنچه در ذهنم بود خیلی جلوتر هستیم. طراحی مفهومی پیشران هسته‌ای را انجام داده و طراحی محاسباتی را انجام داده‌ایم و باید تست‌های لازم را انجام دهیم که نیازمند کار وسیعی است.

رئیس سازمان انرژی اتمی در پایان و درباره سرمایه‌گذاری برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس در بحث نیروگاه‌های هسته‌ای نیز گفت: آنها دارند باتری می‌خرند. نیروگاه می‌خواهد تولید برق کند مثلا یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس از یک کشور چهار نیروگاه خریده که آن کشور نیروگاه را برایش ساخته و خودش هم تضمین کرده که راهبری کند و این که نمی‌شود نیروگاه؛ بعد 40 الی 50 سال هم جمع می‌کنند و می‌برند. این می‌شود یک باتری که البته این باتری خیلی بزرگ است.

وی با بیان اینکه الان نیروگاه بوشهر را بچه‌های خودمان اداره می‌کنند، گفت: 800 مهندس آنجا داریم که افتخار می‌کنیم. تجهیزات بوشهر را بومی سازی می‌کنند. خیلی با ما فرق می‌کنند و ما در شرایط دیگری هستیم.