آژیر خطر در سوریه به صدا در آمده است؟

به گزارش گروه روی خط رسانه های خبرگزاری برنا؛ در حملاتی از سوی جنگنده های رژیم صهیونیستی به پایگاهی در سوریه چند مدافع حرم ایرانی به شهادت رسیدند، باید دید ایران چگونه به این حملات واکنش نشان خواهد داد.

از سه از روز گذشته عملیات روانی و رسانه‌ای گسترده‌ای پیرامون ادعای حمله شیمیایی دولت سوریه به منطقه دوما از سوی رسانه‌ها آغاز شد که در نهایت این موضوع پای حکام کشورهای درگیر در مساله سوریه از جمله آمریکا و روسیه را نیز به میدان رقابت لفظی باز کرد و دو طرف یکدیگر را به مداخله و ایحاد نامنی در سوریه محکوم می‌کنند.

اما همزمان با این ادعاها، رژیم صهیونیستی در حملات موشکی به فرودگاه تی چهار در شهر حمص سوریه 15 نظامی به شهادت رسیدند. براساس گزارش های خبری از اوضاع سوریه در این حملا 7 مدافع حرم ایرانی نیز به شهادت رسیدند. بنا بر این گزارش، حامد رضایی از شهر تهران، اکبر زوار جنتی از تبریز، مهدی لطفی نیاسر از شهر قم، عمار موسوی از اهواز، مرتضی بصیری پور از خراسان جنوبی، مهدی دهقان یزدلی از کاشان و حجت الله نو چمنی به درجه رفیع شهادت نائل آمدند.

اسرائیل در ماههای اخیر سلسله حملات هوایی و موشکی به برخی از مواضع ارتش سوریه داشته است. پایگاه تی 4 در دوماه اخیر دو بار هدف حمله هوایی قرار گرفته است. اواخر بهمن ماه گذشته رژیم صهیونیستی این پایگاه نظامی را نیز یک بار دیگر به بهانه حمله یک پهپاد ایرانی مورد حمله قرار داده بود.

علی اکبر ولایتی، مشاور بین الملل رهبر معظم انقلاب که برای دیدار با مقامات سوری در این کشور به سر می برد در واکنش به شهادت چند تن از مدافعان حرم این حملات را «جنایت» نامید و آن را به اسرائیل مرتبط دانست. مشاور رهبر انقلاب گفته است:«مدافعان حرم همچنان در کنار ملت و دولت سوریه با دشمنان امت اسلامی به ویژه رژیم صهیونیستی و اربابانشان در این کشور مبارزه و ایستادگی می‌کنند.»

در یکسال گذشته برخی از مقامات رژیم صهیونیستی اعلام کرده اند که ساخت پایگاه نظامی دائمی ایران در سوریه را تحمل نخواهند کرد و به این بهانه به برخی از مواضع ارتش سوریه در پایگاه های نظامی و فرودگاه های این کشور حملاتی ترتیب داده است.

از سوی دیگر مقامات غربی به دنبال ایجاد شبکه ای از اتهامات علیه دولت های سوریه، ایران و روسیه به بهانه حملات شیمایی ارتش سوریه به دوما هستند. دوما آخرین نقطه در غوطه دمشق است که در دست تروریست های مورد حمایت غرب و کشورهای عربی متخاصم قرار دارد. در هفته های اخیر تروریست ها متحمل شکست های سنگینی شده و مجبور به ترک غوطه شرقی شده اند. رسانه های غربی مدعی هستند که بر اثر حمله شیمیایی با گاز سارین به دومای سوریه بیش از 70 نفر تا کنون کشته شده اند. سوریه این حملات را ساختگی دانسته که برای فشار به ارتش این کشور جهت متوقف کردن روند پاکسازی غوطه شرقی سناریوسازی شده است.

در همین حال رسانه های کشور عراق تصاویری را منشتر کردند که نشان از ساختگی بودن حملات شیمیایی داشت. در فضای مجازی عراق ادعاهای کشورهای غربی در باره استفاده از سلاح های شیمیائی توسط ارتش سوریه یک نمایشنامه ای مشابه نمایشنامه امریکا و متحدانش علیه عراق در سال 2003 تلقی شده است.

آمادگی ترامپ برای حمله نظامی به سوریه؟!

از سوی دیگر برای تکمیل این سناریوی مضحک، دونالد ترامپ در اظهاراتی در روز دوشنبه اعلام کرد که در ظرف 48 ساعت آینده تصمیمات مهمی در زمینه بحران سوریه خواهد گرفت. همچنین ناوهای آمریکایی در دریای مدیترانه مستقر شده اند. روز گذشته خبرگزای رویترز به نقل از مقامات آمریکایی اعلام کرد که واشنگتن گزینه پاسخ نظامی جمعی به حملات شیمیایی در سوریه را بررسی می کند. رئیس جمهور آمریکا بامداد امروز در دیدار با فرماندهان ارتش این کشور در کاخ سفید اعلام کرد که «امشب و یا خیلی زود درباره حمله شیمیایی به دوما تصمیم‎گیری می‎کنیم.»

دونالد ترامپ با بیان اینکه دولت سوریه مسئول حمله شیمیایی دوما است، افزود: «با حمله شیمیایی در سوریه مقابله خواهد شد.»

در همین زمینه شورای امنیت سازمان ملل جلسه فوق العاده برای بررسی ادعای حملات شیمایی به دوما برگزار کرد که در این جلسه نمایندگان روسیه و آمریکا حملات لفظی شدیدی علیه یکدیگر داشتند. در همین حال استفان دی‌میستورا نماینده ویژه سازمان ملل متحد درامور سوریه ساعتی پیش در این نشست اظهار داشت:« ما نمی‌توانیم صحت گزارشات در خصوص حمله شیمیایی به «دوما» را تأیید کنیم ولی نمی‌توانیم بی‌تفاوت هم باشیم. » وی در ادامه با درخواست خویشتنداری از طرف های درگیر و دخیل افزوده است:« گزارش‌هایی هم به ما رسیده از حمله موشکی امروز صبح به پایگاه «تی ۴» ارتش سوریه؛ هیچ‌کس تاکنون مسئولیت آن را قبول نکرده و آمریکا و فرانسه هم گفته‌اند که در آن دست نداشته‌اند. با این حال ایران، روسیه و سوریه می‌گویند که شاید این حملات کار اسرائیل باشد.»

وایسلی دبنزیا، نماینده روسیه در نشست شورای امنیت گفته است: «آمریکایی‌ها به معارضین آموزش دادند تا با استفاده از سلاح‌های شیمیایی بهانه‌ای برای حمله به سوریه ایحاد کنند.» نیکی هیلی، نماینده آمریکا نیز با متهم کردن دولت سوریه در کشتار مردم کشورش با دستان خونین و همچنین همکاری ایران و روسیه در حمایت از کشتارها اعلام کرد که شورای امنیت اقدام کند یا نه، آمریکا خودش به حمله شیمیایی در سوریه واکنش نشان خواهد داد.

از سویی وزیر امور خارجه ایران طی پیامی در توئیتر نوشت که تهدیدات رئیس جمهور آمریکا برای انجام اقدامات تحریک آمیز تجاوزکارانه، پیامی در حمایت از افراط گرایان است.

تحرکات دیپلماتیک ایران و روسیه برای هماهنگی بیشتر در سوریه

"الکساندر لاورنتیف"، نماینده ویژه پوتین در امور سوریه در جریان سفر اعلام‌نشده و غیرمنتظره خود به تهران، روز سه‌شنبه، با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در مورد آخرین تحولات سوریه و همچنین حمله اخیر اسراییل به این کشور و تهدیدات رییس جمهور آمریکا مبنی بر مداخله نظامی در امور سوریه گفت‌وگوی طولانی و محرمانه‌ای داشته است. این ملاقات به‌خلاف روند معمول ایران در خصوص اعلام خبر ملاقاتهای لاورنتیف با شمخانی، انعکاس رسانه‌ای نداشته است. گفتنی است روز دوشنبه خبری مبنی بر آماده‌باش کامل نیروهای مسلح روسیه در سوریه و هشدار این کشور به اسرائیل منتشر شده بود که حاکی از افزایش تنش میان آمریکا و روسیه و آمادگی برای پاسخگویی به هرگونه تصمیم ترامپ در مورد مداخله در سوریه است.

المصدر نیوز با انتشار گزارشی در پایگاه اینترنتی خود نوشت ارتش روسیه به‌طور ناگهانی نیروهای خود را به‌حال آماده‌باش کامل جنگی درآورده است. این منبع خبری همچنین از تحرک خودروهای جنگی و سامانه‌های موشکی روسیه در سراسر این کشور خبر داد. رسانه‌های ترکیه نیز اعلام کردند جنگنده‌های روس امروز دست‌کم چهار بار بر فراز ناوشکن آمریکایی یو.اس.اس. دونالد کوک، "USS Donald Cook" مستقر در آب‌های دریای مدیترانه پرواز کردند.

برخی از تحلیلگران از قریب به وقوع بودن حملات نظامی در سوریه خبر داده اند. عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر بارز جهان عرب اظهارات ترامپ را اعلام جنگ علیه روسیه دانست و پیش‌بینی کرد که روسیه و سوریه به‌طور مشترک به حمله احتمالی آمریکا به سوریه پاسخ خواهند داد و این امر هزینه گزافی برای واشنگتن و متحدانش به‌همراه خواهد داشت.

اما آیا با توجه به حملات هوایی اسرائیل به سوریه و حالت نظامی گرفتن آمریکا در مدیترانه حملات تمام عیار به سوریه جدی خواهد بود؟ هرچند در این بین به نظر می رسد پاسخ قاطع ایران به تجاوز رژیم صهیونیستی به سوریه و به شهادت رساندن برخی از مدافعان حرم از طرقی صورت خواهد گرفت و تهران با توجه به مکانیسم های منطقه ای در وقت مقتضی این جنایت را بی پاسخ نخواهد گذاشت ولی بسیار بعید به نظر می رسد که آمریکا خود را وارد جنگ تمام عیاری علیه سوریه کند.

در تابستان سال 1392 نیز آمریکا دولت سوریه را متهم کرده بود که در حمله به حومه دمشق علیه مخالفان از سلاح شیمایی استفاده کرده است. باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا، دمشق را تهدید به حمله نظامی کرد و ناوهای جنگی این کشور نیز در دریای مدیترانه مستقر شدند. تحرکات نظامی واشنگتن در آن سال چنان جدی بود که بسیاری از ناظران معتقد بودند که جنگ شدیدی در منطقه آغاز خواهد شد.

حتی کنگره آمریکا قصد داشت تا مجوز جنگ با سوریه را برای دولت این کشور صادر کند. این حملات تقریباً با سخنرانی یک سال پیش رئیس‌جمهوری وقت آمریکا باراک اوباما مصادف گشت، که در آن استفاده از تسلیحات شیمیایی در سوریه را به عنوان خط قرمزی برای آغاز مداخله نظامی آمریکا در درگیری‌های سوریه اعلام کرده بود. در حملات شیمایی که در اوت 2013 به غوطه نزدیک به 350 نفر بنا بر اعلام رسانه های غربی کشته شدند. اما بر خلاف آنچه که آمریکا مدعی بود، تحقیقات میدانی دو خبرنگار در حومه دمشق نشان می داد که سازمان اطلاعات عربستان به ریاست بندر بن سلطان در این مناطق به صورت گسترده تسلیحات شیمیایی توزیع کرده بود.

با وجود تهدید اوباما برای حمله به سوریه، این کار هرگز صورت نپذیرفت. تدابیر سیاسی ایران و روسیه و رضایت دولت سوریه برای خارج کردن تجهیزات شیمایی از این کشور مانع از آن شد تا دولت اوباما بهانه ای برای حملات داشته باشد. آمریکا هرگز موفق نشد تا ادعاهای خود را ثابت کند و مشخص شد که سناریوی ساختگی ائتلاف متخاصم در سوریه برای حملات نظامی به این کشور بوده و نقش عربستان به عنوان تامین کننده اصلی تجهیزات شیمایی برای ترویست ها برملا شد. از سوی عدم حمله نظامی آمریکا در آن مقطع توسط اوباما باعث تیرگی روابط این کشور با عربستان برای مدتی کوتاهی شد.

ادعای حمله شیمایی ارتش سوریه در برخی مناطق این کشور همواره باعث ملتهب شدن بحران سوریه در سال های اخیر بوده است. در سال گذشته نیز آمریکا به این بهانه 40 موشک کروز به برخی از مواضع ارتش سوریه شلیک کرد ولی هرگز نتوانست بهانه حمله گسترده به این کشور را پیدا کند.

مواضع قاطع روسیه و ایران در مقابل تهدیدات غرب در چنین شرایطی باعث عقب نشینی ائتلاف متخاصم برای حمله نظامی تمام عیار به سوریه شده است. آنچه واضح است، عصبانیت کشورهای غربی و متحدان آنها در منطقه به خاطر پیروزی های ارتش سوریه بر علیه تروریست هاست. تحولات ماههای اخیر نشان می دهد بخش عمده ای از این کشور از حضور تروریست ها پاکسازی شده و هر آن انتظار پیروزی قطعی می رود، در همین زمان است که به طور ناگهانی حملات شیمایی در مناطقی صورت می گیرد تا فشارهای سیاسی و تهدید نظامی علیه سوریه بار دیگر با شدت بیشتری در دستور کار قرار گیرد و اوضاع ملتهب شود. اوضاع التهابی باعث می شود تا فضای تنفسی بیشتری در اختیار گروه های تروریست مسلح قرار گیرد و به این شکل مانع از پیروزی های ارتش سوریه و متحدانش شوند.

به طور قطع می توان گفت که رویکرد منطقه ای ایران در سوریه که معمار اصلی ان سردار قاسم سلیمانی است، تا به امروز شرایطی را فراهم ساخته که علاوه بر شکست سنگین ترویست های مورد حمایت غرب و کشورهای عربی خودکامه منطقه، قدرت منطقه ای کشور را نیز افزون ساخته و هرگونه ماجراجویی جدید برای آمریکا را تا حد زیادی با هزینه های غیر قابل انتظار همراه خواهد ساخت.

هرچند نباید نقشه شوم دشمنان را برای فشار بر سوریه و متحدانش دست کم گرفت ولی دست برتر این ائتلاف در سوریه و قدرت بالقوه و بالفعل آن زمینه تحرکات نظامی گسترده را کاهش داده است. تهران به هر حال انتقام خون شهیدان خود در حملات نظامی رژیم صهیونیستی را به اشکال مختلف خواهد گرفت تا عرصه برای این رژیم منحوس تنگ تر از گذشته شود. با این وجود در میدان بزرگتر بحران سوریه با وجود تهدیدات ترامپ برای حمله نظامی به این کشور شاید به مانند گذشته شاهد افزایش حمایت نظامی و مالی از تروریست ها و تجاوزاتی در قالب حملات موشکی محدود باشیم ولی این کشور ریسک رویارویی با ائتلاف قدرتمند ایران – روسیه و سوریه را در شرایط کنونی راحت نمی تواند به اجرا برساند.

سناریوهای بازی شیمیایی آمریکا

با افزایش تعداد کشته‌های «بازی شیمیایی» در دوما در غوطه شرقی دمشق، طبق انتظار، آمریکا به شدت سوریه و سپس روسیه را متهم کرد. اما برخلاف وزارت خارجه آمریکا که خواستار واکنش فوری جامعه بین‌الملل شده است، برخی تحلیل‌گران آمریکایی از امکان واکنش نظامی آمریکا سخن می‌گویند. آیا آمریکا به سوریه حمله می‌کند؟ دو سناریو در ادامه بررسی می‌شود اگرچه سناریوهای دیگری نیز وجود دارد.

سناریوی نخست

در فروردین‌ماه ۹۶، ترامپ در واکنش به آن‌چه حمله شیمیایی ارتش سوریه به خان شیخون می‌نامید، دستور حمله موشکی را به پایگاه هوایی الشعیرات صادر کرد. پس اکنون، امکان این‌که ترامپ دوباره در پی واکنش نظامی باشد، وجود دارد. چه بسا واکنش نشان ندادن ترامپ در قبال ماجرایی که تعداد کشته‌هایش از خان‌شیخون بیشتر است، نوعی انفعال تلقی شود، حتی اگر اقدام غیرنظامی دیگری هم انجام دهد.تیم ترامپ در شرایط کنونی، تندروتر از سال قبل شده است. پمپئو به‌زودی وزیر خارجه می‌شود و بولتون هم مشاور امنیت ملی ترامپ شده است. مشخصا بولتون، به راهکارهای سخت بیشتر اصرار دارد.بر اساس این‌ دو نکته و با این پیش‌فرض که ترامپ مخالف حمله‌ گسترده است و با توجه به معادلات میدانی و سیاسی صحنه‌ سوریه، به نظر می‌رسد احتمال واکنش نظامی مستقیم آمریکا وجود دارد اما سطح آن، در صورت وقوع نمی‌تواند فراتر از حمله نقطه‌ای (مانند سال گذشته) باشد.

سناریوی دوم

اما احتمال دیگر، با محوریت آینده جیش الاسلام طرح می‌شود. واقعیت این است که حمله نظامی آمریکا به سوریه اگر نتواند سرنوشت جیش الاسلام را تغییر دهد، چندان منافعی برای عربستان نخواهد داشت. بنابراین با احتساب وابستگی جیش الاسلامِ تحت محاصره در دوما به عربستان و امکان لابی ریاض برای واکنشی درخور از سوی واشنگتن، یک گزینه‌ محتمل می‌تواند این باشد؛ آمریکا به همراه متحدانش فشاری سخت بر روسیه و سوریه وارد آورند تا شرایط برای خروج کامل جیش الاسلام از دوما فراهم شود. البته اکنون هم این شرایط فراهم است اما مقصد، مطلوب تمامی رهبران جیش الاسلام نیست. مقصد کنونی جرابلس یا ادلب است. طبیعی است که عربستان از انتقال گروهی وابسته به خود به مناطق زیر نفوذ ترکیه رضایت نداشته باشد. پس این امکان وجود دارد که با اعمال نفوذ عربستان و تهدیدات آمریکا، انتقال اعضای جیش الاسلام از دوما به منطقه‌ای در جبهه جنوب – درعا عملیاتی شود که ترکیه نفوذی در آن‌‌جا ندارد. منطقه دیگر، می‌تواند التنف در مرز عراق، سوریه و اردن باشد که یکی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در آن‌جا مستقر است.

منبع:جهان نیوز