در شصت و نهمین نشست ترویج کتاب‌خوانی:
محیط ترویج کتاب‌خوانی باید خلاقانه باشد
شیوه‌های ترویج کتاب‌خوانی امری خلاقانه و غیروابسته به طرح درس و دستورالعمل و وابسته به محیط و شرایط است.
به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ شصت و نهمین نشست ترویج کتاب‌خوانی با حضور مامک یحیی‌پور و نادر موسوی‌فاطمی در کتابخانه‌ی مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
این نشست با عنوان «آفرینش‌های هنری و ترویج خواندن» به بررسی فعالیت‌های آفرینش‌های هنری در کانون و تعاریف متفاوت و تعبیرهای جهانی از مقوله‌ی «خواندن» پرداخت.
بر این اساس موسوی‌فاطمی نخستین سخنران این نشست بود. این کارشناس ارشد ارتباط تصویری در ابتدای سخنان خود از حضار خواست تا تعاریف متنوعی از خواندن ارایه دهند. خواندن برای درک بهتر، خواندن برای سرگرمی، خواندن برای لذت، خواندن برای یادگیری زندگی، آوازخوانی، فراخوانده شدن، ذهن‌خوانی، نشانه‌خوانی و نقد برخی از این مثال‌ها بود که از سوی شرکت کنندگان مطرح شد.
مولف کتاب «هنر در دنیای کودکان» در ادامه عنوان کرد: «اگر ما هنر را راهی برای رسیدن به پویایی بدانیم آن را یک نوع از خواندن می‌دانیم.»
موسوی‌فاطمی گفت: «ما در خواندن به چیستی و چرایی و چگونگی کلمه‌ها فکر می‌کنیم. چون تا وقتی که ما بر اساس داده‌های گذشته با هر چیزی روبه‌رو می‌شویم ذهن ما به همان اندازه بسته می‌شود. خواندن برای ما وابسته به زبان است و نه زبان بیان، بلکه ما خواندن را پدیده‌ای می‌دانیم که به سبب آن می‌توانیم با جهان و با خود تعامل برقرار کنیم.»
کارشناس نشست «آفرینش‌های هنری و ترویج خواندن» تاکید کرد: «زمانی که ما به دنیا می‌آییم در واقع عده‌ای دور و بر ما هستند. آن‌ها با این نیت در کنار ما قرار می‌گیرند که به ما بگویند در این دنیا چطور دوام بیاوریم. پس اولین ارتباط بین ما به واسطه‌ی یکی از تعاریف خواندن است. اما این تجربیات از مکتوبات به دست آمده. با این نگاه می‌فهمیم که همه چیز می‌تواند کتاب باشد. ما به دنیا می‌آییم و شروع می‌کنیم به زندگی در میان داده‌های فراوان که به سمت ما می‌آیند. دائما در حال انجام کارهایی هستیم برای برآورده کردن نیازهایمان. و می‌توانیم از خودمان بپرسیم که مشغول چه کاری هستیم؟ و دنبال چه می‌گردیم؟ ما در حال خواندن‌ایم.»
این مربی کارگاه‌های هنر و خلاقیت، خواندن را ترویج تفکر بشر برای کشف جهان و روبرو شدن آن‌ها با خویشتن عنوان کرد و با این تعریف به بخش نخست سخنان خود پایان داد.
مامک یحیی‌پور دومین سخنران این نشست بود. وی در همان ابتدا فعالیت‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را مد نظر قرار داد و درباره‌ی آن‌ها سخن گفت. وی تعریفی عمومی از خواندن بیان کرد و پرسید: «حالا ما چه‌طور بچه‌ها را به این فرآیند علاقه‌مند کنیم؟»
یحیی‌پور که تحصیلاتش را در رشته‌ی کارشناسی ارشد ارتباط تصویری به پایان برده است، بیان کرد: «ترغیب به خواندن، خواندن را ترویج می‌دهد.»
این مدرس هنر در پاسخ به سوال مطرح شده گفت: «همان‌طور که می‌دانید اگر ما بچه‌ها را ترغیب کنیم تا با کلمات، زندگی و معانی آن را درک کنند می‌توانیم آن‌ها را به امر خواندن هدایت کنیم. در فعالیت‌های هنری از تصویر به عنوان یک پل استفاده می‌شود و مربیان نقش موثری در این راه دارند. آن‌ها باید مسیر کشف و هدایت اعضا را بر عهده بگیرند و در واقع باید گفت نقش باغبان را دارند. باغبان، انواع درخت‌ها و شیوه‌ی پرورش آن‌ها را می‌داند و از آن‌ها توقع دارد با توجه به ویژگی‌های خود به بار بنشینند. مربی نیز همین وظیفه را دارد. اما فرصت کشف را برای عضو فراهم می‌کند و این فرآیند را به خود او می‌سپرد و در این مسیر از خواندن کتاب بهره می‌برد.»
یحیی‌پور گفت: «در همین راستاست که معتقدیم تصویرگری‌های یک کتاب مهم است و تصویرگر باید ویژگی‌های شناختی و تفاوت‌های فردی کودک و نوجوان را بشناسد و با همین نگاه گاهی نقدهایی بر کتاب‌های انتشارات کانون نیز وارد است. که باید به مسایل و راه‌کارهای حل مشکل پرداخت. نکته‌ی دیگری که خوب است در این بخش اشاره کنم فضاسازی کتابخانه‌هاست. کتاب‌خانه‌ای که شلوغ باشد مناسب نیست. بنابراین باید اعضای نوجوان خود در این فضاسازی شریک شوند. آن‌ها دوست دارند طرح‌ها و برنامه‌های خود را پیاده کنند و کتابخانه‌های کانون با محول کردن این امر می‌تواند بار مسوولیت مربیان را نیز کم کند.»
این کارشناس درباره‌ی شیوه‌ی تعامل مربی با عضو نیز به بیان مواردی پرداخت: «مربی بایستی شخصیت و هویت کودک را در کار خود حفظ کند. ارتباط موثر نکته‌ی مهم دیگری است که باید به آن توجه داشت. مربی باید به روز باشد و اطلاعات صحیح در حوزه‌های گوناگون داشته باشد. این ارتباط و تسلط یکی از عوامل مهم و موثر در تاثیر و ترویج کتاب‌خوانی است.»
فاطمی با تاکید بر نکته‌های مطرح شده از سوی دیگر سخنران اشاره کرد: «مربی باید نگاه جامعه‌شناسانه و روان‌شناسانه داشته باشد و تابع دستورالعمل خاصی نباشد. شیوه‌های ترویج کتاب‌خوانی امری خلاقانه و غیروابسته به طرح درس و دستورالعمل و وابسته به محیط و شرایط است. باید بدانیم که اطلاعات ما از هر چیز و آنچه در کتاب نگاشته می‌شود مربوط به گذشته است. آیا راه‌کارها مطابق با کودک این عصر است؟ آیا مورد نیاز اوست؟ یک مربی خوب می‌داند که نیازهای لحظه‌ای کودک متفاوت است. بنابراین او از خود می‌پرسد: چرا تشویق کنم؟ چه کتابی را پیشنهاد بدهم؟ چه تاثیری بر او دارد؟»
موسوی‌فاطمی در ادامه‌ی شصت و نهمین نشست ترویج کتاب‌خوانی تاکید کرد: «آیا آنچه از جهان مکتوب بازخوانی می‌شود نیاز «کودک»ی را بیدار می‌کند و برای آن نیاز پاسخی دارد؟»
او بیان کرد: «ما باید بدانیم که سال‌هاست آموزش پژوهش محور در تمام دنیا متداول شده است. به همین لحاظ است که با نگاه به معنای گسترده‌ی خواندن باید کتاب‌خوانی را تبدیل به یک مهارت برای بچه‌ها کنیم.»
مامک یحیی‌پور در پایان سخنان خود بازخوانی برخی فعالیت‌های هنری کانون را خواستار شد. وی میزان استقبال از این فعالیت‌ها را این چنین عنوان کرد: «نقاشی، سفال، خوش‌نویسی، نمایش و پویانمایی، عکاسی، سرود و موسیقی به ترتیب فعالیت‌های مورد استقبال در کانون‌اند. ۵۹۷ مربی و ۴۵ کارشناس و کارشناس مسوول در کل کشور مسوولیت این آموزش‌ها یا نظارت بر آن‌ها را در کانون بر عهده دارند. باید درباره‌ی توزیع عادلانه‌ی این نیروهای انسانی و لزوم افزایش نیرو بازخوانی‌هایی انجام داد. وقت آن رسیده است که رایانه وارد مراکز ما شود و به کمک هنرجویان پویانمایی و عکاسی بیاید. وقت آن است برخی از آثار تجسمی با نرم‌افزارها تولید شوند و ورود این امکانات نیازمند برنامه‌های دقیق است.»
در این نشست سودابه امینی سرپرست آفرینش‌های ادبی و هنری کانون نیز در جمع مربیان فرهنگی هنری کانون حضور داشت. وی در تایید سخن کارشناسان عنوان کرد: «یکی از ماموریت‌های مربیان کانون این است که اعضا را ترغیب به خودشناسی کنند چه با استفاده از امکانات دنیای جدید، چه با استفاده از توانایی‌های خود و چه با بهره‌گیری از فرم کلاسیکی که در کانون وجود دارد.»
امینی ادامه داد: «در این راه آنچه مهم است شناخت خود، هویت شخصی و هویت بومی، ایرانی- اسلامی و ملی است. هدف، آن است که این موارد را درست و دقیق بشناسند و این خیلی مهم است که بچه‌ها خود را دوست داشته باشند. از سوی دیگر نشانه‌شناسی هنر ایرانی یکی از برنامه‌های مهمی است که در دستور کار ما قرار دارد و مربیان برای این امر گام برمی‌دارند.»
او گفت: «در این جلسه فرصت نشد درباره‌ی محتوا بحث شود و بیش‌تر درباره‌ی فرم کاری مربیان هنری صحبت شد. با این حال مهم است بدانیم بچه‌هایی در سراسر کشور هستند که به کانون دسترسی ندارند و نمی‌توانند از تجربیات مربیان استفاده کنند. مهم است برای این امر برنامه‌ریزی و فراتر عمل کنیم. راه‌کار، گسترش بخشی از این فعالیت‌ها استفاده از فضای مجازی و فراخواندن بچه‌ها به فضای کانون است.»
در کتاب فروشی های سراسر کشور؛
ابراهیم حاتمی‌کیا در کارگاه کارگردانی جشنواره جهانی فیلم فجر:
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی