او متولد سال ۱۹۴۱ و یکی از چهرههای برجسته و اصلی سینمای نوین هندوستان، تاکنون ۱۲ فیلم بلند داستانی نوشته و کارگردانی کرده است. او تاکنون در تمامی جشنوارههای مهم جهانی حضور داشته و شش بار جایزه منتقدان جهانی فیلم را کسب کرده است. آدور جایزه انستیتوی فیلم بریتانیا (BFI) بهعنوان خلاقانهترین و نابترین فیلم در سال ۱۹۸۲ را برای فیلم «تلهموش» (Elippathayam) و نشان لژیون افتخار دولت فرانسه: فرمانده در رشته هنر و ادبیات (۲۰۰۴) و جایزه دادا پالکه را نیز که عالیترین افتخار ملی در سینمای هند است در کارنامه خود دارد.
در حاشیه سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر مصاحبهای با او انجام دادهایم که در ادامه میخوانید.
در فستیوال امسال فیلم جدید مجید مجیدی «آنسوی ابرها» محصول مشترک ایران و هند به نمایش درآمد و سال گذشته هم فیلم ایرانی دیگری با همکاری عوامل هندی ساخته شد. نظر شما در مورد چنین همکاریهایی چیست؟
فیلمهای ایرانی در هند بسیار شناخته شده هستند و فیلمسازان ایرانی فیلمهای بسیار خوبی میسازند. فیلمهای ایرانی در بیست و پنج سال گذشته در بالاترین سطح سینمای جهان حضور دائمی داشتهاند. هند هم تولیدات عظیمی دارد. ما از هر همکاری مشترکی استقبال میکنیم. حضور فیلمسازان ایرانی برای ساخت فیلم و همکاری در ایران باعث افتخار و جالب است.
در تمام دنیا سینمای هند را تنها با بالیوود میشناسند، چرا سینمای مستقل هند تا این حد مهجور است؟
چون تبلیغات گستردهای پشت بالیوود است. بالیوود فروش خوبی دارد. مردم فکر میکنند بالیوود نسخه کوچک شده هالیوود است. فیلمهای خوبی به زبان هندی حتی در بمبئی ساخته میشوند، اما بهجز جشنوارهها جای دیگری دیده نمیشوند.
آیا نسل جوان فیلمسازان هندی در سالهای اخیر تغییر مسیر نداده و به سمت سینمای مستقل و هنری متمایل نشدهاند؟
فیلمهای زیادی ساخته شده است، خصوصاً فیلمسازهای جوانی تربیت شدهاند که علاقهمند به تجربه انواع مختلف سینما هستند. هند مثل اروپاست. در اروپا کشورها و زبانهای زیادی وجود دارد. هند هم وضعیت مشابهی دارد. در هند به بیست زبان فیلم ساخته میشود. یک کشور است متشکل از فرهنگهای کوچک. بنابراین انواع مختلف سینما هم دارد. اما در کل میتوانیم بگوییم سینمای تجاری همه جا هست. فیلمهای مستقل در زبانهای مختلف ساخته میشوند، نوعی که میشود آن را سینمای اقلیت خواند. هرگز جذب سینمای بدنه نمیشوند اما بههرحال ساخته میشوند.
تکثر ادیان و فرهنگها چه تأثیری در سینمای هند گذاشته است؟
نمیتوانیم در مورد یک سینمای واحد هندی صحبت کنیم، چندین سینمای هندی وجود دارد. برعکس ایران که یک سینما دارد. در هند فرهنگها و روشهای متفاوتی برای زندگی وجود دارد. طرز رفتار، آگاهی همه چیز از منطقهای به منطقه دیگر فرق میکند و بر روی ادبیات و فرهنگ آن منطقه تأثیر میگذارد. هر چیزی از ریشههایش تغذیه میکند. بالیوود ریشه ندارد. به جایی وصل نیست، به جایی تعلق ندارد و به جایی نمیرود. در مورد مردم یا مشکل خاصی حرف نمیزند. برای فهم آن احتیاج به ذهن آگاهی ندارید.
امسال نسبت به دوره گذشتهای که در جشنواره حضور داشتید چه تغییراتی احساس میکنید؟
سال ۷۴ برای نمایش دو فیلمم به جشنواره فجر آمده بودم. تغییرات زیادی نسبت به آن زمان اتفاق افتاده است. آن زمان سالن سینما در ساختمان کوچکی بود و تمام برنامهها در آن اجرا میشد اما این ساختمان جدید بسیار خوب و مانند نمونههای خارجی یک مرکز فرهنگی است. واقعاً قابل توجه است که چنین مراکزی دارید که میتوانید زمانی را برای تفریح و فیلم دیدن در آن بگذرانید. جشنواره فجر جشن بزرگ سینمای ایران از تمام دنیاست که به سینمای ایران اعتبار میبخشد.
آدرس سایت رسمی جشنواره Fajriff.com و پست الکترونیکی جشنواره Info@Fajriff.com است.
سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر ۱۹ تا ۲۷ آوریل ۲۰۱۸ (۳۰ فروردین تا ۷ اردیبهشت ۱۳۹۷) به دبیری سیدرضا میرکریمی در تهران در حال برگزاری است.