به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست خبرگزاری برنا، بحران آب و کم آبی معضلی در ایران تهدیدی است که مدت هاست فعالان محیط زیست و مسئولان و رسانه های داخلی و حتی خارجی دارند از آن می گویند و می نویسند . البته این بحث، مسئله جدیدی نیست و می توان گفت ریشه در سال های بسیار دور دارد. کارشناسان بارها تاکید کرده اند بحران آب ناشی از مدیریت نادرست بخش کشاورزی و آب است ولی ما همچنان شاهد به کارگیری برخی روش های غیر اصولی از جمله کاشت گونه های نامناسب با اقلیم در برخی مناطق به ویژه مناطق خشک کشورهستیم و روش های ناصحیح آبیاری نیز صدمات جبران ناپذیری به کشور و ادامه زیست در منطقه وارد می کند. سوالی که پیش می آید این است که برای حل این مشکل و جلوگیری از به کارگیری روش های غیراصولی در امر کشاورزی چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در این خصوص با شمس الله شریعتنژاد، نماینده مردم تنکابن, عباس آباد و رامسر و عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی گفت و گویی داشتیم که در ادامه می خوانید.
شریعتنژاد بیان کرد: «متاسفانه فرهنگی در کشورمان جا افتاده است که افراد هر جور بخواهند می توانند کشاورزی کنند و فرهنگ سازی روش های صحیح در حال حاضر قدری مشکل شده است. از طرفی یکی از معضلات پیش رو ما، بیکاری است. افراد به علت بیکاری به منابع طبیعی فشار می آورند تا بلکه به هر طریقی که شده است بتوان تامین معاش کنند.
وی با بیان اینکه از ابتدا بحث الگو صحیح کشت را باید اعمال میکردیم که نکردیم افزود: در حال حاضر گونههای گیاهی در مناطقی کشت میشود که در آن منطقهها به سبب خشکسالی، کاشت چنین گونههایی بسیار غیر اصولی و غیر منطقی است. شاید اگر تنها همین مسئله رعایت شویم، می توانیم قدم بزرگی در راستای حل مشکل آب برداریم.»
نماینده مجلس شورای اسلامی در خصوص راهکارهایی که تاکنون برای حل این مشکل در نظر گرفته شده است، عنوان کرد: «یکی از مباحثی که مجلس در بحث استیضاح مدنظر گرفت، همین مسئله بود. مجلس به جد پیگیر جا انداختن روشهای صحیح کشاورزی است. برای اعمال این تکلیف نیازمند همکاری تمام ارگانهاست. جای تاسف است که در کشوری که با بحران کم آبی و خشکسالی روبروست، بهخصوص در مناطق کم آبتر، کاشت گونههایی رواج دارد که به آبیاری فراوان احتیاج دارد. به عنوان مثال در مناطق خشکسال کشور ما، نه تنها کاشت هندوانه رواج دارد، بلکه بحث صادرات آن هم مطرح است. متاسفانه هنوز موفق نشدهایم این موارد را کنترل کنیم.»
شریعتنژاد افزود: «این مسئله فقط در مناطق خشکسال نیست. در مناطق مرطوب شمالی کشور هم این نگرانی وجود دارد. در مناطق دیگر بحث انتقال منابع آبی برای تامین آب مورد نیازشان مطرح است اما در مناطق مرطوب مردم باید منتظر نزولات جوی باشند تا به منابع آبی مورد نیازشان تامین گردد. کاری هم از دست کسی ساخته نیست چراکه سرمایه گذاری در این بخش صورت نگرفته است.»
وی علت و مانع عدم رسیدگی به چنین معضلاتی را چنین دانست: «محافظهکاری، جلوگیری از بروز تنشهای سیاسی، جلوگیری از افزایش بیکاری، مسائلی است که مانع به کارگیری روشهای صحیح کشت میشود. یکسری اقداماتی هم صورت گرفته است ولی چندان محدود کننده به نظر نمیرسد و شتاب آنچنانی هم ندارد.»
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی درباره اقدامات به کار گرفته شده در حل این بحران در گذشته چنین عنوان کرد: «در گذشته تنها به مصرف صرفهجویی در مصرف آب پرداخته میشد. ولی به مبحث جلوگیری از کاشت گونههای گیاهی که به منابع آبی فراوانی احتیاج دارند چندان جدی پرداخته نشد.»
شریعتنژاد در خصوص به کارگیری روشها و شیوههای نوین آبیاری چنین گفت: «در حال حاضر این روشها در برخی مناطق به کارگرفته میشود ولی حجم بحران کم آبی به قدری زیاد است که حتی به کارگیری این روشها هم نمیتواند مشکل را به طور کامل حل کند. نیازمند سرمایه گذاریهای عظیم هستیم که صورت نمیگیرد. این مسئله استقبال کشاورزان را نیز نیاز دارد که متاسفانه چندان با استقبال روبرو نمیشود. بیشتر این محدودیتها هم در حوزه باغبانی اعمال میگردد. اخیرا در لایروبی هم برخی محدودیتها اعمال شده است. اما با تمام این مسائل، منبع تامین آب ما به قدری کم است که همین روشها هم برای آن کافی نیست.»
نماینده مردم تنکابن، عباسآباد و رامسر در خصوص تعامل بین رسانهها به خصوص رسانه ملی و ارگانهای دخیل در امر هشدار و فرهنگسازی گفت: «قطعا در رسانهها برنامه هایی وجود دارد، اما دایره این موضوع چنان گسترده و مهم و اضطراری است که تنها با برنامه ریزی رسانه ای و پخش تیزرهای تبلیغاتی در قالب هشدار و آموزش نمی توان راه به جایی برد. رسانه ملی باید تصاویری از فرونشست ها، خشکسالیها، اثر آن بر زندگی و معیشت مردم برنامههایی ارائه دهد، بحث فرهنگی آن بین مردم جا بیفتد تا قانع شوند مشکل موقتی نیست و به عمق و جدیت موضوع پی ببرند.»
وی بحرانیترین مناطق خشکسالی در کشور را استانهای مرکزی مانند فارس، اصفهان، سیستان و بلوچستان، یزد، سمنان و تهران دانست و افزود: «بارندگی در سالی که گذشت، خصوصا در مناطق شرقی کشور بسیار کم بود.»