چرایی و اهمیت پیوستن ایران به FATF

برای جهانی شدن و زندگی در جامعه جهانی امروز نیاز است، کشورها در سازمان­ های متفاوت بین‌المللی عضویت داشته ­باشند. FATF سازمان بین‌المللی است که از دولت‌ها تشکیل شده ­است. یکسری از روابط بین ­المللی با عضویت­ هایی در برخی سازمان­ ها وضع شده ­است که با وجود اینکه از دولت­ ها تشکیل شده ­اند اما نهادهای بین­ المللی فرا دولتی محسوب می ­شوند، FATF نیز از جمله این نهادها است.

FATAتحت­ نظر یک دولت خاص تصمیم­ گیری نمی­ کند، بلکه نهادی با هدف تضمین کردن سلامت پول در گردش جهانی است. مقررات مبارزه با پولشویی شامل قوانینی است که اشخاص و شرکت‌ها را موظف می‌کند در مورد نحوه کسب درآمدشان به دولت‌ها توضیح دهند، از این راه، پول‌هایی که از راه‌های نامشروع، مانند قاچاق، رشوه و تخلف‌های مالی به دست آمده است، برای ورود به بازارهای مالی با دشواری بیشتری رو به رو می‌شود و سلامت نظام مالی و اقتصادی قابل تضمین‌تر خواهد بود.

همین اقدام را که دولت ­ها در واحد کشور خود برای مبارزه با رانت و سلامت اقتصاد انجام می­ دهند، در سازمان FATF  نمود جهانی دارد. اما پس از  حملات تروریستی 11 سپتامبر به برج های دوقلو آمریکا این سازمان بازارهای هدف برای سرمایه‌گذاری را از نظر وجود امکان تامین مالی تروریسم بررسی می‌کنند. پیوستن ایران به FATF امری ضروری است. در شرایطی که آمریکا از برجام خروج پیدا کرده است و فعالیت­ های اقتصادی بی­ المللی و سرمایه ­گذاری در داخل کشور با مشکل مواجه است باید از فرصت­های موجود به درستی استفاده کرد که کشور با مشکلات بیشتر اقتصادی روبه­ رو نشود.

بعد از خروج آمریکا از برجام اگر ایران بخواهد در میان کشورهای حوزه جهانی باشد و بتواند معادلات خود را انجام دهد، نیازمند الحاق به FATF است. به هرحال بحث جابه­ جایی پول و معادلات اقتصادی کشور بین بانکی و همچنین بانک­ های جهانی بسیار اهمیت پیدا کرده ­است. عدم الحاق ایران به FATF امکان اینکه تحریم­ های شدید بانکی را در پی داشته باشد به شدت محتمل است. آنچه در حال حاضر برای فعالین اقتصادی در ایران اهمیت دارد؛ رفع تحریم‌های بانکی است. چرا که برای سرمایه گذاری، مشکل نقل و انتقال پول مشکلات فراوانی ایجاد خواهد کرد همانطور که در گذشته نزدیک شاهد این شرایط بوده ­ایم.

بزرگ‌ترین دستاورد پایان مذاکرات، رفع تحریم‌های بانکی و تسهیل نقل و انتقال پول بود. پس از برجام این امیدواری شکل گرفت که وضعیت اقتصادی با سرعت بیشتری رو به بهبود پیش رود اما خروج آمریکا از برجام معادلات را برهم ریخت. سازمانFATF در جایگاهی است که بی­ شک بر سیستم بانکی و پرداخت ­های نظام بانکی کشور تاثیر خواهد داشت. مبادلات فیزیکی و جهانی ما معادلات بانکی الزامی و اجباری بوده و اکنون در این شرایط الحاق به FATF اجتناب ناپذیر است. عدم همکاری بانک های خارجی با بانک ­های ایرانی به بروز تحول ­های منفی و به ضرر کشور منجر خواهد شد. همانطور که در سالیان پیش بازرگانان ایرانی با مشکلاتی در مبادلات ارزی رو­به­ رو بودند، این بار باز هم برای جذب سرمایه­ گذاری خارجی نیز با مشکل روبه­ رو می ­شویم. در حالی که اقتصاد کشور با تزریق سرمایه خارجی می­ تواند جان تازه ­ای بگیرد.

عدم آمادگی بانک های داخلی، عدم هماهنگی با استانداردهای بین المللی و عدم شفافیت در تبادلات مالی از گذشته باعث شده بود که بانک های خارجی با بانک های ایرانی همکاری نکنند. همانطور که بانک‌های ایرانی باید به روز شوند، مسیر تعامل و تبادلات ارزی آنها نیز باید با دیگر بانک ­های جهانی باز باشد و این ارتباط خود باعث به روز شدن سیستم بانکی خواهد شد. پیوستن ایران به FATF  را نمی توان اجبار و آن را امری جبری و غیرقابل انعطاف دانست اما باید پذیرفت که اجتناب ناپذیر است.  ایران به خوبی می­ توانست قضیه برجام را مدیریت کند و با موفقیت آن را پشت سر بگذارد اما آمریکا در پی بهم زدن آن بود و تا حدودی هم موفق بوده است. باید FATF را منطقی بررسی کرد و با توجه به منافع مردم تصمیم گرفت.