برخورد اروپاییان و آمریکایی ها با اعتیاد کودکان و نوجوانان چگونه است؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، اعتیاد یک بیماری عود کننده مزمن است. این بیماری تنها با درمان کردن معتادان از بین نمی رود چرا که تجربه نشان داده که فرد به دلیل برخی مشکلات در زندگای شخصی و برای رهایی از این معضل به سراغ اعتیاد می رود. چنانچه شرایطی که فرد را به اعتیاد کشیده است اصلاح نشود و امکانات اقتصادی و آموزش های فرهنگی برای او مهیا نشود، امکان بازگشت فرد به اعتیاد بسیار بالا است.

تحقیقات جهانی با نگاهی به آمار اعتیاد در کشورهای مختلف نشانگر این است که اکثر افراد در بازه سنی 15 الی 25 سال به اعتیاد گرایش پیدا می کنند. برخی از این افراد به دلیل شرایط حاد محل زندگی مانند مناطق حاشیه ای و فقرمالی به اعتیاد می گرایند اما فارغ از این دسته ، تعداد بسیار بالایی در سن تحصیل و در اثر مشکلات عاطفی حتی با خانواه  به سمت اعتیاد کشیده می شوند زیرا که حالت سرخوشی  که مواد مخدر ایجاد می کند این تصور را بوجود می آورد که مشکلات حل شده است در صورتی که در دنیای واقعیت مشکلات سرجای خودشان هستند. اعتیاد تنها باعث ایجاد توهم می شود و نه تنها مشکلات را حل نمی کند بلکه  یک مشکل بزرگتر به مشکلات فرد اضافه می کند.

همانطور که گفته شد گرایش به اعتیاد دو شاخصه مهم دارد که اولی وجود مشکلات عاطفی است که فرد برای فرار از این مشکلات به سمت اعتیاد و توهم می رود و شاخصه بعدی سن گرایش افراد به اعتیاد است. غالب معتادان از سنین 15 الی 25 سالگی آن هم عموما در مهمانی ها و دورهمی های دوستانه  با مواد مخدر آشنا می شوندو  به این سمت گرایش پیدا کرده اند، یعنی سنی که در مدرسه در حال تحصیل هستند. و همین تاکید بر این دارد که یکی از کانون های آموزش های پیشگیری از اعتیاد در همه جای دنیا مدارس هستند. در کشور ما نیز این آموزش ها صورت می گیرد.

*آموزش پیشگیری از اعتیاد در 50 درصد مدارس کشور

نادر کیایی منصور، مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش از اجرای آموزش‌های پیشگیری از اعتیاد برای بیش از ۵۰ درصد مدارس کشور از سال آینده خبر داد. وی در این خصوص گفت: « با همکاری سه جانبه وزارت کشور، ستاد مبارزه با مواد مخدر و وزارت آموزش و پرورش، در چارچوب برنامه ملی مبارزه با موادمخدر، فعالیت‌های مربوط به توانمندسازی دانش‌آموزان در برابر اعتیاد و مصرف مواد مخدر در سال تحصیلی آینده گسترش خواهد یافت. برنامه‌های طراحی شده شامل طیف متنوعی از برنامه‌های آموزشی، فرهنگی و مراقبتی بوده و هر سه گروه مخاطب دانش‌آموزان، والدین و کارکنان مدارس را شامل می‌شود. از آنجایی که این نرخ پوشش، بالاترین نرخ پوشش مربوط به برنامه‌های هماهنگ کشوری در سطح مدارس در دو دهه گذشته است، می‌توان امیدوار بود که در صورت تحقق کامل عملیات اجرایی پیش‌بینی شده، موجب شتاب در تحقق سیاست‌ها و برنامه‌های مبارزه با اعتیاد در گروه سنی دانش‌آموزان شود.»

همچنین مدیرکل فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با موادمخدر، وهاب زاده از توزیع درسنامه پیشگیری از اعتیاد برای معلمان سراسر کشور و تدریس آن در کلاس‌های درس در سال آینده خبر داد. وی افزود: «درسنامه‌ای برای کلیه معلمان مقاطع ابتدایی، متوسطه اول و دوم تهیه کرده‌ایم و معلمان موظف هستند این کتاب را که مصوبه آموزش و پرورش و ستاد مبارزه با مواد مخدر را دارد تدریس کرده و چند دقیقه از وقت خود را در کلاس‌های درس به آسیب‌های اجتماعی بویژه اعتیاد اختصاص دهند.»

*دخالت سازمان ملل متحد در مبارزه با مواد مخدر

البته باید گفت که از سوی دفتر مبارزه با جرم و مواد مخدر سازمان ملل متحد، کتابی در این زمینه تدوین شده است که این کتاب به زبان های عربی، روسی، اسپانیایی، آلمانی و... ترجمه شده است و در مدارس برخی کشورها تدریس می شود. این کتاب در زمینه پیشگیری از اعتیاد راهکارهایی را در اختیار معلمان، والدین گذاشته است از جمله آن می توان به توسعه برنامه های آموزشی برای پیشگیری از اعتیاد نام برد.

این مراقبت ها در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا صورت می گیرد. در این گزارش، با اقدامات کشورهای مختلف در خصوص پیشگیری از اعتیاد آشنا می شوید.

*آموزش پیشگیری از اعتیاد از کلاس دوم راهنمایی

در اکثر کشورهای اروپایی ، نیروهای مبارزه با مواد مخدر پلیس به مدارس رفته  و ابتدا  دانش آموزان  را در خصوص قوانین و مقررات مبارزه با مواد مخدر و پیگیری های قانونی خاطیان آگاه می سازند. همچنین مشاوران و روانشناسان در این کشور وظیفه دارند از طریق تعامل گفتاری و حمایت های عاطفی دانش آموزان را از اعتیاد در امان نگه دارند زیرا که اکثر دانش آموزان در اثر مشکلات عاطفی و فرار از واقعیت های زندگیشان به سمت اعتیاد کشیده می شوند. حتی برخی روانشناسان معتقدند که تصاویر روی بسته های سیگار هیچ تاثیری ندارد و آموزش ها باید بسیار قوی تر باشد. این مشاوران که از سوی وزارت بهداشت تحت آموزش های لازم قرار گرفته اند،  هفته ای یک ساعت و از کلاس دوم راهنمایی با دانش آموزان ارتباط دارند و وظیفه اصلیشان جلوگیری از پیش رفتن دانش آموزان یه سمت اعتیاد است. حتی در این کشورها اعتقاد بر این است که با ایجاد ترس نمی توان جلوی اعتیاد را گرفت، بلکه باید فرد را تحت حمایت های مشاوران و روانشناسان متخصص گرفت تا نیازهای عاطفیش تامین شود و بتواند با مشکلاتش کنار بیاید و از آن ها فرار نکند .

*روش های مقابله با شروع اعتیاد یا ترک

واما روش های  آموزشی و نگاه پیشگیرانه اکثریت کشورهای اروپایی به مواد مخدر  بدین صورت است:

آموزش نحوه تولید و توزیع  مواد مخدر و شناسایی این مواد به کودکان برای جلوگیری از فریب خوردن کودکان

تقویت مهارت های اجتماعی و ایجاد اعتماد به نفس، مدیریت استرس در کودکان

آموزش مفهموم سلامت و عوارض مواد مخدر بر بدن

برگزاری نمایشگاه های غذا سالم در مدارس

جلوگیری از رفتارهای پرخطر و عضویت کودکان در گروه های پرخطر

برگزاری کلاس های کنترل مصرف برای نوجوانان

درمان و برگزاری کلاس کنترل برای دانش آموزانی که سیگار  و یا الکل مصرف می کنند

 اگر مشاوران و کادر مدرسه متوجه مورد مشکوکی شوند این مشکل را سریعا با والدین در میان می گذارد.

رویکرد کلی در این رابطه با برخورد خشن و ایجاد رعب و وحشت نیست بلکه می خواهند که با حمایت های عاطفی، آموزش های لازم در جهت آسیب های اعتیاد، را به فرد داده و با معرفی دانش آموز معتاد به مراکز درمانی، تمام اهتمام خود را در جهت درمان فرد به میان می گذارند.

*نگاه آمریکایی ها به مصرف مواد مخدر

رویکرد کلی در آمریکا بدین صورت است که اگر از مصرف زودهنگام جلوگیری شود، می توان جلوی عواقب و مصرف بیش از اندازه  آن در آینده را گرفت.

روانشناسان در آمریکا معتقدند که هنگام تغییر مدرسه و یا تغییر پایه پرخطرترین دوره برای دانش آموزان است چرا که بیشتر از هر دوره ای در معرض اعتیاد قرار می گیرند و لذا مراقبت های ویژه در این دوره از هر دوره ای بیشتر است.

در این کشور یک دوره تحقیقات مبنایی برای جلوگیری از اعتیاد صورت می گیرد. این پژوهش که تاکنون نتایج مثبتی هم در جهت جلوگیری از اعتیاد در پی داشته است، والدین، مسوولان و معلمان را در بر میگیرد. 

این برنامه های پیشگیری برای تقویت عوامل محافظتی و حذف یا کاهش عوامل خطر برای مصرف مواد کار می کنند. این برنامه ها برای سنین مختلف طراحی شده و می توانند برای تنظیمات فردی یا گروهی مانند مدرسه و خانه طراحی شوند. سه نوع برنامه وجود دارد:

برنامه های جهانی به عوامل خطر و محافظتی رایج برای همه کودکان در یک محیط خاص مانند مدرسه یا جامعه می پردازند.

برنامه های انتخابی گروه هایی از کودکان و نوجوانان را هدف قرار می دهند که دارای عواملی هستند که باعث افزایش خطر مصرف مواد می شوند.

برنامه های مشخص شده برای جوانانی که قبلا استفاده از مواد مخدر را آغاز کرده اند طراحی شده اند.