سرزمین ما سرزمین آدم‌های شفاهی است

به گزارش برنا از اراک، علی دهباشی در نشستی با اصحاب رسانه که در آئین شب بخارا در اراک برگزار شد، درخصوص گسست فرهنگی ایجاد شده در جامعه عنوان کرد: این گسست عمیق نیست و به کمک وسعت رسانه ها مرزها برداشته شده است به طوری امروز امکان اطلاع از آنچه در پاریس اتفاق می افتد در هر نقطه ای از جهان وجود دارد، اما فضا و فعالیت های فرهنگی کم است و کم کاری در جامعه دیده می شود.

وی در خصوص اثرگذاری سلبریتی ها در جامعه گفت: در همه جای دنیا این فضای اثرگذاری وجود دارد و سلبریتی ها به دلیل تبلیغ عوامانه طیف بیشتری را همراه خود می کنند، اما نکته اینجاست که اگر تلویزیون فرانسه برای سلبریتی ها وقت می گذارد، برای فرهنگ نیز زمانی را اختصاص می دهد، اما در کشور ما اینچنین نیست. از آنجاکه اگر فضا در اختیار نویسنده قرار بگیرد، آزردگی های خود را بیان می کند، پس از چنین فضایی محروم می شود و در این شرایط عرصه به دست سلبریتی ها افتاده است که این شرایط بسیار بد است.

وی اظهار کرد: در گذشته اگر مجله جوانان به چاپ می رسید، در کنار آن مجله رودکی، یغما، اندیشه هنر و ... نیز فعالیت داشتند، اما ظاهرا در این دوران مدیران فرهنگی جامعه برایشان راحت تر است که با سلبریتی ها کار کنند تا فعالان فرهنگی.

دهباشی با بیان اینکه زردنویسی همواره وجود داشته و مخاطب خود را دارد، افزود: در این شرایط باید ادبیات جدی نیز مورد توجه قرار گیرد و جلسات ادبیات جدی برگزار شود. در این راستا فعالان رسانه ای و خبرگزاری ها می توانند نقش تعیین کننده ای را در قالب مصاحبه با فعالان عرصه ادبیات ایفا کنند.

وی با بیان اینکه شعر متاسفانه در شرایط بسیار بدی قرار دارد، گفت:  وسعت شعر ما به اندازه اقیانوس و عمق آن به اندازه یک بند انگشت است. این روزها چاپ راحت شده و با ٢٠٠ تا ٣٠٠ هزار تومان می توان صاحب کتاب شد، سال ١٣٤٦ نادر نادرپور آماری گرفت که براساس آن ٢٠ هزار شاعر شناسایی شد ولی امروز شاید آمار شعرا به ١٠٠ هزار نفر رسیده باشد و در مقابل، تیراژ بالایی را شاهد نیستیم چراکه شاعران جوان ما با سرچشمه شعر فارسی ارتباط ندارند، این ارتباط قطع شده است و مکنونات ذهنی و تاثرات خود را با استفاده از کلماتی محدود بیان می کنند.

وی تصریح کرد: با گنجینه لغات ٢٠٠ کلمه ای نمی توان شعری ماندگار برجای گذاشت. گنجینه کلمات و واژگان شاعران کم است و با محدودیت واژگانی که به آن دچار هستند، از عشق، جدایی و درد عاطفی شعر می گویند که در واقع در همان لحظه نوشتن مرگ نوشته فرا می رسد. در مجموع بدون توجه به سرچشمه زبان فارسی و ٥ شاعر بزرگ کشور نمی توان شعری ماندگار خلق کرد.

دهباشی رمز ماندگاری سعدی و حافظ را عبور از دهه‌ها و سده‌ها دانست و درخصوص توجه به ادبیات فولکور و لهجه ها بیان کرد: در دنیایی که هجوم زبان انگلیسی و فرانسه را در آن شاهدیم پرداختن به ادبیات محلی و لهجه ها برای ماندگاری فرهنگ عامه مهم است و سنگرهای هویت ملی ما را حفظ کرده و تاریخ اجتماعی مردم ایران را بازگو می کند.

دهباشی عنوان کرد: امروز دانمارک ٦ میلیون جمعیت دارد و تنها یک روزنامه آن، یک میلیون تیراژ دارد، در حالی که تیراژ تمام روزنامه های کشور به یک میلیون نمی‌رسد و تا زمانی که در قالب حضور در یک کار مدنی روزنامه نخریم و موظف به خرید کتاب نشویم وضع ما همین خواهد بود، گرفتاری ما این است که سرزمین ما سرزمین آدم‌های شفاهی است.

وی با بیان اینکه امروز نقدی وجود ندارد و افراد با گذری در تلگرام تمامی نیاز خود را رفع می کنند و حتی مجلات نیز دست به کپی زده اند و خبرنگار پای تلفن می نشیند و خبر تهیه می کند و هیچ گاه نمی بینید که فرصتی را برای متقاعد سازی بزرگان و مصاحبه اختصاص دهد، گفت: تا زمانی که این چنین فکر شود قطعا نمی توان کار جدی انجام داد و مجله جدی به چاپ رساند.

دهباشی تصریح کرد: اهالی فرهنگ و ادب باید فعالانه رفتار کنند و باید به سراغ بزرگان برویم، اما متاسفانه تنبلی، شهرت طلبی و عدم کنش اجتماعی باعث شده است که این افتاق نیفتد. برای انجام کاری بزرگ در این سرزمین باید از خیلی چیزها گذشت و بدون چشمداشت اقدام کرد تا چیزی ساخته شود.

وی درخصوص وضعیت موسیقی کشور نیز بیان کرد: هیچگاه نگران نباشید که یک استادیوم بزرگ برای موسیقی راک پر می شود، اما تالار رودکی خالی می ماند، عیبی ندارد همه سلیقه ها باید عرصه فعالیت داشته باشند، اما زمانی شرایط به درستی پیش می رود که امکانات برای طرف مقابل و موسیقی سنتی نیز فراهم باشد، موسیقی و ادبیات راه خود را پیدا می کند، فقط برای اثرگذاری باید مشارکت داشت.

دهباشی بیان کرد: شب بخارا با بودجه و منابع دولتی شکل نگرفته است بلکه خواستیم کاری را به انجام برسانیم و ایده ای است تا بتوانیم با مخاطبان بخارا ارتباط بگیریم و شخصیت هایی که کمتر شناخته شده اند را بشناسانیم.

در این نشست بهرام پروین گنابادی نیز با اشاره به اینکه ناچاریم به سمت رمان برویم، گفت: رمان ژانر ادبی امروز دنیاست و هرکس از دریچه ای خاص به دنیا نگاه می کند.

این نویسنده بیان کرد: سرزمین ما سرزمین شعر بوده است و بواسطه نزدیکی داستان کوتاه به شعر، حرکت به سمت داستان کوتاه آغاز شد و سپس وارد دنیای رمان شدیم.

وی آینده رمان در کشور را بواسطه حضور رمان نویسان خوش فکر و مستعد، درخشان دانست و گفت: آینده ژانرهای ادبی به سمت رمان می رود، داستان کوتاه غنی تر می شود، اما از طرفی سواد منتقدان ادبی ما باید زیاد شود.

پروین گنابادی با بیان اینکه هرگاه حاکمیت وارد حوزه هدایت امور شد فضا خراب شد، گفت: امروزه دانشجویان مجبورند برای کسب امتیاز، مقالات علمی و پژوهشی خود را در مجلات چاپ کنند، در حالی که مزخرف‌ترین کار دنیا نوشتن مقاله برای مجلات علمی و پژوهشی است.

وی با اشاره به اینکه نظریه پردازی یک شبه شکل نمی گیرد، افزود: باور و سنت های ما این چنین بوده است که بواسطه قدرت ادبیات‌مان، تغییرات در آن را نمی پذیریم. در واقع ادبیات کشور آخرین سنگری بود که نظریات و تغییرات را پذیرفت و شعر نیز آخرین ژانرادبی بود که تغییر کرد که البته باوری غلط بود.

پروین گنابادی بیان کرد: تا جامعه سیر تاریخی را طی نکند، به نظریه پردازی نمی رسد و باید این روند طی شود.