به گزارش خبرگزاری برناازلرستان ؛دکتر بیات در پاسخ به این پرسش که علت اصلی کاهش امید جوانان به اشتغال در کشورچیست؟ معتقد است :الگوهای فرهنگ اقتصادی در ایران منجر به وضعیتی شده که پس از خروج دونالد ترامپ از برجام این وضعیت مشهود تر شده است .
او می افزاید: اقتصاد ایران دچار الگوهایی مثل دلال گرایی و ثروت اندوزی بدون تولید است ؛ در این اقتصاد اساتید دانشگاه ، پزشکان ، معلمان ، هنرمندان ،ورزشکاران ،تعمیرکاران ،معماران ،کشاورزان و... همواره به عنوان شغل دوم خود در حال خرید فروش اموال ،خودرو ، تجهیزات پزشکی ، ارز ،مصالح ساختمانی و محصولات کشاورزی هستند ودر جامعه و اقتصاد دلال پرور ایرانی این افراد کم نیستند .
به گفته این استاد دانشگاه در این اقتصاد نه تنها دلالان متنوع هستند بلکه کالاها و خدمات موضوع دلالی هم تنوع بالایی دارند؛ از گرفتن وقت پزشک برای تولد فرزندمان تا یافتن جایی برای خواب ابدی اجدادمان ، از ثبت نام فرزندمان در مدرسه ای خاص تا مقاله و رساله ی دانشگاهی ، از یافتن شغل و یافتن همتایی برای زندگی مشترک تا گرفتن وکیل برای طلاق ، از گرفتن وام تا فیش هایی برای حج ، از خرید دارو تا گرفتن تختی در بیمارستان تا خرید و فروش اعضای بدن همگی از موارد دلالی در کشور هستند که به ندرت در اقتصاد های پویا این گونه دلال ها و جود دارد .
این استادعلوم سیاسی براین باور است : اساس اقتصاد ایران مبتنی برارکان تولید ، توزیع و مصرف مناسب نیست و فرآیند توزیع سالم که تضمین کننده اقتصادی پویاست مدت هاست که جای خود را به دلالان داده است این در حالیست که بسیاری از شغل های مربوط به دلالی و واسطه گری جزشغل های کاذب محسوب می شوند و جوانان تا زمانی که در تغییر الگوهایی همانند این الگو در فرهنگ اقتصادی تلاش نکنند و در ایجاد زمینه ای برای اشتغال بر مبنای تولید کوشا نباشند اقتصاد ایران نمی تواند آینده ای روشن برای اشتغال آنها فراهم کند.
دکتر بیات در پاسخ به این پرسش که آیا تلاش برای تغییر الگوهای اقتصادی در کشور و ظیفه ی دولت است یا جوانان ؟ می گوید: به یاد داشته باشیم که فرهنگ و تغییر آن همیشه از بطن جامعه بیرون می آید بنابراین تغییر الگوهایی مانند الگوهای فرهنگ اقتصادی بیش از همه نیازمند اقدام خود جامعه است و جوانان به عنوان نیروی پیشرواین جامعه وظایف مهمی دارند برای مثال در ماه های اخیر الگوهای فرهنگ اقتصادی در ایران منجر به احتکار میلیاردها تومان کالا ، ارز و طلا در خانه های مردم عادی شده است .
این دکترای روابط بین الملل با اشاره به نقش جوانان ،یادآورمی شود: اگرچه دولت وسیاست های آن در افزایش این روند موثر بوده اند اما نقش جوانان را نیز نمی توان در تغییر این روند نادیده گرفت؛ جوانان می توانند مردم عادی جامعه را در تغییر الگوهای فرهنگ اقتصادی یاری کنند زیرا همان الگوهای اشتباه است که هرروز تولید را در کشور ضعیف تر می کند و دلالی و واسطه گری را قوی تر می کند .
دکتر بیات در خصوص پیشنهادات خودبرای افزایش اشتغال جوانان در کشور ،تاکید می کند: مهم ترین پیشنهادی که می توانم ارائه دهم تغییر فرهنگ اقتصادی است که جوانان ایرانی با این تغییر می توانند امید بیشتری به اشتغال و آینده داشته باشند ؛ مثلاً تغییر الگوی مصرف گرایی یا حرص مصرف یکی از عوامل اصلی کاهش اشتغال زایی در جامعه ماست زیرا این مصرف گرایی متکی به واردات خارجی و کالاهایی است که کارگران ایرانی در تولید آن نقش ندارند یا الگوی فردگرایی در اقتصاد ما باید به الگوی جمع گرایی یا گروه گرایی تبدیل شود و افراد جامعه به جای فعالیت های اقتصادی فردی که مبتنی بر دلالی است باید انباشت سرمایه هایشان برروی هم زمینه را برای اقتصاد مبتنی برتولید فراهم کنند .
استاد یار گروه علوم سیاسی دانشگاه لرستان می افزاید : اگر به تاریخ ژاپن نگاه کنید آنها بعد از جنگ جهانی دوم در حالی که در بدترین وضعیت اقتصادی بودند توانستند با تغییر الگوهای فرهنگ اقتصادی در عرض چندین سال به یکی از اقتصادهای بزرگ دنیا تبدیل شوند .
به گفته دکتر محسن بیات چیزی که ما در این بازه ی زمانی به آن نیازمندیم یک شوک درمانی در فرهنگ اقتصادی است زیرا مردم به خاطر تورم بی سابقه در شوکی باورنکردنی قرار گرفته اند و این در حالی است که مردم به خاطر این شوک به فرهنگ خودشان در اقتصاد توجه می کنند ؛همین وضعیت می تواند با همت جوانان منجر به یک شوک درمانی درفرهنگ اقتصادی جامعه ما شود.
گفت وگو : عاطفه صادقی – خبرگزاری برنا