به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبر گزاری برنا ؛ ایرج بسطامی در سال ۱۳۳۶ در شهرستان بم از خانوادهای هنرمند متولد شد. هر یک از اعضای خانواده او، از جد پدری گرفته تا پدربزرگ و پدر در زمینه خواندن آواز و نواختن سازهای مختلف تجربه داشتند. ایرج دارای پنج برادر و دو خواهر است که یکی از برادرانش به نام نصرت اله با وی دوقلو بوده است. تقریبا تمامی اعضای خانواده وی دستی در هنر داشته اند. تولد و رشد ایرج در چنین خانوادهای به همراه استعداد ذاتی اش موجب گردید که او از پنج سالگی به خواندن آواز علاقه نشان دهد. این علاقه و پیگیری موجب شد که پدر بزرگ به استعداد وی در زمینه فراگیری آواز پی برده و بارها به دیگران تأکید کند «او در آینده خواننده بزرگی خواهد شد».
پرویز مشکاتیان دربارهٔ آشنایی خود با ایرج بسطامی گفتهاست: اولین بار ایرج بسطامی را در خانه محمدرضا شجریان دیدم. در آن زمان ما چاووش را داشتیم. به خاطر شرایط اجتماعی آن زمان به خوانندههای بیشتری با صداهای متفاوت نیاز داشتیم. من پشت در کلاس آواز استاد شجریان نشسته بودم تا هنرجوها مرا نبینند. از آن جا بود که از صدای بسطامی خیلی خوشم آمد. ایشان صدای خوبی داشتند و مثل همه آدمهای کویر نشین آدم خیلی مهربان و خوبی بود، بعد از کلاس مدتی با او صحبت کردم تا با نقطه نظراتش راجع به هنر و آواز و انگیزه خواندش آشنا شوم؛ ولی آن قدر ساده یافتمش که مصمم شدم تا با او یک سالی در مورد قضایای پیرامونی سوای موسیقی به گپ و گفتگو بنشینم.
تصنیف گل پونهها معروفترین اثر ایرج بسطامی است که مربوط به آهنگی از حسین پرنیا بر روی شعری از هما میر افشار میباشد و پس از مرگ ایرج بسطامی آوازه ملی یافت. از دیگر آثار معروف او میتوان به تصنیف وطن من اشاره کرد که مربوط به آهنگی از پرویز مشکاتیان بر روی شعری از ملک الشعرا بهار است و از طرف سازمان یونسکو سرود ملی اعلام شد.
ایرج بسطامی در سن ۴۰ سالگی به اوج فعالیت خود رسید و در طول ۱۴ سال فعالیت ۱۱ آلبوم موسیقی ماندگار، به یادگار گذاشت. آوازهای ایرج بیشتر بر پایه سنتور بود و در گامهای بلند هیچکس به مهارت وی نرسید، همچنین آوازهای دشتی و محای او نیز در کرمان و کل ایران دارای شهرت بسیاری است.
به دلیل مشکلات معیشتی ایرج بسطامی از سالهای پایانی دهه ۷۰ دیگر کار جدی نکرد. با این همه پرویز مشکاتیان یادآور میشود که او یکی از پرتیراژترین آلبومهای موسیقی را به بازار عرضه کرد، آلبومی که وطن من نام دارد و روی شعری از ملک الشعرا بهار ساخته شدهاست که چنین آغاز میشود: ای خطه ایران مهین ای وطن من. این قطعه (تصنیف وطن من) مربوط به آهنگی از پرویز مشکاتیان است که از طرف سازمان یونسکو سرود ملی اعلام شد.
این مطلب هم ناگفته نماند که برخی از آثار ایرج بسطامی (به عنوان مثال بی کاروان کولی، خزان و آرزو و بداهه خوانی و بداهه نوازی) پس از مرگ او انتشار یافتند. بسطامی تا جای امکان اجازهٔ این که تصویری از او روی آلبومهایش چاپ شود را نمیداد لذا بیشتر شهرتش را پس از مرگش به دست آورد.
برخی از آثار بسطامی که پس از مرگش انتشار یافتهاند مربوط به اجراهای خصوصی و ضبطهای خارج از استودیوی او هستند (مثل خزان و آرزو) و طبق آنچه روی جلد آلبوم خزان و آرزو نوشته شدهاست، نباید انتظار داشت که از کیفیت استاندارد برخوردار باشند. هر چند این آثار پیش از انتشار پالایش و تصحیح شدهاند.
ایرج بسطامی در روز ۵ دی سال ۱۳۸۲ طی حادثه زمینلرزه بم در سن ۴۶ سالگی درگذشت.