از دستفروشان مزاحم برای اجراهای خیابانی تا بی‌نظمی در سالن‌های نمایش

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، در این ایام حتی کسانی که در سال ارتباط خوبی با تئاتر ندارند نیز با گذر از چهارراه ولیعصر و پارک دانشجو متوجه اجرای نمایش‌های خیابانی می‌شوند و معمولاً این اجراهای حس کنجاوی افراد را برانگیخته و به دیدن خود حداقل برای دقایقی جلب می‌کند. در بین مخاطبان و بینندگان تئاترهای خیابانی این روزها جشنواره فجر می‌توان پیرمردها و پیرزن‌های بسیاری را دید که شاید کمتر به دیدن تئاتر می‌روند، در بین تماشاگران سربازان بسیاری دیده می‌شوند که شاید اوقاتی فراغت برایشان فراهم شده و ترجیح داده‌اند که این اوقات را در آن لحظه به دیدن یک اثر نمایشی خیابانی بگذرانند، نکته جالب توجه این است که سربازان را می‌توان یکی از بیشترین مخاطبان تئاترهای خیابانی این روزهای جشنواره فجر دانست و در نمایش‌های متعددی می‌توان واکنش جالب آنها را نسبت به برخی موقعیت‌های نمایشی جالب توجه دانست که می‌تواند حتی سوژه بسیاری خوبی برای عکاسان باشد.

شور و نشاط ملموس و محسوسی در محوطه تئاتر شهر و پارک دانشجو در این ایام به وجود آمده که همه اقشار جامعه سرگرم دیدن اجراهایی هستند که در بین‌شان گاه آثاری توجه مخاطبان را به خود جلب کرده و حتی پس از پایان اجرا می‌توان صحبت‌هایی در بین تماشاگران شنید که درباره نمایش است و این فضای منحصر به جشنواره مطمئناً می‌تواند در علاقه‌مند کردن اقشار مختلف جامعه به نمایش تئاتر تأثیرگذار باشد اما با پرس‌وجویی از مخاطبان جدی این هنر نمایشی می‌توان به سطح کیفی پایین آثار خیابانی در جشنواره تئاتر فجر رسید.

بسیاری از مخاطبان جدی تئاتر که شاید دانشجویان تئاتر، بازیگران و هنرجویان این هنر هستند از کیفیت پایین نمایش‌های خیابانی صحبت می‌کنند و به نظر می‌رسد تا امروز هیچ اثری در بین آثار اجرا شده وجود نداشته که بتواند نظر مخاطبان و منتقدان جدی تئاتر را به خود جلب کند.

یکی از اصلی‌ترین حواشی در برگزاری تئاتر‌های خیابانی وجود دستفروش‌های بسیار در محوطه پارک دانشجو و تئاتر شهر است که به شرایط اجرای آثار بسیار لطمه وارد کرده و بهتر است مسئولان برگزاری جشنواره با همکاری سازمان‌ها و نهادهای مربوطه به ساماندهی این دستفروش‌ها حداقل در ایام برگزاری جشنواره فکر کنند.

اما وضعیت در تئاترهای صحنه‌ای کاملاً متفاوت است. در تماشاخانه‌ها و سالن‌های مختلف به نسبت میزان اعتبار گروهی که نمایشی به روی صحنه برده‌اند مخاطبان بیشتر یا کمتر هستند. اگر در نمایش‌های خیابانی تعداد مخاطبان به دلیل رایگان بودن امکان دیدن نمایش به حدی راضی کننده است در برخی نمایش‌های صحنه‌ای و به خصوص نمایش‌های خارجی برخی مواقع تعداد مخاطبان به بیش از 20 نفر تجاوز نمی‌کند، این مسأله خود نکته‌ای قابل تأمل است چرا که معمولاً در جشنواره‌های بین‌المللی آثار ارائه شده از کشورهای دیگر با استقبال خوبی روبرو است و اینکه چرا در جشنواره تئاتر فجر این اتفاق رخ نمی‌دهد نیاز به بررسی و آسیب‌شناسی دارد و مطمئناً یکی از دلایل اصلی این اتفاق عدم ارائه زیرنویس یا بالانویس از سوی گروه‌هایی است که اثری روی صحنه می‌برند و با وجود اینکه چنین مسأله‌ای خلاف قوانین و اساسنامه جشنواره تئاتر فجر است همچنان مخاطبان با نمایش‌هایی بدون زیرنویس و بالانویس مواجه هستند که مطمئناً باعث می‌شود کمتر کسی به سراغ آنها برود. به نظر می‌رسد دلیل اصلی عدم ارائه زیرنویس و بالانویس بالا بودن هزینه‌ها است که باعث شده تا با وجود اهمیت بالای این مسأله به آن توجهی نشود.

در این بین در حالیکه این مسائل به یک نقطه ضعف برای نمایش‌های خارجی تبدیل شده و با وجود اینکه نمایش‌های ایرانی از شانس بیشتری برای دیده‌ شدن برخوردار هستند تعداد مخاطبان برخی نمایش‌ها بسیار کم است و این در حالی است که تمام صندلی‌های سالن در نمایش‌هایی مثل «خانه برناردا آلبا» اثر علی رفیعی پر است و حتی برخی مواقع مخاطبان خارج از ظرفیت سالن نیز در سالن حضور دارند که روی زمین نشسته و نمایش را تماشا می‌کنند اما این مسأله همانطور که یک اتفاق خوب به حساب می‌آید طی گزارش‌هایی که به دست ما رسیده با بیدقتی و بی‌توجهی مسئولان سالن‌ها بسیاری از افرادی که با بلیت و شماره صندلی به سالن‌ها می‌روند جایگاه خود را از دست می‌دهند و بی‌نظمی باعث شده که در بسیاری مواقع بسیاری از کسانی که بلیت تهیه‌ کرده‌اند نتوانند در شرایط مناسبی نمایش‌ها را ببینند که بعضاً این اتفاق باعث شده تا درگیری‌هایی بین تماشاگران رخ دهد که مطمئناً در شأن یک جشنواره بین‌المللی نیست.

یکی از حواشی جشنواره تئاتر فجر می‌تواند عدم اطلاع‌رسانی مناسب از سوی روابط عمومی جشنواره و عدم توزیع دقیق کارت‌های اهالی رسانه بین خبرنگاران باشد که گلایه و انتقادات بسیاری به مسئولان امور رسانه‌ای جشنواره وارد است.

با وجود اینکه 7 روز از برگزاری سی‌وهفتمین دوره جشنواره تئاتر فجر گذشته هنوز در بین اهالی تئاتر و مخاطبان و منتقدان این هنر نمایشی اثری که بتواند نظر مثبت بسیاری از مخاطبان را به خود جلب کند دیده نشده اما یکی از خوشایندترین اتفاقات رخ داده در این دوره از جشنواره حضور نادر برهانی مرند به عنوان دبیر سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر و همچنین شهرام کرمی به عنوان مدیر کل اداره هنر‌های نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سید مجتبی حسینی معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالن‌های نمایشی به عنوان مخاطب است.