نزد روانپزشک برویم یا روانشناس؟/ درمان اختلالات روانی توسط یک تیم

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ این روزها نیاز به مراجعه مراجعه به روانشناس و روانپزشک به بخشی مهم از زندگی روزمره ما تبدیل شده که باید به آن توجه  کنیم در برنامه‌ریزی زندگی‌مان؛ جایی برای آن تعیین کنیم؛ اما سوال مهمی که باید از خودمان بپرسیم این است که اولین مراجعه باید به چه کسی باشد؟ در کشور ما از پروسه تشخیص اختلالات روان؛ شناختی درستی وجود ندارد و به همین دلیل احتمال رفتن به آدرس اشتباه زیاد است. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای دیگر درمان اختلالات روان از یک روند مشخص تبعیت می کند. در بررسی این مسئله مصاحبه ای با یک روانپزشک داشته ایم که در ادامه می خوانید.

فربد فدایی، روانپزشک، با بیان اینکه بیمارهای اعصاب و روان از شایع‌ترین مشکلاتی هستند که انسان امروزی با آنها درگیر است، به برنا می‌گوید: «در سراسر جهان، از هر چهار نفر یک نفر مبتلا به یک مشکل روحی است که نیاز به درمان دارد، البته بیشتر این مشکلات جنبه خفیف دارند. مشکلات عمده روانی که سبب گسیختن رابطه فرد با واقعیت می‌شوند، درصد کمی از اختلالات روانی را تشکیل می دهند. افسردگی شدید و عمده در شش درصد از جمعیت در هر زمانی وجود دارد و حتما به درمان نیاز دارد. در غیر این صورت عواقب آن به صورت پایین آمدن کارایی، به هم خوردن زندگی خانوادگی و خودکشی خود را نشان می‌دهند. سایر بیماری‌های روانی از قبیل بیماری های روان تنی و اختلالات اضطرابی هم درصد قابل توجهی را به خود اختصاص می دهند.»

وی ادامه می دهد: «با توجه به اینکه انسان یک واحد زیستی، روانی و اجتماعی است، همه این موارد در تشخیص و درمان اختلالات روانی باید مورد توجه قرار گیرند. برای نمونه بسیاری از نشانه های روانی ممکن است ناشی از مشکلات جسمی باشند. به عنوان مثال، پرکاری تیروئید می تواند اختلالات اضطرابی را به وجود بیاورد. به همین دلیل تشخیص اولیه باید توسط یک پزشک صورت بگیرد. درمان اختلالات روانی جنبه های مختلف زیستی، روانی و اجتماعی را در بر می‌گیرد. این درمان ها برای اکثر اختلالات روانی مفید هستند. حدود 400 نوع بیماری روانی وجود دارد، که تشخیص آنها و تمیز آنها از یکدیگر کاری کاملا تخصصی است.»

این روانپزشک با بیان اینکه در بسیاری از کشورهای دیگر در ابتدا پزشک عمومی بیماران را می‌بیند و برحسب ضرورت آنها را به متخصص مربوطه ارجاع می‌دهد، افزود: «در این کشورها بسیاری از تشخیص‌های اولیه برای ارجاع به روانپزشک توسط پزشک عمومی انجام می‌گیرد. اما در ایران مردم بر حسب تشخیص خود به روانپزشک مراجعه می‌کنند. این روش برای مراجعه به روانپزشک ایرادی ندارد، اما اگر افراد در ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنند روند درمان آنها با سهولت بیشتری صورت می گیرد.»

فدایی با بیان اینکه، همکاری بین گروه‌های مختلفی که تیم درمانی روانپزشکی را تشکیل می دهند ضروری است، می گوید: «این تیم شامل، روانپزشک، روانشناس بالینی، مددکار اجتماعی، روان پرستار و کار درمانگر با گرایش روان هستند که حضور آنها برای اینکه کار روانپزشکی کامل‌تر صورت بگیرد، لازم است. تشخیص اختلالات روانی مستلزم آگاهی از مسائل پیچیده روانی و اجتماعی است. در این زمینه ابتدا باید مشکلات جسمی فرد را بررسی کرد، که تشخیص آنها بر عهده پزشک است. اگر مشکل فرد جسمی باشد، مراجعه مستقیم به روانشناس ممکن است باعث مشکل آفرینی در روند درمان شود. تشخیص بیماری روانی کار روانپزشک است، روانپزشک پس از اینکه اختلال فرد را تشخیص داد و درمان‌های لازم را برای او تجویز کرد، در صورت نیاز فرد را نزد روانشناس هم می فرستد.»

وی با بیان اینکه کار روانشناسی بیشتر جنبه مشاوره دارد و کسانی باید از اول به روانشناس مراجعه کنند که مشکل‌شان بیشتر مشاوره ای است، تصریح می کند: «مراجعه به روانشناس برای مشاوره های ازدواج، شغلی و زندگی خانوادگی امری معمول است. اما اینکه تشخیص اولیه بیماری روان را بر عهده روانشناس بگذاریم ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی شود. قشرهای مختلف تیم درمان روانپزشکی باید با یکدیگر همکاری کنند. هر کدام از این افراد نقش متفاوتی در درمان بیماران روانی بر عهده دارند.»

فدایی با بیان اینکه، برای ویزیت بیماران روانپزشکی زمان خاصی را نمی‌توان مطرح کرد، تصریح می کند: «گاهی اوقات تشخیص به راحتی و سهولت صورت می‌گیرد و گاهی اوقات برای تشخیص نیاز به جلسات طولانی‌تر و حتی متعدد وجود دارد. گاهی اوقات برای تشخیص دقیق نیاز به بستری بیمار در بیمارستان است تا در آنجا بتوان آزمایش‌های تشخیصی را به صورت کامل‌تری انجام داد. روانپزشک بر اساس بررسی وضعیت بیمار زمان لازم را برای تشخیص و درمان او در نظر می‌گیرد. بعضی از بیماری‌های روانی نیاز به دوره‌های طولانی‌تر درمان دارند، ویزیت مجدد این افراد به اندازه ویزیت اولیه شان وقت گیر نیست.»

وی در مورد وضعیت دستمزد روانپزشک و هزینه ویزیت ها در ایران می گوید: «کشور ما از جمله کشورهایی است که کمترین دستمزد برای ویزیت‌های روانپزشکی در نظر گرفته شده است. در کشورهای دیگر ویزیت روانپزشک ده‌ها برابر بیشتر از ایران است. کسانی که حرفه پزشکی را انتخاب می‌کنند سال‌های زیادی از جوانی و میانسالی خود را صرف علم اندوزی، کشیک‌های طاقت فرسا و کار در بیمارستان می کنند. بنابراین اینکه گفته می شود پول ویزیت‌ها بالاست، درست نیست. این مزدی برای زحمتی است که این افراد در طول سال‌های طولانی کشیده‌اند. در همه جای دنیا عاملی که دستمزد یک حرفه را تعیین می‌کند مجموعه ای از سال‌هایی است که برای آن حرفه زحمت کشیده شده و صدماتی که فرد در طول یادگیری حرفه متحمل شده است.»