واکاوی پیشنهاد روسیه؛ فروش نفت ایران توسط روس‌ها؟!

سرگی ریابکوف روز جمعه با اشاره به اقدامات اروپا در راستای اجرای برجام گفت: کانال مالی ویژه اروپا (اینستکس / ساحات) باید هرچه زودتر عملیاتی شود و در خدمت معاملات نفتی ایران قرار گیرد.

بنابراین گزارش ریابکوف اظهار کرد که در صورت عملیاتی نشدن کانال مالی اروپا با ایران، روسیه آماده است تا به این کشور برای فروش نفت و مبادلات بانکی کمک کند.

با وجود آنکه چند ماه از تاسیس ساز و کار مالی ویژه اروپا با ایران می‌گذرد، این کانال مالی هنوز عملیاتی نشده است. ایران برای تامین خواسته‌هایش در چهارچوب توافق هسته‌ای به اروپایی‌ها ضرب‌الاجل داده و گفته در صورت اجرا نشدن آن‌ها بخشی از تعهداتش در برجام را اجرا نمی‌کند.

کمتر از یک ماه تا پایان ضرب الاجل ایران به اروپا باقیمانده است.

همچنین ریابکوف آمریکا را به افزایش تنش با ایران متهم کرد و گفت: صادرات نفت ایران باید به میزان قبل از تحریم‌های آمریکا بازگردد.

او گفت که روسیه پیش از این هم در فروش نفت به ایران کمک کرده است. اما درباره این کمک توضیحات بیشتری ارائه نکرد.

براساس گزارش‌ها با اعمال تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران میزان فروش نفت ایران به کمترین حد خود در سال‌های اخیر رسیده است. این وضعیت نگرانی‌های زیادی را ایجاد کرد و دولت تلاش می‌کند راه‌هایی را برای افزایش فروش نفت پیدا کند.

با وجود اینکه روسیه می‌گوید به ایران در فروش نفت و مبادلات بانکی کمک می‌کند، اما افکار عمومی ایران اعتماد زیادی به روسیه ندارد.

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو درباره سخنان معاون وزیر خارجه روسیه گفت: «سخنان آقای ریابکوف باید از چند جنبه مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به اینکه روسیه در زمینه‌های مختلف تجاری تحت تحریم قرار دارد، اینکه آن کشوربتواند به تحریم نفتی ایران کمک کند مقداری جای تامل دارد. باید بررسی شود که آیا اساساً راهکارهایی وجود دارد یا نه.»

او افزود: "نکته دوم این است که طرح پیشین روسیه این بود که نفت ایران را با قیمت پایین‌تری از قیمت جهانی بخرد و مابه ازای آن کالا روسی به ایران تحویل دهد. این در حالی است که بخشی از نیازهای ایران از کالای روسی تامین می‌شود. این بخش هم بیشتر کالاها دفاعی و نظامی است. در بخش‌های دیگر نیاز ایران آنقدر از طرف کالاهای روسی تامین نمی‌گردد که کل صادرات ایران از طریق روسیه انجام شود."

به گفته بهشتی پور "روسیه اگر بخواهد ارز حاصل از فروش نفت ایران را بازگرداند باید از طریق بانک این کار را انجام دهد، بانک‌های اصلی روسیه هم از ترس تحریم‌های آمریکا با ایران مبادلات بانکی ندارند. وقتی تحریم‌های آمریکا از اردیبهشت امسال آغاز شد، اولین گروه شرکت‌هایی که از ایران خارج شدند بعد از توتال فرانسه، امی ایتالیا و چند شرکت دیگر، کمپانی نفت روس و گاز پروم بود که همکاریشان را با ایران قطع کردند."

این کارشناس مسائل بین الملل معتقد است: «حداقل روسیه می‌توانست کاری کند که شرکت‌هایش از اقتصاد ایران خارج نشوند. اما آنها، چون مبادلات بسیار بزرگی با آمریکا دارند (به ویژه گاز پروم) نمی‌توانستند قید همکاری‌هایشان با آمریکایی‌ها را بزنند بنابراین بلافاصله پس از تحریم آمریکا قید همکاری با ایران را زدند.»

او با بیان اینکه باید دید جزییات طرح روسیه چیست، تاکید کرد: "ایران می‌تواند از هر نوع همکاری با کشورهای دیگر استقبال کند. اما باید ببیند که شرایطشان چیست؟ آیا نفت را با قیمت زیر بازار جهانی می‌خرند و پولش را بر می‌گردانند؟ یا همچون چینی‌ها مبادله کالا با نفت انجام دهند؟ یا مثل هندی‌ها نفت را امروز می‌گیرند و شش ماه دیگر پولش را باز می‌گردانند؟ و خیلی جنبه‌های دیگر که تحریم‌ها به فروش نفت ایران تحمیل کرده است. "

بهشتی پور با اشاره به سخنان ریابکوف درباره مبادلات بانکی گفت: «ما مدت هاست که به دنبال ایجاد سیستمی برای مبادلات بانکی با روسیه هستیم. حتی زمانیکه آمریکا از برجام خارج نشده بود تلاش‌های در این باره صورت گرفت، اما این هنوز تحقق پیدا نکرده است. قبلاً گفته می‌شود ایران پول کالاهایی که از روسیه می‌خرد را با روبل پرداخت کند و کالاهایی که روس‌ها از ایران می‌خرند نیز با ریال پرداخت کنند و دلار را مبادلات حذف کنند، اما این محقق نشده است. بانک‌هایی که باید برای بازرگانان ایران در روسیه ال سی باز می‌کردند این اقدام را انجام ندادند البته حالت بر عکسش هم وجود دارد. به هر حال این همکاری بانکی سالهاست وعده داده می‌شود، امیدواریم این تحریم‌ها باعث شود این بخش کار عملیاتی گردد. شاید این بار قرار باشد بانک‌هایی وارد کار شوند که با آمریکا همکاری بانکی ندارند.»

او درباره چشم انداز سخنان ریابکوف گفت: «همین قدر که معاون وزیر خارجه روسیه این بحث را مطرح کرده باید آن را جدی گرفت. آقای ریابکوف از قدیمی‌ترین دیپلمات‌ها و مذاکره کنندگان مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران است. حتی قبل از اینکه آقای ظریف و آقای عراقچی وارد مذاکرات هسته‌ای شود، ریابکوف از طرف روسیه با گروه ۵+۱ و آقای جلیلی مذاکره می‌کرد؛ بنابراین او دیپلمات بسیار قدیمی است و در این موضوع تخصصی کار کرده است حرف او را باید جدی گرفت.»