ترامپ قصد دارد درگیری با ایران را مشروع جلوه دهد/ بخشی از تحریم‌های آمریکا صرفا نمادین است

«رحمان قهرمان‌پور»، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفتگو با خبرنگار سیاسی برنا، به تشریح اتفاقات اخیر در روابط میان ایران و آمریکا و همچینین ارتباط انهدام پهپاد آمریکایی و وضع تحریم‌های جدید علیه ایران پرداخت و گفت:  بعد از اینکه آمریکا از برجام خارج شد و مخصوصا در اردیبهشت امسال، دو اتفاق مهم رخ داد که من از آن به عبور آمریکا از خط قرمزهای ایران تعبیر می‌کنم. اتفاق اول بحث قرار دادن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی بود که سال‌ها در  آمریکا بحث آن بود و روسای جمهور آمریکا به خاطر عواقبی که این کار داشت آن را اجرایی نمی‌کردند و مسئله دوم تلاش برای صفر کردن صادرات نفت ایران بود.

وی افزود: این دو موضوع خط قرمز ایران بود و در نتیجه، روابط ایران و آمریکا را وارد یک فاز جدید کرد، یا به عبارت دیگری کانتکست یا بستر تنش در روابط ایران و آمریکا از اردیبهشت امسال به مراتب متفاوت‌تر شده است. در سال‌های گذشته بحث سر این بود که آمریکا به خط قرمزهای ایران نزدیک نشده و ایران هم سعی می‌کرد به خط قرمزهای آمریکا نزدیک نشود. ولی از اردیبهشت امسال با اقداماتی که ترامپ انجام داد بسترِ بازی ایران و آمریکا را تغییر داد. در این بستر جدید موضوعاتی مثل تحریم یک یا دو نفر یا فولاد و پتروشیمی و ... خیلی معادلات را تغییر نمی‌دهد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل وضع تحریم‌های جدید در شرایط کنونی را کم اهمیت‌تر از گذشته قلمداد و اظهار کرد: تحریم دو سه نفر در شرایط ماقبل اردیبهشت یا دو سه سال قبل برای ما مهم‌تر و تأثیرگذارتر بود، به خاطر اینکه این نگرانی وجود داشت که دو طرف به سمت این خط قرمزها حرکت کنند. هم ما به نوعی رعایت می‌کردیم و هم آمریکا به نوعی تلاش می‌کرد که به این خط قرمزها نزدیک نشود. اما الان در فضای بسیار متفاوتی هستیم. ایران هم این پهپاد آمریکا را ساقط کرده و آمریکا هم فولاد و پتروشیمی و خیلی چیزهای دیگر را تحریم کرده و در نتیجه می‌شود گفت، این تحریم‌ها ادامه آن فضایی است که بعد از اردیبهشت فراهم شده و متأسفانه یک بستر پرتنش و غیرقابل پیش‌بینی است. هم تنش بین دو کشور در حال افزایش است و هم مسیر تنش‌ها خیلی قابل پیش‌بینی نیست و این دو مقداری کار را دشوار می‌کند.

قهرمان‌پور با بیان اینکه بخشی از این تحریم‌ها که نمادین است، گفت: براساس اساسنامه سازمان ملل، آمریکا نمی‌تواند ورود آقای ظریف را به سازمان ملل را تحریم کند و چنین چیزی ممکن نیست زیرا این توافقی است که آمریکا با سازمان ملل امضا کرده که در واقع حق ندارد یک‌جانبه عمل کند؛ یعنی ویزای آمریکا با ویزای سازمان ملل متفاوت است. همین طور در مورد رهبری مشخص است این تحریم‌ها قابل اجرا نیست و موضوعیت ندارد.

وی افزود: برخی معتقدند آقای ترامپ بعد از مسئله پهپاد از حمله عقب‌نشینی نکرده بلکه آن را به تأخیر انداخته و دلیل به تأخیر انداختن آن داستان‌هایی که خودش می‌گوید نیست، بلکه این هست که بتواند درگیری احتمالی نظامی با ایران را توجیه کند و مشروع جلوه دهد. چون تصورش این بود که در همین مقطعی که ایران پهپاد را ساقط کرده جواب می‌داد در بین دموکرات‌ها و هواداران خودش در آمریکا متهم به جنگ‌طلبی می‌شود. در واقع فرصتی خریده و در این فرصت می‌خواهد نشان دهد که مثلا ایران این کارها را می‌کند، انفجار کشتی‌ها را به ایران نسبت داد و ممکن است در هفته‌های آینده بخواهند دوباره این گروه‌های جنگ‌طلب یک اقدامی را در منطقه انجام دهند و به ایران منتسبش کنند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با محتمل دانستن اینکه این تحریم‌های نمادین بخشی از این سناریوی شرح شده باشد، بیان کرد: این به این معناست که مثلا آنها بگویند که ساقط کردن پهپاد تقصیر فلانی است، که از این طریق مسیر را هموار کنند برای یک درگیری نظامی احتمالی ولی مشروع. مشروع نه به این معنا که همه دنیا بپذیرند به این معنا که دموکرات‌ها در داخل دیگر نتوانند خیلی اعتراض کنند و هواداران ترامپ هم قانع شده باشند که ترامپ مجبور به اقدام نظامی شده است.

وی افزود: در این سناریو که یک سناریو فرضی است، شاید بتوانیم بگوییم تحریم مقامات ایران مثلا تحریم آقای ظریف به عنوان کسی که حمایت کرده از سیاست خارجی ایران و گفته که پهپاد در سرزمین ایران ساقط شده یا سپاه که زیر نظر رهبری است؛ اینها می‌خواهند بگویند که ما افرادی را تحریم کردیم که در این راستا نقش داشتند ولی ممکن است بخواهند به سمت این سناریو حرکت کنند.

قهرمان‌پور در پایان به جمع‌بندی بحث پرداخت و گفت: بخشی از این تحریم‌ها مشخص است که حالت نمادین دارد، چون فرمانداران سپاه که نمی‌خواهند به آمریکا سفر کنند یا اموالی در آمریکا ندارند یا حسابی ندارند. بخشی از آن هم ممکن است به خاطر تحریم‌های ثانویه شرکت‌های منطقه‌ای را محتاط کند در تبادلات مالی  ولی باز هم اینها کمتر خواهد بود.

خبرنگار: مهناز براتی