رخداد «چرنوبیل» و لایک هایی که مخفی شد

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ در «میز فناوری» برنامه‌ی دوشنبه 9 تیر، محمد حسین جهان‌ پناه به‌ عنوان مجری-کارشناس«چرخ»، میزبان سید محمد حسین خلیلی، روزنامه‌نگار علم و کارشناس فیزیک هسته‌ای بود. 

خلیلی صحبت‌هایش درباره‌ی حادثه‌ی چرنوبیل را با توضیح انواع راکتور اتمی آغاز و فرآیند کار راکتور آبِ جوشان نیروگاه چرنوبیل را تشریح کرد: «بر اثر واکنش‌های هسته‌ای، آبی که داخل قلب راکتور است، گرم و تبدیل به بخار می‌شود. بخار به سمت توربین‌ها می‌رود و برق را تولید می‌کند.»

کارشناس «چرخ» در بخش دوم توضیحاتش به جزییات وقوع حادثه‌ی چرنوبیل پرداخت: «اتفاق از یک خطای انسانی آغاز شد. از خطای اپراتورها و کسانی که آن شب داخل اتاق کنترل بودند. آنها در شرایط ناایمن بر آزمایش‌هایشان درباره‌ی خاموشی راکتور اصرار داشتند. زمانی که می‌خواستند این آزمایش را انجام بدهند، اوج مصرف برق منطقه‌ی تحت پوشش این راکتور بوده است. به همین دلیل آزمایش ده ساعت به تاخیر می‌افتد. این تاخیر دو مساله را به‌وجود می‌آورد؛ شیفت کارکنانِ آموزش‌دیده‌ی این آزمایش عوض می‌شود و گروه بعدی برای انجام آن توجیه نبوده‌اند. به همین دلیل واکنش مناسبی نسبت به اشکال راکتور نداشته‌اند. مساله‌ی بعدی اشکال در طراحی راکتور بوده است. در پی این اشتباهات، دمای راکتور افزایش پیدا می‌کند و میله‌های سوخت و خود سوخت ذوب می‌شود. این بدترین اتفاق برای یک راکتور است. این اتفاق به دلیل فشار زیاد هیدروژن داخل قلب راکتور پیش می‌آید. زمانی که اپراتور برای خاموشی راکتور اقدام می‌کند، به اشتباه قسمتی از میله کنترل را وارد قلب راکتور می‌کند که واکنش‌های هسته‌ای را تشدید می‌کند. مثل اینکه شما بنزین را روی آتش بریزید! به همین دلیل راکتور شماره چهار منفجر می‌شود.»

بخش پایانی گفت‌وگوی جهان‌پناه و خلیلی به بررسی جزئیات حادثه‌ی چرنوبیل و تطبیق تصویر سریال «چرنوبیل» با واقعیت اختصاص داشت؛ «در سریال اشاره می‌شود که تعداد افراد کشته‌شده و آلوده بسیار زیاد بوده اما گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمار 200 کشته به‌طور مستقیم را تایید می‌کنند. حادثه‌ی چرنوبیل یک فاجعه بوده، اما ترس و وحشتی که در سریال القا می‌شود، بیش از واقعیت است. گزارش‌ها می‌گویند این حادثه، سرطان را در آن منطقه 10 درصد افزایش داده است.»

در بخش روایت خبری برنامه هم مائده‌ی گیوه‌چین، کارشناس دیجیتال «چرخ»، موضوع مخفی شدن تعداد لایک‌های اینستاگرام را بررسی کرد. او تشریح کرد که طبق توضیحات مدیر اینستاگرام، دلیل این اتفاق مقابله با رقابت‌های آنلاین بر سر تعداد لایک‌های اینستاگرام است. بر اساس این تغییرات، دیگران نمی‌توانند تعداد لایک‌ها را نمی‌بینند و فقط خود کاربر می‌تواند به‌طور خصوصی این تعداد را مشاهده کند. 

گزارش‌های اختصاصی محمدحسین جهان‌پناه، کارشناس فناوری «چرخ» از نمایشگاه هوایی پاریس، از دیگر بخش‌های دومین قسمت «چرخ» در فصل جدید بود.

«چرخ» در تابستان امسال در سه روز یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه، از ساعت 19 به‌صورت زنده از شبکه‌ی چهار پخش می‌شود. حافظ آهی اجرای برنامه را به عهده دارد و الهه بهبودی و محمد جباری تهیه‌کننده و سردبیر برنامه‌ی «چرخ» هستند.