معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم تأکید کرد؛
لزوم حرکت دانشگاه‌ها به‌سوی حذف کاغذی پایان‌نامه‌ها
محمدتقی نظرپور، معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که پیش‌تر بخشنامه حذف استفاده از ظروف یک‌بارمصرف در دانشگاه‌ها را ابلاغ کرده است، اظهار داشت: حرکت دانشگاه‌ها به‌سوی حذف کاغذی پایان‌نامه‌ها، منجر به عدم قطع حداقل پنج هزار درخت صنوبر ۱۰ ساله از جنگل‌های فعلی کشور می‌شود.
به گزارش گروه اجتماعی برنا؛ نظرپور با طرح این سوال که حذف کاغذی پایان‌نامه‌ها خللی در برنامه‌های دانشگاه‌ها ایجاد می‌کند یا خیر، تأکید کرد: در اتاق هر استاد، تعداد زیادی پایان‌نامه مشاهده می‌شود که کمر قفسه‌ها را خم کرده است. رسانه‌ها باید بررسی کنند که مراجعه اینترنتی دانشجویان برای تکمیل پایان‌نامه به صرفه‌تر است یا مکاتبات کاغذی و استفاده از کاغذ در چاپ پایان‌نامه.
نظرپور با انتقاد از چاپ متعدد از پایان‌نامه‌های دانشجو، گفت: بعد از دفاع، یک نسخه از پایان‌نامه در دانشکده محل تحصیل، یک نسخه در اتاق استاد، یک نسخه در دانشگاه و حداقل دو نسخه هم توسط دانشجو نگهداری می‌شود؛ آیا نیازی به چاپ این تعداد پایان‌نامه احساس می‌شود؟
وی این نکته را یادآور شد که حذف کاغذ کار سختی محسوب می‌شود و زمان‌بر است؛ هرچند می‌توانیم رساله‌ها را با عزم جدی از حالت کاغذی خارج سازیم.
ضرورت فرهنگ‌سازی برای حذف ظروف یک‌بارمصرف
نظرپور در ادامه بر حذف ظروف یک‌بارمصرف پلاستکی و کاغذی از دانشگاه‌ها نیز تأکید کرد و افزود: فرهنگ‌سازی، پایه اول حذف این ظروف از روی میز است. به‌عنوان‌مثال در تمام جلساتی که شرکت می‌کنم، مسئولان از پارچ و لیوان شیشه‌ای برای آب استفاده می‌کنند اما اگر همین ظروف یک‌بارمصرف در ادارات حذف شود، منجر به اعتراض ارباب‌رجوع خواهد شد.
وی تأکید کرد: نگرانی مسئولان درخصوص عدم استفاده از ظروف یک‌بارمصرف به خاطر حفظ سلامت مصرف‌کنندگان است، ریزدانه‌هایی از این ظرف‌ها خارج می‌شود که فعلاً عوارض آن برای ما محسوس نیست و به همین دلیل فعلاً عدم استفاده از این ظروف برای جامعه اهمیتی ندارد.
معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری طی دو هفته گذشته با صدور بخشنامه‌ای به تمام مراکز آموزش عالی کشور از حذف کاغذی چاپ پایان‌نامه‌ها خبر داد.
همچنین حذف کاغذی پایان‌نامه‌ها از سال آینده در دانشگاه‌ها کلید می‌خورد هرچند بسترسازی برای این اقدام بزرگ محیط زیستی امسال با ابلاغ بخشنامه معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری آغاز شد.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پنجم تیرماه سال جاری با ابلاغ بخشنامه‌ای به رؤسای دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور از آنان خواست تا از سال تحصیلی آینده نسبت به حذف و ممنوع ساختن چاپ کاغذی پایان‌نامه‌ها و موارد مشابه اقدام کنند. در این بخشنامه آمده است:
در راستای سیاست‌های دولت محترم و با توجه به نامه شماره ۴۵۴۲۳ /۱۰۰/۹۷ مورخ ۱۱ دی‌ماه ۱۳۹۷ معاون محترم رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط‌زیست و نیز با عنایت به عزم دستگاه آموزش عالی در کاهش هزینه‌ها، صرفه‌جویی در مصرف کاغذ و دستیابی به اهداف برنامه مدیریت سبز و همچنین با توجه به نقش آموزش عالی در بهینه‌سازی رفتارهای صحیح در جامعه، لازم است کلیه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی از سال تحصیلی آینده نسبت به حذف و ممنوع نمودن چاپ کاغذی پایان‌نامه‌ها / رساله‌ها، گزارش‌های علمی، گزارش‌های درسی و یا تکالیف آموزشی رایج در همه مقاطع و رشته‌ها اقدام کنند.
شایان‌ذکر است، تشخیص موارد استثنا (مصادیقی که امکان نشرِ الکترونیکی آن وجود ندارد) بر عهده دانشگاه خواهد بود.
۴ کیلو کاغذ برای هر دانشجو
بر اساس گفته‌های سعید مهدوی رئیس گروه خمیر و کاغذسازی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، منع چاپ کاغذی پایان‌نامه‌ها برای هر دانشجو می‌تواند هزار برگ صرفه‌جویی داشته باشد، هر کاغذ A4 را بخواهید وزن کنید حدود ۳ تا ۴ گرم است یعنی هزار برگ ضربدر ۴ گرم می‌شود ۴ کیلو، این میزان برای هر دانشجو است؛ حالا این را تعمیم دهیم به دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری که در کشور مشغول به تحصیل هستند و می‌خواهند فارغ‌التحصیل شوند که میزان صرفه‌جویی از آن به دست می‌آید.
بیشتر بخوانید:
ساماندهی نیرو های سرباز معلم در سال 98
ضرورت آموزش مهارت‌های حرفه‌ای به دختران کم‌توان ذهنی
کدام درخت‌ها به خاطر پایان‌نامه قطع می‌شوند؟
بر اساس یکی از گزارش‌ها، کارشناسان معتقدند با توجه به تعداد فارغ‌التحصیلان کارشناسی و دکتری در کشور با این تصمیم، سالانه حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر در مقطع کارشناسی ارشد و ۲۰ هزار نفر در مقطع دکتری دانش‌آموخته می‌شوند که با حذف کاغذی پایان‌نامه‌ها سالانه از قطع ۲۸ هزار و ۸۴۰ اصله درخت آن‌هم در سطح جهانی جلوگیری می‌شود.
مصطفی خوشنویس عضو هیئت‌علمی بخش تحقیقات جنگل مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور پیش‌تر اعلام کرده بود که بهترین درخت برای تهیه کاغذ، درختان سوزنی‌برگ هستند چون تارهای تشکیل‌دهنده بافت این چوب بسیار بلند است و حتی ۵ تا ۶ برابر طول فیبرهایی است که در درختان پهن‌برگ وجود دارد. درنتیجه وقتی کاغذی با سوزنی‌برگ‌ها تهیه می‌شود، قابلیت خمش پذیری آن‌ها خیلی زیاد است. همچنین در مقابل از هم پاشیدن بافت هم بسیار مقاوم است.
به گفته این کارشناس، فیبرهایی که از درختان پهن‌برگ به دست می‌آید کوتاه است، بنابراین هر چه هم پرس شوند به‌محض اینکه یک یا دو بار تا بخورند فیبرها از هم بازشده و کاغذ ماهیت خود را از دست می‌دهد. برای همین چوب‌های درختان پهن‌برگ با درصد کمی از خمیر سوزنی‌برگ‌ها برای کاغذهای روزنامه و کاه‌ی و با درصد خیلی کمتر برای کارتن‌سازی استفاده می‌شوند.
وی اعلام کرده بود ازآنجاکه در کشور درختان سوزنی‌برگ نداریم بنابراین قانون منع چاپ کاغذی پایان‌نامه‌ها بر روی قطع نشدن درختان تأثیر دارد اما نه زیاد اما اگر جهانی نگاه کنیم قطعاً تأثیرگذار است.
با حکم معاون آموزشی وزارت علوم؛
از سوی معاون آموزشی وزارت علوم؛
دکتر سیمایی‌صراف:
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی