نامه‌ای که در کیفرخواست نجفی جنجال کرد/ بیان جزئیاتی از پرونده با ابعاد غیرعلنی در دادگاه علنی!

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ مهم‌ترین پرونده جنایی ایران طی 40 سال گذشته  صبح دیروز در شعبه 9 دادگاه یک کیفری استان تهران به ریاست قاضی کشکولی مورد بررسی قرار گرفت. متهم این پرونده محمدعلی نجفی، شهردار اسبق تهران، به قتل اقرار کرده و افراد زیادی برای گرفتن رضایت از خانواده میترا استاد تلاش کردند اما شرط خانواده برای تصمیم‌گیری در مورد رضایت، مبرا دانستن فرزندشان از اتهاماتی مانند مهدور الدمی است.

این در حالی است که در نخستین جلسه دادگاه ابتدا محمد شهریاری، معاون دادستان تهران، کیفرخواست صادره علیه محمدعلی نجفی در پرونده قتل میترا استاد را قرائت کرد  و سپس دختر، داماد و راننده محمدعلی نجفی به عنوان مطلع در جایگاه قرار گرفتند و در پایان با توجه به عدم حضور اولیای دم از جمله مادر، پدر و پسر میترا استاد جلسه به 25 تیر 98 موکول و تنها وکیل اولیای دم خواستار اشد مجازات شد.

 در این میان برخی از خبرنگاران پیشکسوت حوزه حوادث که در پرونده‌های مهم جنایی دیگر با روند قضایی آشنایی دارند به محتوای کیفر خواست در جلسه علنی انتقاد کردند.

حال این سوال باقی است که قرائت کیفر خواست که بحث‌های اخلاقی داشته و لازم است اتهامات آن به اثبات برسد تا چه میزان در صحن علنی دادگاه باید مطرح می شد که در ادامه به این سوالات پاسخ داده می شود.

مسعود ابراهیمی: دادگاه روال عادی داشت/ دادستان می خواست به شایعات پاسخ بدهد

مسعود ابراهیمی، مدیرمسئول خبرگزاری رکنا، در رابطه با روند دادگاه علنی نجفی  به برنا عنوان کرد: روند دادگاه کاملا روال عادی داشت. موضوعاتی که در کیفرخواست عنوان شد کمابیش در گذشته گفته شده بود اما در این دادگاه بیشتر مطالب باز شده است.

ابراهیمی در خصوص خوانش نامه متهم در جریان کیفر خواست افزود: در کیفر خواست باید حق دو طرف دیده شود و معتقدم قاضی شهریاری، درست عمل کرده‌اند. بالاخره یکسری ادعاها مطرح شده است که باید شفاف‌سازی می‌شود.

این خبرنگار پیشکسوت اجتماعی- حوادث بیان کرد: آقای نجفی بالاخره بنابه دلایلی مرتکب این قتل شده که باید علت مشخص شود. ادعایی دارد مبنی بر این که مقتول مهدورالدم بوده که در نامه مطرح شده و به‌خاطر همین امر، نامه متهم در دادگاه خوانده شده تا علت این ادعا از سوی متهم مشخص شود.

وی در رابطه با نوشتن نامه نجفی در صحنه قتل اظهار کرد: انسان باید در شرایط خاص روحی و روانی باشد که در صحنه قتل چنین نامه‌ای را بنویسد و فراموش نکنیم برای فرار از جرم این نامه را ننوشته است. نمی‌خواهم از آقای نجفی دفاع کنم اما ادعای یک مرد در این شرایط اجتماعی فرهنگی مهم است.

ابراهیمی در خصوص اینکه بیان ابعاد نامه که از ارتباطات مقتول سخن گفته امکان دارد مانع جلب رضایت اولیادم شود گفت: معتقدم شاید بر عکس باشد. وقتی که پدر دختر بداند دخترش چه مشکلاتی در زندگی با آقای نجفی داشته است، بتواند با این شرایط کنار بیاید. به خصوص این افراد که از نظر شرایط اقلیمی، غیرت برایشان مهم است و اگر ادعای ایشان ثابت شوند شاید در شرایطی قرار بگیرند تا رضایت بدهند.

این روزنامه نگار پیشکسوت اجتماعی- حوادث در ادامه اظهار کرد: دادستان کار حقوقی انجام داده و معتقدم دادستان خواسته روایت را بگوید و به شایعات و حرف‌های ناشی از انتشار فیلم منتشر شده در صدا و سیما و جو جنجالی رسانه‌ای بعد از وقوع جنایت پاسخ بدهد.

وی در پایان پیش بینی خود از نتیجه این پرونده را چنین گفت: نمی‌شود پیش‌بینی کرد اما فکر می‌کنم خانواده مرحوم خانم استاد شرایط نجفی را درک کنند و احساس می‌کنم رضایت بدهند.

خسرو مبشر: با شخصیت و آبروی افراد در کیفر خواست نباید بازی شود

خسرو مبشر، خبرنگار قدیمی حوزه قضایی، در گفتگو با خبرنگار برنا و در پاسخ به این سوال که آیا قرائت نامه نجفی که در آن به مهدور الدمی مقتول  اشاره شده در کیفر خواست در جلسه علنی سابقه داشته یا خیر؟! گفت: اصولا قرائت کیفرخواست تاکنون به این شکل سابقه نداشته ٰاست. در کیفر خواست باید مطالبی ارائه شود که در رابطه با مستندات پرونده باشد.

مبشر اظهار کرد: به این شکل بیان نامه در جلسه علنی دادگاه  و عنوان شدن ارتباطات مقتوله، بیشتر با آبروی افراد بازی کرده است. در خصوص ارتباطات خاص و اینچنینی نباید در جلسه علنی سخن گفته شود و باید در جلسه غیر علنی این موارد اخلاقی مطرح شود. برای صحبت در خصوص این موارد باید  مستندات قوی، ارائه شود.

این خبرنگار پیشکسوت در خصوص این سوال که در کیفر خواست عنوان شده نجفی پس از قتل آرام بوده و لبخند به لب داشته آیا بیان رفتار و شخصیت متهم در کیفر خواست صحیح است؟ گفت: ممکن است این حرف‌ها در کیفر خواست بیاید و در مورد شخصیت افراد در کیفر خواست صحبت  شود.

خسرو مبشر در رابطه با پیش بینی سرنوشت این پرونده عنوان کرد: نمی‌توان در حال حاضر پیش بینی کرد. طبق احکام شرعی حکم قتل عمد، قصاص است مگر اولیای دم و شاکی خصوصی از حق خود بگذرند. مواد قانونی داریم کسی که گذشت کند و چنانچه اتهام قتل عمد باشد حکم فرد تبدیل به حبس می شود که این موارد در دست  قاضی پرونده است.

مهدی ابراهیمی: کیفر خواست قرائت شده برای رسانه‌ها بهترین بود!

مهدی ابراهیمی، خبرنگار پیشکسوت حوزه حوادث، با تقدیر از نحوه ریاست جلسه از سوی قاضی کشکولی با اشاره به روند دادگاه علنی نجفی گفت: این دادگاه و روند آن کاملا قابل پیش بینی بود. تقریبا مشخص بود جلسه نخست تنها به قرائت کیفرخواست و شاید گفته‌های شاهدین بگذرد.  در رابطه با روند رسیدگی به این پرونده اولا باید از قوه قضاییه تشکر کنیم که  این دادگاه را علنی برگزار کرد چراکه اما و اگرهای بسیاری در این پرونده وجود داشت. دوم اینکه نحوه ریاست آقای کشکولی در جلسه دادگاه قابل تقدیر است؛ به واسطه اینکه هرجایی نیاز بود سوال می‌پرسید یا تذکر می‌داد. سوم اینکه حضور پررنگ خبرنگاران نشان داد این پرونده می‌تواند یکی از مهم‌ترین قتل‌های تاریخ ایران به حساب بیایید. ما پرونده‌های مشابهی که به این اندازه جنجالی باشد داشتیم اما پرونده‌ای که متهم به قتلش یک شخصیت سیاسی برجسته کشور  باشد را فقط یک بار شاهد بودیم که بر می‌گردد به جلال‌الدین فارسی که در ابتدای انقلاب نامزد ریاست جمهوری بود و یک کشاورز را با شلیک گلوله کشته بود.

این خبرنگار با سابقه حوزه حوادث  در رابطه با نحوه قرائت کیفر خواست در جلسه علنی دادگاه بیان کرد: کیفرخواست توسط نماینده دادستان که اصولا مقام قضایی مستقر در دادسرای امور جنایی تهران است آماده و صادر می‌شود. باید بگویم برای قرائت چنین کیفرخواستی با همین محتوا در جلسه دادگاه هیچ ایرادی وارد نیست اتفاقا به عنوان یک روزنامه‌نگار خیلی خوشحال هستم چرا که بهترین خوراک به رسانه‌ها داده شد اما اگر  دقت کنیم می بینیم که قبل از صدور این کیفر خواست چه اتفاقاتی افتاده و چه اظهار نظرهایی شده است اینجاست که  کمی اما و اگر به وجود می آید.

وی در خصوص اظهاراتی که شده گفت: این روزها خیلی‌ها به دنبال آن هستند که از خانواده مقتوله رضایت بگیرند و این امر طبیعی است. خود آقای نجفی هم با برادر میترا استاد صحبت کرده که رضایت بگیرد. اما شرطی که خانواده میترا استاد گذاشته آنهم نگهداری از آبروی میترا استاد باید مورد توجه قرار می‌گرفت که این نکته کمی بیان کیفرخواست با این جزئیات در جلسه علنی دادگاه را مورد توجه قرار می دهد. روز نخست وقتی گفتند یک نامه از آقای نجفی در صحنه پیدا شده و همچنین ایشان دو نامه دیگر  به خانه دخترش فرستاده همه به دنبال این بودند تا متوجه شوند آقای نجفی چه چیزی در آن یادداشت نوشته است. همه خبرنگاران برای به دست آوردن محتوای این یادداشت تلاش کردند چراکه در همه پرونده های جنایی انگیزه قاتل مهمترین پروسه تحقیق است که گاهی در مسیر پرونده و حتی تصمیم گیری قضایی تاثیر می گذارد و سرنوشت قاتل هم شاید دستخوش تغییرات متفاوت با چیزی که در نگاه نخست است یعنی قصاص شود اما در شرایطی که می‌توانستند بگویند محتوای یادداشت یک مدرک محرمانه پرونده است اما عنوان شد در یادداشت به اختلافات خانوادگی اشاره شده و به گونه‌ای تأکید شد آقای نجفی اشاره ای به روابط نامتعارف میترا استاد نداشته و اصلا مهدورالدم بودن میترا استاد مورد تاکید آقای نجفی نبوده است !

ابراهیمی در ادامه تاکید کرد:  اگر آن موقع چنین اظهار نظری کردند پس می خواستند چنین یادداشتی از دسترسی رسانه ای در امان بماند اما چرا در دادگاه علنی آن نامه را خواندند تا همه را شوکه کنند ؟ نامه ای در دادگاه انتشار داده شد، نامه‌ای بود که بالاخره با توجه به حساسیت های روز نخست در عدم رسانه ای شدن این نامه، در بخش‌هایی از پرونده محاکمه غیرعلنی  باید مطرح می شد  زیرا بحث‌های اخلاقی مطرح بود و اتهامی که به پرستو بودن و مهدورالدمی میترا استاد زده شد . معاون دادستان بهتر بود چنین نامه‌ای را در جلسه غیرعلنی اعلام می کرد  که رسانه‌ای نشود زیرا رسانه ای شدن این نامه برای آبروی کسی که کشته شده است و خانواده وی صلاح نبود. با خوانده شدن این نامه در جلسه دادگاه علنی ؛ اگر بدبین باشیم و خانواده میترا استاد را روی خواسته شان مصر بدانیم باید آقای نجفی را یک قدم به مجازات قصاص نزدیکتر ببینیم!اگر از روز اول مقام قضایی، دادسرا و پلیس به دنبال حفظ آبروی میترا استاد بود تا شرایطی برای صلح و سازش به وجود بیاید و خانواده میترا استاد در  مقابل به مثل بخاطر اتهام اخلاقی به دخترشان اصرار به قصاص نکنند وآقای نجفی روزنه‌ای برای نجات پیدا کند، قرائت این نامه جایی در جلسه علنی نداشت.  چرا که شرایط گرفتن رضایت سخت می شود . 

سردبیر رکنا در توضیح نحوه نگارش کیفر خواست اظهار کرد: کیفرخواست به این معنی است که باید از لحظه اول قتل شواهد را مطرح و این که چه دیدند و به کجا رسیدند را عنوان کنند خیلی خلاصه و مختصر و مفید باید مطرح می شد. نباید روی خیلی از موارد تاکید می شد و ریز مسائلی بازگو می شد که البته می توان تصور کرد معاون دادستان برای شفاف سازی بعد از جنجال های رسانه ای پس از قتل به این جزئیات پرداخته است تا علت صدور کیفر خواست با آن سرعت را توضیح دهد.

ابراهیمی در خصوص پیش بینی سرنوشت این پرونده گفت: پیش بینی سخت است اما گذشت در وجود همه انسان‌ها است و بعضی مواقع یک خانواده آنقدر لطمه روحی  از مرگ عزیز دیده است و آنقدر مقتول را بی تقصیر می‌داند که با دریافت میلیاردها تومان پول هم رضایت نمی دهد و قصاص می خواهد و بعضی مواقع پروند‌ه‌هایی را دیدیم که خانواده‌ها عزیزشان را مقصر نمی‌دانستند اما قتل را یک اتفاق دانسته و با دیه معمولی یا حتی با گذشت از دیه رضایت دادند. بعضی مواقع هم شاهد بودیم خانواده‌ها عزیز از دست رفته‌شان را با وجود اینکه فقدانش سخت است مقصر این حادثه می‌دانستند و رضایت می‌دهند. به نظرم رایزنی سیاستمداران هیچ فایده ای در این پرونده ندارد و باید اجازه بدهند خانواده نجفی، شخص نجفی و وکلای نجفی نه از موضع بالا بلکه از موضع انسان دوستی و خیرخواهی به این خانواده نزدیک شوند و بتوانند رضایت بگیرند.

قنبر پور: کیفر خواست عجیب بود/ خواندن نامه متهم در دادگاه علنی غیر عادی است

سینا قنبرپور، خبرنگار پیشکسوت حوزه اجتماعی- حوادث، در رابطه با نحوه قرائت کیفر خواست عنوان کرد: برای من عجیب و تعجب برانگیز است که آقای شهریاری به عنوان نماینده دادستان، موضوع مهدورالدم بودن مقتول را مطرح کرده‌اند چرا که در سابقه پرونده های کیفری بیان و اثبات این مطلب، موضوع سختی بوده وهیچ وقت روی آن مانور نمی دادند.

 وی با اشاره به پرونده های مشابه اظهار کرد: کما اینکه در سال 82  پرونده قتل کرمان مطرح شد بحث این بود  6 جوانی که قتل مرتکب می شدند مقتول ها را مهدور الدم می دانستند و از اساس این ادعا مورد تردید واقع شده بود.

 قنبر پور گفت: نامه نجفی دلیل موجهی برای اثبات جرم در دادسرا نیست. غیر عادی است که نامه متهم را در کیفر خواست بخوانند.

این خبرنگار حوزه اجتماعی- حوادث اضافه کرد: اگر نامه نشان می دهد دلایلی در رابطه با قتل وجود دارد  وظیفه دادسرای جنایی است که دلایل آن را بررسی کند. حتی اگر نشانه و اشاره ای وجود داشته باشد باید موضوع مهدورالدمی را بررسی کند ٰوظیفه دادسرای جنایی بوده است که موضوع را  بررسی کند نه اینکه نامه آقای نجفی خوانده شود.

وی در پاسخ به این سوال که تا چه میزان خواندن این نامه در جلسه علنی درست بوده است؟ گفت: بسته به نظر قاضی دادگاه و رئیس دادگاه است.  مادامی که پرونده موضوع شخصی و منافی عفت نداشته باشد می‌تواند علنی برگزار شود. اما موضوع مهدورالدم بودن فقهی است که نمی‌توان به راحتی در موردش صحبت کرد و نیازمند ادله قابل توجهی است. مهدورالدم بودن با موضوع منافی عفت بودن متفاوت است.

قنبرپور در پاسخ به این سوال که در کیفر خواست عنوان شد که «آقای نجفی شخصیت آرامی داشته و لبخند به لب دارند و این لبخند بعد از قتل مورد نقد واقع شده» آیا محلی از اعراب دارد یا خیر، گفت: به نظرم عنوان کردن موضوع  لبخند داشتن متهم در کیفر خواست غیر عادی است.

این خبرنگار پیشکسوت حوزه اجتماعی - حوادث در خصوص پیش بینی اش از سرنوشت این پرونده بیان کرد: همه ما فارغ از این که چه کاره هستیم دعا می کنیم این موضوع ختم به خیر شود. با توجه به ضایعه‌ای که برای خانواده مقتول پیش آمده و با توجه به اینکه آقای نجفی سال‌ها در جامعه ما شخص محترمی بودند بنابراین همه دعا می کنیم ختم به خیر شود. حالا این خیر چیست باید بگویم الخیر فی ما وقع.