یک گام تا نابودی “هفتاد قله”

به گزارش برنا از اراک ، عدم نظارت علمی و اصولی و نبود نگاه کارشناسانه سبب گردیده که منطقه خاص هفتاد قله به فضای مورد تصاحب و تحت فعالیت عموم قرار گیرد و از هرگونه محدودیت های زیست محیطی خاص مبرا باشد.

مولف و پژوهشگر محیط زیست استان  یکی از مخاطرات اصلی منطقه هفتاد قله را دامپروری سنتی و بهره برداری نامناسب از مراتع بیان کرد و گفت: متاسفانه در کشور های توسعه نیافته یا در حال توسعه بخش اعظمی از دامپروری به شکل غیر متمرکز صورت می گیرد و همین نحوه تعلیف دام و برداشت نا درست علوفه سبب گردیده که اکو سیستم طبیعی منطقه هفتاد قله در معرض خطر قرار گیرد و همچنین بیماری های مشترک دام و انسان  را از حیات وحش به خارج از محیط و یا از محیط به محدوده حیات منتقل کند.

“کل نگری” به طغیان بیماری طاعون سه سال گذشته در منطقه هفتاد قله اشاره کرد و بیان کرد: این رخداد تلخ که در منطقه هفتاد قله همه گیر شد منجر به تلف شدن صدها راس کله بز و شیوع بیماری طاعون در منطقه گردید که این بیماری نه از آسمان نازل شده بود و نه نفرین و جادو بود؛ بلکه ناقل آن عوامل مرتبط با مجموعه بودند.

وی تاکید کرد: این ضربه سهمگین و استخوان خرد کن که به منطقه هفتاد قله وارد شد سبب گردید جمعیت قابل توجهی از طعمه خواران همچون گرگ و کفتار منطقه را در بربگیرند.

این پژوهش گر محیط زیست استان در ادامه گفت: نظارت بر منطقه هفتاد قله و دامپروری غیر متمرکز در آن بسیار سخت است چرا که پایش و رصد کردن تعداد دام ها و فعالیت بیش از حد مجاز دام ها در منطقه اقدامی عملیاتی است که تنها با کاهش دخالت های انسان از منطقه و دور نگاه داشتن دام ها امکان پذیر است.

وی تصریح کرد: باید سالیانه بخشی از زمین ها و بخشی از دام داری ها به واسطه بودجه دولتی و با حمایت حامیان محیط زیست خریداری شوند تا چرای دام و زمین های زراعی در منطقه حذف شده و عوامل انتقال بیماری ها از حیات وحش به دام و برعکس صورت نگیرد چرا که آنچه منجر به انتقال  بیماری از استانی به استان دیگر می شود، دام است و تاثیر کشاورزی و دام پروری سنتی بر حیات وحش بسیار مخرب است.

اما یکی از ساکنان منطقه هفتاد قله در اظهاراتی منتقدانه نسبت به نحوه نظارت و مدیریت این منطقه گفت: در بخشی از منطقه هفتاد قله که کشاورزی مردود است به واسطه زندگی چند صد نفر، زمین های کشاورزی و زراعی و نیز دامپروری وجود دارد که همین بهره برداری های انسانی منجر به کاهش نگاه توسعی برای زیر ساخت های گردشگری می گردد.

وی افزود: باید سیاست گذاری به گونه ای باشد که دست ورزی انسانی کم شود. متاسفانه در کلیه سازمان های دولتی ما بخش عمده ای از مسائل، امنیتی است و همین سبب می گردد که هیچ اطلاعاتی از آن سازمان بیرون نیاید؛ به همین دلیل ما نمی دانی به راستی در منطقه هفتاد قله چه اتفاقاتی می افتد که با افزایش فعالیت های انسانی و دامی و کاهش فعالیت های گردشگری مواجه ایم.

وی که خواست نامش فاش نشود ادامه داد: برخی از ساکنان منطقه که از دیرباز سند املاک یا باغات منطقه را دارند به هر حال فعالیت کشاورزی و دامپروری دارند بنابراین چاره ای نیست جز اینکه اینها از مسیر قانونی با تعامل و رایزنی از منطقه خارج شوند ولی متاسفانه تاکنون هیچ اقدامی در این رابطه صورت نگرفته است.

وی با انتقاد بر اینکه حتی بهره برداری از مراتع و فعالیت های کشاورزی و دامپروری در منطقه کارشناسی شده نیست افزود: متاسفانه علاوه بر همه این مشکلات، ساخت و ساز هایی نیز در این منطقه صورت می گیرد که نه سازمان محیط زیست و نه مردم زورشان نمی رسد و شکایت ها موثر نمی افتد.

وی تصریح کرد: قوانینی در منطقه حاکم است که هرگز براساس اصول منطق نیست؛ هیچ مسئولی که مشرف به منطقه و آگاه به اصول و قوانین باشد بر اینجا مامور نمی شود؛ نظارت هست ولی تنها بر یک قشر نظارت وجود دارد نه برای همه؛ وسعت منطقه و جمعیت انسان و دام زیاد است و مامور کم.

وی افزود: باید کارشناسی مجرب در منطقه هفتاد قله صورت گیرد چرا که این منطقه شامل بخش های مختلف توریستی، مردم شناسی، تاریخی و… می باشد و به طور همزمان از کویر، دست، کوه و آب و هوای متغیر برخوردار است.

این بومی هفتاد قله تاکید داشت: منابع طبیعی، محیط زیست و میراث فرهنگی نهاد های موازی هستند که نه تنها هیچ اقدام سازمان شده ای در منطقه انجام نداده اند بلکه حتی دخالت موازی نیز داشته اند به همین دلیل اکوسیستم منطقه به راحتی در حال نابودی است؛ در سمت روستای ابراهیم آباد، ساخت و ساز ههایی در حال انجام است که قطعا پشت آنها به جریاناتی محکم است.

اما مسئول منطقه حفاظت شده هفتاد قله  در اظهاراتی متفاوت با بومیان منطقه اظهار داشت: کلیه واگذری ها براساس رای دادگاه صورت می گیرد؛ زاغه ها که هرکدام مربوط به حدود ده نفر از کشاورزان و دامپروران منطقه است مربوط به چند ده سال پیش است و ما با گشت و کنترل شبانه روزی با فعالیت های غیر مجاز برخورد می کنیم.

مجتبی فتاحی افزود: اگر منظور از فعالیت های غیر مجاز، گاها دیم کاری در منطقه باشد قطعا این اتفاق براساس رای دادگاه، آزمایش خاک و نقشه های هوایی که مربوط به سال های گذشته بوده صورت می گیرد آن هم در مناطقی که مشمول مستثنیات می باشد انجام می شود؛ منابع طبیعی و امور اراضی به طور کامل برمنطقه نظارت دارند و سازمان محیط زیست بر کل منطقه و ساخت و ساز ها و تغییر کاربری ها اعم از مناطق مستثنی و غیره به طور کلی نظارت دارند.  وی اشاره کرد: حدود 20 هزار سکنه در روستاهای شهسواران، ابراهیم آباد، انجدان، شانق، امان آباد، عیسی آباد، خیرآباد و … سکونت دارند که باغات و مزارع آنها جز مستثنیات محسوب می شود.

فتاحی مساحت منطقه را 97 هزار و 640 هکتار عنوان کرد و گفت: هیچ گونه تغییر کاربری و ساخت و ساز در منطقه هفتاد قله صورت نمی گیرد مگر در مستثنیات که زیر نظر محیط زیست، جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و سایر نهاد های مرتبط صورت گیرد؛ اینجا مو از ماست کشیده می شود.

مدیر کل محیط زیست استان مرکزی نیز  براین موضوع تاکید داشت که براساس ماده 16 حفاظت و بهسازی محیط زیست و اراضی ملی،محیط زیست به عنوانقائ مقام دولت محسوب می شود ؛ اما نکته اصلی اینجاست که تمام  زاغه ها جز مستثنی هایی است که از گذشته سند مالکیت داشته اند و زاغه ای در منطقه نیست که مالکیت نداشته باشد.

میرزایی افزود: تمام کسانی که رای دادگاه گرفته اند یا از موتور آب برای فعالیت های زراعت و کشاورزی برخوردار اند جز مستثنی ها هستند.

وی تاکید کرد: در کلیه فعالیت ها در منطقه هفتاد قله، تاکید دستگاه های نظارتی، منع قانونی و نیز مجوز و احکام دستگاه های قضایی از جمله مواردی است که از سوی سازمان محیط زیست مورد رصد و پالایش قرار می گیرد؛ همچنین حضور شبانه روزی ماموران و برخورد با فعالیت های غیر مجاز اعم از بوته کنی و برداشت های ممنوعه از مهم ترین اقدامات سازمان محیط زیست در منطقه است.

مدیر کل محیط زیست استان مرکزی در پاسخ به علت طغیان بیماری طاعون در 3 سال گذشته در منطقه بیان داشت: هنوز علت این انتقال مشخص نشده است چرا که دلیل ثابت شده ای نداریم؛ هرچند که سازمان دام پزشکی استان می بایست پاسخ گوی این مسئله باشد ولی ممکن است ورود گردشگر یا دام بیمار، عامل اصلی فراگیر شدن طاعون در هفتاد قله و تلف شدن چند صد راس بز باشد.

خبرنگار:زهره صادقی