پایان صعودی هفته نزولی بازار ارز/ تقویت ریال در روزهای گذشته

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ در چند روز اخیر شاهد کاهش قیمت ارز بودیم و به نظر می‌رسد ثبات دلار در کانال یازده هزار تومان ادامه‌دار است. طبق گزارش میدانی خبرنگار برنا از میدان فردوسی و راسته صرافی‌ها در هفته‌ای که گذشت بسیاری در صدد فروش ارزهایشان برآمدند. به گفته حاضرین علت اصلی اقدام آنها برای فروش، کاهش قیمت ارز بوده است. به گفته شاهدین درست به همین دلیل صرافی‌ها تمایلی به خرید ارز ندارند و خرید و فروش‌ها عمدتا توسط دلالان صورت می‌گیرد.

پس از خروج آمریکا از توافق بین‌المللی برجام و اتخاذ سیاست یکجانبه‌گرایانه در قبال کشور و همچنین اعمال تحریم‌های تحمیلی بر ایران، مهم‌ترین چالش کشور مسئله اقتصاد به واسطه سنگ‌اندازی در مسیر صادرات نفت بود. دونالد ترامپ صراحتا اظهار کرده بود می‌خواهد فروش نفت ایران را به صفر برساند. تبعات این امر برای کشوری که اقتصادی تک‌محصولی و مبتنی بر فروش نفت دارد، بارز و مشخص است. با این حال مقامات آمریکایی و در راس آنها دونالد ترامپ اظهار داشته‌اند که تحریم‌ها متوجه حکومت ایران است و نه مردم ایران. محمدجواد ظریف تحریم‌های آمریکا را تروریسم اقتصادی می‌نامد؛ وی در این خصوص می‌گوید: «معنی تروریسم این است که از ابزارهای زورمندانه علیه مردم عادی با اهداف سیاسی استفاده کنیم. آمریکا همیشه می‌گوید با تروریسم‌ها مذاکره نمی‌کنیم. می‌گویند تروریسم اقدام ترسوهاست. آمریکا توسط اقدام به تروریسم اقتصادی به بازی ترسوها روی آورده است.» بحران‌های ارزی در نتیجه تروریسم اقتصادی آمریکا، واردات برخی از کالاها را با مشکل مواجه کرد و جنجال‌هایی بر سر برخی از کالاها همچون پوشک ایجاد شد که انعکاس رسانه‌ای گسترده‌ای داشت. همه اینها در حالی اتفاق افتاد که دولت حسن روحانی توانسته بود به مدت چهار سال قیمت ارز را ثابت نگه دارد و همچنین رقم تورم پس از سال‌ها با سیاست‌های اقتصادی این دولت در چهار سال اول به زیر 10 درصد رسیده بود.

پس از پایان معافیت‌های واردات نفت ایران برای هشت کشور، دولت با اداره فضای روانی کشور از جهش ناگهانی قیمت ارز جلوگیری کرد. «محمد کشتی‌آرای»، رئیس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر، کنترل قیمت ارز توسط بانک مرکزی را دلیل عمده کاهش قیمت دانست.

«عبدالناصر همتی»، رئیس بانک مرکزی ایران، در این خصوص گفت: «بانک مرکزی دیگر اجازه نمی‌دهد نرخ ارز افزایش پیدا کند و در حال کاهش قیمت ارز و افزایش ارزش پول ملی هستیم. آمریکا به دنبال نابودن کردن پول ملی ایران بود به طوری که صحبت از هر دلار ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان می کرد که نتوانست به اهدافش برسد.»

هدف آمریکا این بود که با وضع شدیدترین و بی‌سابقه‌ترین تحریم‌ها، اقتصاد ایران را متلاشی کند و مقامات کشور را به پای میز مذاکره بکشاند. هدفی که در اعمال صددرصدی آن تنها و یک‌تنه باقی ماند چراکه اتحادیه اروپا و کشورهای بزرگ دنیا از این اقدام آمریکا حمایت نکردند. در اردیبهشت امسال ترامپ در سخنرانی‌ای اظهار داشت: «ایران یک کشور تروریستی واقعی بود ولی امروز دیگر چنین کاری نمی‌کنند؛ فقیر شده‌اند و به عنوان یک کشور، در حال ورشکستگی هستند. هرچند من چنین چیزی نمی‌خواهم» در سخنرانی دیگری در کاخ سفید مدعی شد که اقتصاد ایران به واسطه تحریم‌ها ضعیف شده و ایرانیان خواهان مذاکره با آمریکا هستند.

اما شواهد امر چنین چیزی را نشان نمی‌دهد. قدرتمندترین حربه آمریکا در مواجهه با ایران یعنی تحریم صادرات نفت با شکست مواجه شده است. به نوشته روزنامه «رای الیوم» چاپ لندن، ایران همواره به مانور دادن با صبر و هوشیاری تمام، عادت دارد و با این اقدام خود توانسته است کشورهای اروپایی را به صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود مطمئن سازد. این کشور برابر فشارهای آمریکا سر فرود نخواهد آورد. ایران قدرت نظامی خود را برای هرگونه تهدیدی در آینده توسعه داده است. این کشور بر امنیت غذایی، صنعتی و جبهه داخلی منسجم خود تکیه کرده است. در خارج هم این کشور به ویژه با روسیه و سوریه ائتلاف راهبردی را تشکیل داده است.

سیاست‌های آمریکا در قبال ایران با استقبال کشورهای اروپایی و همچنین کشورهای قدرتمند دنیا همراه نبوده و در این مسیر آمریکا در انزوای کامل قرار گرفته است. هر چند راه‌اندازی کانال ویژه مالی میان ایران و اروپا (اینستکس) به صورت کامل محقق نشده اما اهمیت استراتژیک آن برای ایران حتی در همین حد هم اهمیت دارد چرا که ایده سازوکار مالی بدون دخالت دلار شکل گرفته است.

«باربارا اسلاوین»، کارشناس مسائل ایران در شورای آتلانتیک، در واشنگتن گفت: «شرایط در مقایسه با سال 2012 میلادی تغییر کرده است. اکنون دیگر جامعه جهانی در کنار آمریکا نیست. ما در شرایطی به سر می بریم که دولت ترامپ تلاش می‌کند جامعه بین‌الملل را به پایبندی به سیاست‌هایش مجبور کند در حالی که بیشتر کشورها این سیاست‌ها را قبول ندارند. بنابراین نظام ایران در مرحله اول پیروز شده و برگ برنده‌هایی که در نتیجه توافق هسته‌ای به دست آورده بود را تقویت کرده است و اکنون در عرصه بین‌المللی به این کشور به عنوان یک بازیگر اساسی نگاه می‌شود».

پائین آمدن قیمت دلار کاهش قیمت‌ها را در بازار به همراه داشته است. «یدالله صادقی»،  رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران، روز دوشنبه در گفت‌وگویی اظهار داشت: «تغییرات قیمت لوازم خانگی و تلفن همراه نسبت به میزان وابستگی به ارز و تغییرات آن و همچنین هزینه‌های تولید متغیر است اما اکنون بازار به سمت آرامش و حتی روند نزولی قیمت‌ها پیش می‌رود و پیش‌بینی قطعی بازار و قیمت‌ها امکان پذیر نیست.»

بلومبرگ نیز در گزارشی از تقویت ریال در روزهای گذشته خبر داد و در این خصوص نوشت: «بررسی آمارهای منتشر شده توسط فعالان بازار ارز و همچنین نرخ های ثبت شده در بانک اطلاعاتی بلومبرگ حاکی است در یک ماه گذشته حدود ۸ درصد به ارزش ریال در بازار آزاد افزوده شده است.»

براساس این گزارش، این مساله برای بازار ایران، که به سبب تحریم‌های «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا و خروج این کشور از توافق هسته‌ای با افزایش ۵۰ درصدی بهای دلار مواجه شده بود، دستاورد خوبی به شمار می‌آید.

با اینکه آمریکا از تنها اهرم باقی‌مانده‌اش یعنی ایجاد اختلال در اقتصاد ایران، نهایت استفاده را می‌کند اما با این حال قیمت ارز روند کاهشی داشته و از ثبات بیشتری نسبت به قبل برخوردار است. در این شرایط سخن گفتن از اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، نخ‌نما شده و در صحت وجه تبلیغاتی صرف آن برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی خدشه‌ای وارد نیست.

خبرنگار: مهناز براتی