فرهنگ کار عامل اصلی بیکاری / دانشگاه ها کارآفرین تربیت کنند نه خواهان پشت میز نشینی

به گزارش خبرنگار برنا؛‌ همواره بیکاری یکی از بزرگترین معضلاتی است که می تواند  گریبانگیر هر جامعه ای شود  و جامعه ایرانی نیز از این قاعده مستثنی نیست.

  بیکاری همیشه با عواملی همراه بوده است و بیشتر صاحب نظران در این حوزه دلیل اصلی این معضل را نوسانات اقتصادی می دانند که در درون جوامع حکمفرما می شود ، این بار اما ما به سراغ باقی عواملی که در این رابطه وجود دارد  رفتیم و گفتگویی را با یکی از اساتید حوزه جمعیت شناسی داشتیم که در ادامه خواهید خواند.

غلامرضا حسنی، جمعیت شناس و استاد گروه آموزشی علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص تعریف بیکاری به برنا گفت: بیکار از  نظر رسمی به فردی گفته می‌شود که در سن کار (۱۵ تا ۶۵ سال) و جویای کار باشد اما شغل یا منبع درآمدی پیدا نکند که البته بیکاری خود انواع متفاوتی دارد که در برخی از آمارها از انواع آن سخنی به میان نمی آید، برای مثال می توان به کارگران و نیروهای فصلی اشاره کرد که در مقاطعی از سال بیکار هستند اما در آمارهایی که از سوی سازمان آمار منتشر می شود بیکار محسوب نمی شوند، همچنین مشاغل کاذبی که در سطح جامعه وجود دارد نیز از نظر اقتصاد بیکار محسوب می شوند اما آنان نیز در آمارها به حساب نمی آیند، در نتیجه نمی توان آماری صحیح را از بیکاری در معرض افکار عمومی قرار داد.

وی در خصوص علل بیکاری فارغ از مسائل اقتصادی عنوان کرد: یکی از علت ها در این رابطه مبحث فرهنگ کار است، برای مثال در کشور ما زمانی افراد دارای تحصیلات بالایی هستند دیگر تمایلی به اشتغال در برخی از مشاغل که سختی و مشقت بیشتری نسبت به باقی حرفه ها ندارند و نمی خواهند مشغول به فعالیت شوند و بیشتر به دنبال حرفه هایی هستندکه با آسایش بیشتری همراه باشد و یا به اصطلاح پشت میز نشین باشند، که این خود عاملی خواهد شد برای افزایش هرچه بیشتر بیکاری در سطح جامعه.

حسنی ادامه داد: افرادی که به دنبال شغل و حرفه هستند باید قبل از هرچیزی با مفهوم و ارزش کار آشنا شوند و بدانند هر حرفه ای به اندازه خود محترم است و نباید به صورت تحقیری به آن نگاه کنند، همچنین زمانی که این مسئله در بین افراد نهادینه شود به صورت خود به خود شاهد خواهیم بود که بسیاری از افراد شاغل خواهند شد و میزان توقعاتی که آن ها در این زمینه دارند کاهش می باید و فرهنگ کار محترم خواهد شمرده شد و با شرایط بهتری در کسب درآمد روبرو خواهند بود و در نتیجه آمار بیکاری روند کاهشی پیدا خواهد کرد.

استثمار جامعه زنان شاغل/ زنان مجرد در اولویت استخدام

وی در خصوص این موضوع که بیکاری چرا بیشتر مبحثی است که مردان از آن گله می کنند تا زنان گفت :   در بین زنان موضوع کار بیشتر از لحاظ اجتماعی مورد نظر واقع می شود و کمتر از بعد اقتصادی مورد توجه قرار می گیرد، دلیل آن نیز این است که میزان فشاری که در اداره کردن زندگی بر روی مردان وجود دارد به نسبت در میان بانوان کمتر است و چون از گذشته اداره یک زندگی در جامعه ما بر عهده مردان بوده است قطعا بُعد اقتصادی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد و تن به مشاغلی که میزان حقوق و دستمزدی کمتر دارد نمی دهند که کارفرمایان نیز از این موضوع سواستفاده می کنند و در نتیجه میزان بیکاری در درون مردان افزایش می باید و بانوان به عنوان نیروی کار ارزان استخدام می شوند که متاسفانه باعث استثمار جامعه زنان شاغل می شود.

وی ادامه داد: در همین راستا نیز نیروی زن مجرد به این دلیل که میزان دغدغه های اقتصادی وی کمتر است و میزان مسئولیت اداره خانواده بر عهده او نیست مورد توجه قرار می گیرد و ارجحیتی بیشتر نسبت به باقی زنانی که متاهل هستند دارند.

نقش منفی مراکز آموزش عالی دانشگاه ها در زمینه بیکاری

استاد گروه آموزشی علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه نیز به مبحث نیاز و آموزش پرداخت و گفت: متاسفانه شاهد نقش منفی مراکز آموزش عالی دانشگاه ها در زمینه بیکاری نیز هستیم، به صورتیکه مراکز آموزش عالی و دانشگاه ها بر اساس نیاز حال حاضر و آینده جامعه نیروی متخصص تربیت نمی کنند و فقط فارغ التحصیلانی را راهی بازار می کنند که نیروهای مازاد در حوزه های تخصصی خود هستند اما نمی توانند هیچ نقش مفیدی را درون جامعه ایفا کنند، این موضوع به همان مبحث عدم نیاز سنجی بازار توسط متولیان امر آموزش باز می گردد که تبعات آن چیزی جز بیکاری افراد تحصیلکرده نخواهد بود.

حسنی در پایان افزود: دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و همچنین وزارت های مربوطه قبل از هر موضوعی باید به دنبال نیازسنجی در درون جامعه باشند و بدانند برای کدام تخصص نیروهای زبده را می خواهند تربیت کنند تا دیگر شاهد افزایش بی رویه نیروهای مازاد در جامعه نباشیم و به جای تربیت افرادی که خواهان پشت میز نشینی و آسایش در کار هستند نیروهایی را تربیت کنند که کارآفرین باشند و مفهوم درست کارآفرینی را درک کنند و در بین آنان نهادینه شود.