جایگاه زبان فارسی در فیلمنامه‌های ایرانی!

لیلی گلستان، مترجم و عضو کانون نویسندگان ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا در مورد رواج کلمات انگلیسی بین مردم گفت: زبان رسمی ما فارسی است و اصلا معنایی ندارد در حرف‌هایمان از کلمات انگلیسی استفاده کنیم. کلماتی مثل تایم، اوکی و... در گپ و گفت‌ روزمره ما جایی ندارد و وقتی می‌توانیم به جای این دو کلمه انگلیسی بگوئیم وقت یا بسیار خوب، چرا باید از کلمات بیگانه استفاده کنیم؟

وی ادامه داد: اخیرا تلویزیون به دستور فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دستوری مبنی بر حفظ و ترویج زبان و ادبیات فارسی ابلاغ کرده است. با اینکه از رسانه ملی بعید بود اما این اقدام بسیار خوشایند و مبارک است و امیدوارم تلویزیون اولین قدم برای ترویج و حفظ زبان فارسی را بردارد.

گلستان با اشاره به دلیل جا افتادن واژه‌های نامانوس انگلیسی بین جوانان گفت: الان رایج شده همه افراد، پیر یا جوان در حرف‌هایشان از کلمات انگلیسی استفاده می‌کنند. این مدل حرف زدن ژست آدم‌های بی‌سواد است که از زبان انگلیسی فقط دو کلمه اوکی و تایم را بلد هستند. متاسفانه این عادت نامناسبی است که بین مردم ما جا افتاده و چیزی جز مُد و ژست الکی نیست.

لیلی گلستان تصریح کرد: علاوه بر برنامه‌های تلویزیونی در فیلم‌ها و سریال‌ها هم مدام کلمات انگلیسی تکرار می‌شود و در ذهن مردم می‌رود، همین باعث می‌شود این کلمات در دهان مردم بیفتد. زبان شیرین و زیبای فارسی ما در حال از دست رفتن است و باید به حال آن فکری شود.

این نویسنده با اشاره به راهکارهای این کار اظهار داشت: متولی ترویج زبان و ادبیات فارسی رسانه‌ها هستند. تمام رسانه‌های تصویری و مکتوب باید عزم جدی برای از بین بردن عادات غلط  و جایگزین کردن کلمات فارسی بردارند. من امروز یک روزنامه‌ای مطالعه کردم که در یک مطلب کوتاه 10 کلمه غیرفارسی در آن وجود داشت. در حالی که یک روزنامه اصلا نباید از واژه‌های غیرفارسی استفاده کند. ما ایرانی هستیم و در ایران زندگی می‌کنیم و باید ایرانی صحبت کنیم.

فرهنگستان لغاتی را معادل سازی کند که در دهان مردم بچرخد!

مسعود بهبهانی‌نیا، فیلمنامه‌نویس، در مورد دلیل ترویج کلمات انگلیسی بین مردم گفت: فضای مجازی باتوجه به اینکه امروزه بسیار گسترش یافته و همه گروه‌های سنی کاربر آن هستند، در اشاعه کلمات انگلیسی تاثیر بسزایی داشته و باعث شده مردم بین صحبت کردن خود از این لغات بیگانه استفاده کنند. متاسفانه فضای مجازی بلای جان زبان فارسی است و کسی نیست این موضوع را  کنترل کند.

وی ادامه داد: برخی از این کلمات مثل اوکی، تایم و... بین مردم جا افتاده و حتی می بینیم مجری هایی هم که برنامه های زنده اجرا می‌کنند، این کلمات را به کار می برند.

نویسنده سریال «نرگس» با اشاره به لغاتی که فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادل سازی می‌کند، بیان داشت: کلماتی که فرهنگستان معادل سازی می‌کند باید به گونه ای متعارف باشد که مردم آنها را بپذیرند. برخی از این کلمات به دلیل اینکه دور از ذهن است، در دهان مردم نمی چرخد و از آنها استقبال نمی کنند.

این نویسنده تصریح کرد: علاوه بر برنامه های تلویزیونی، فیلم ها و سریال ها هم باید استفاده از زبان فارسی را مدنظر قرار دهیم. البته رعایت این مهم، بستگی به تعهد نویسندگان دارد. برخی از آنها هیچ تعهدی احساس نمی کنند و فقط به دلیل اینکه کاراکترشان جذاب شود حتی کلمات ناشایستی را سر زبان ها می اندازند. شاید این تکه کلام های نامناسب توسط مردم پذیرفته شوند اما درست نیست.

بهبهانی‌نیا اظهار داشت: انگلیسی حرف زدن نشانه برتری نیست و افتخاری ندارد. زمانی که ما کلماتی به خوبی «سلام» داریم چرا باید از «هِلو» استفاده کنیم؟! البته کلماتی هم هست که با تکنولوژی وارد شده و ما برای‌شان هنوز معادل نداریم مثل واتس آپ، اینستاگرام و... فرهنگستان باید تلاش کند معادل های مناسبی برای آنها پیدا کند تا به فرهنگ غرب خودباختگی نشان ندهیم.

مجریان تلویزیون اصلا فارسی حرف زدن بلد نیستند!

سیدرضا اورنگ، نویسنده و منتقد سینما و تلویزیون، درمورد ورود کلمات بیگانه به زبان فارسی گفت: نمی توان جلوی ورود کلمات بیگانه را گرفت؛ مگر اینکه آن کلمه قبل از رایج شدن در کشور، تغییر یابد. برای مثال ما سالهاست که از کلمه تلفن استفاده می کنیم، به همین دلیل امکان ندارد مردم کلمه دیگری به کار گیرند. درمقابل، کلمات فارسی بسیاری هم خارج از کشور وجود دارد اما کشورها درصدد حذف لغات نیستند. زبان ها یکدیگر را تقویت می کنند و وجود اشتراکات فرهنگی باعث می شود کشورها از لغات و کلمات همدیگر استفاده کنند.

وی افزود: زبان را نمی توان با زور تغییر داد. تلویزیون امروزه رواج زبان فارسی را دستور کار خود قرار داده اما نکته ای که وجود دارد این است مجریان، بازیگران، نویسندگان و... چقدر با زبان و ادبیات فارسی آشنا هستند؟! خیلی از مردم اصلا نمی دانند چه کلماتی بیگانه هستند و چه کلماتی را نباید به کار ببرند. به نظر من تلاش برای این کار نشدنی است.

اورنگ تصریح کرد: ما نمی توانیم یکباره لغات را تغییر دهیم و مردم را مجبور کنیم از کلمات انگلیسی استفاده نکنند. فرهنگستان زبان و ادب فارسی، باید ابتدا کلمات مناسب و خوش لفط را جایگزین لغات بیگانه کند و در طول زمان بین مرد جا بیاندازد. برای مثال فرهنگستان "چرخ بال" را جایگزین کلمه "هلیکوپتر" کرد اما یک بار ندیدیم کسی از این لفظ استفاده کند، درحالی که در افغانستان چون از ابتدا چرخ بال گفته شده هنوز هم همینطور است. درواقع با حکم و دستور نمی توان مردم را به انجام کاری مجبور کرد.

این منتقد اظهار داشت: کسی که به زبان انگلیسی تسلط کامل دارد قطعا زبان خودش را هم بلد است و سعی می کند از کلمات فارسی استفاده کنند نه اینکه با ادابازی کلاس بگذارد و چندتا کلمه اوکی، تایم، هِلو و... بگوید.

سیدرضا اورنگ بیان داشت: تلویزیون مدت هاست زبان و ادبیات فارسی را تخریب کرده، به همین دلیل یکباره نمی تواند آن را احیا کند. مدیران تلویزیون و مجری ها اصلا به زبان فارسی آشنا نیستند که بخواهند از آن استفاده کنند. بدون آموزش به مجری ها نمی‌توان از آنها انتظار داشت در صحبت کردن مراقب استفاده از بان فارسی و به کار نبردن لغات انگلیسی باشند.