چتر امنیتی روسیه و ترکیه بر فراز شمال سوریه

به گزارش گروه روی خط رسانه های خبرگزاری برنا؛ در بخشی از گزارش روزنامه اعتماد آمده است: وزارت دفاع در بیانیه‌ای اعلام کرد که ارتش ترکیه وارد منطقه عملیاتی جدید تا زمان تعیین تکلیف وضعیت آتش بس نخواهد شد و در مواضع قبلی خود باقی خواهد ماند. این اعلامیه پس از آن منتشر شد که سه‌شنبه شب رجب طیب اردوغان رییس‌جمهور ترکیه و همتای روس او ولادیمیر پوتین به یک توافق در خصوص شمال سوریه رسیده‌اند. در این توافقنامه نیروهای روسیه و ترکیه خلأ نظامی ایجاد شده از خروج ناگهانی ایالات متحده در شمال سوریه را پر خواهند کرد. به نوشته نیویورک تایمز در توافق جدید اجازه داده می‌شود در مناطقی که پیش‌تر کردها حضور داشتند، ارتش سوریه کنترل اوضاع را در دست بگیرد. این توافق بیشترین دستاورد را برای دولت سوریه داشت که عملا می‌تواند پس از سال‌ها بار دیگر کنترل مرزهای شمالی خود را به دست آورد.

طبق شرایطی که در توافق به دست آمده مبارزان کرد باید تا دوشنبه شب بیش از ۲۰ مایل از مرز ترکیه عقب‌نشینی کنند و به نیروهای ترکیه اجازه داده می‌شود که نیروهای ترکیه با نفوذ به عمق ۶ مایلی در داخل سوریه که حدود ۱۰ کیلومتر می‌شود به انجام گشت‌زنی مشترک با نیروهای روسیه در طول منطقه مرزی بپردازند و همچنین این اجازه داده می‌شود که ترکیه بتواند بر منطقه عمیق‌تر در خاک سوریه که به طول حدود ۲۰ مایل دیگر در داخل سوریه می‌شود نظارت کامل داشته باشد.

شرایط کنونی وضعیت در جنگ داخلی سوریه ریشه در ابتدای این بحران دارد. هنگامی که داعش روز به روز قدرت می‌گرفت و سرزمین‌های خود را گسترش می‌داد شبه‌نظامیان کرد سوری توانستند جلوی پیشروی داعش را بگیرند و به نوعی یک خودمختاری در شمال شرقی سوریه برقرار کنند. در حالی که دولت سوریه به‌شدت درگیر سایر مناطقی بود که شورشیان در تصرف خود داشتند، از همین رو ظهور این شبه نظامیان کرد دولت ترکیه را نگران کرده بود. با وجود اینکه این گروه متحد امریکا در جنگ با داعش بودند اما حالا حمایت‌ها از آنها برداشته شده است و مجبور هستند برای در امان ماندن از نظامیان ترکیه زیر پرچم روسیه و سوریه قرار بگیرند تا امنیت و جان آنها حفظ شود. هشام السخیف سخنگوی یکی از نیروهای تحت حمایت ترکیه، با وجود توافق میان آنکارا و مسکو می‌گوید: ما به روسیه اعتماد نداریم، چرا که روس‌ها قبلا به هیچ توافقی پایبند نبودند. البته او ادامه داد که اکنون خوشحالیم که رویای ایجاد یک منطقه خودمختار به پایان رسیده است. وی گفت: این موضوع برای ما لذت‌بخش است هرچند به تمام آن‌چیزی که می‌خواستیم نرسیدیم.

اما این توافق شاید برای هیچ کس جز اسد قابل توجه نبود. دولت اسد اکنون قادر خواهد بود کنترل بخش مهمی از منطقه مرزی با ترکیه را در اختیار داشته باشد و از این طریق قلمرو خود را نیز گسترش دهد. اتفاقی که تا چند هفته پیش کاملا به دور از ذهن به نظر می‌رسید. در سوی دیگر این معامله اجازه می‌دهد که ترکیه کنترل خود بر بخش‌هایی از سوریه را تحکیم ببخشد که این موضوع می‌تواند تمامیت ارضی سوریه را خدشه دار کند. چرا که اسد بارها تاکید کرده که قصد دارد حاکمیت خود را به تمام سرزمین سوریه گسترش دهد.

اما نباید فراموش کرد این توافق برای اردوغان نیز بسیار حایز اهمیت بود، زیرا او اکنون اهداف بلندمدت خود را در منطقه هموارتر می‌بینید. او در گام اول توانسته کردها را که یک تهدید امنیتی برای خود می‌دیده را از مرز ترکیه جدا کند، تا فاصله‌ای قابل توجه با سرزمین‌های اصلی ترکیه پیدا کنند و در سوی دیگر فضای اسکان بیش از سه میلیون پناهجوی سوری را که در ترکیه زندگی می‌کردند را نیز فراهم می‌کند.

در گام سوم اردوغان به عنوان یک بازیگر مهم و قدرتمند در سطح جهانی شناخته می‌شود که قادر است بدون حمایت ایالات متحده کار خود را پیش ببرد و نشان دهد رهبر ترکیه به سمت روسیه بیشتر گرایش دارد.

در خصوص روسیه نیز باید گفت که مسکو به رهبری پوتین در جریان این اتفاق نشان داد که نقش تعیین‌کننده‌ای را در منطقه ایفا می‌کند و به عنوان یک رهبر سریعا جای خالی مانده واشنگتن را پر می‌کند و از طرفی کنترل اسد بر سرزمین‌های داخلی سوریه بیشتر می‌شود که خواست اصلی روسیه است. حال نباید جای تعجب داشته باشد که اگر طی روزهای آینده شاهد یک اتفاق قابل توجه در تحولات ادلب نیز باشیم.